ترس بورسی

خردادماه سال گذشته تصور سقوط شاخص بورس برای فعالان بازار دور از ذهن بود و اگر هم کسی از احتمال ریزش صحبت می‌کرد همه نسبت به آن جبهه می‌گرفتند اما تنها 2 ماه بعد از آن، در اواسط مردادماه ورق بازار سرمایه برگشت و بازار در مسیر نزولی قرار گرفت. از آن پس شاخص با از دست دادن کانال‌ها مقاومتی روز‌به‌روز ناامیدی و بی‌اعتمادی بیشتری را به بازار و سهام‌داران تزریق می‌کرد و حالا که شاخص به عدد یک میلیون و 95 هزار واحد رسیده، ناامیدی و بی‌اعتمادی جای خود را به ترس داده است. به گفته برخی از فعالان، بازار اکنون در سطح روانی مهمی قرار دارد و اگر طی روزهای آتی از تقاضا حمایت نشود ممکن است بازار شاهد شدت گرفتن عرضه باشد. همین اماواگرها ترس سهام‌داران را بیش از پیش می‌کند. البته ترس از ریزش بیشتر شاخص، تنها واکنش به بازار نبوده و فضای مجازی این روزها پر شده از واکنش‌های مختلف از سوی کاربران. عده‌ای با زبان طنز از وضعیت بازار گله‌مند هستند، گروهی از کاربران نیز با کامنت‌های تندوتیز عصبانیت خود را از وضعیت به وجود آمده به نمایش می‌گذارند و از هشتگ بورس را تعطیل کنید استفاده می‌کنند و برخی‌ها هم به کمپین بورسی #من‌ هم ضرر کردم پیوسته‌اند و از طریق این کمپین تجربیات خود با دیگران را به اشتراک می‌گذارند.

کاربران چه می‌گویند؟

یکی از کاربران در کامنتی برای یک پست اینستاگرامی با کنایه می‌نویسد: «شما بگو این سهم کلید بهشته، بهشت رو هم بفروشن محاله برم تو صف خرید» کاربری دیگر با نگاهی تحلیلی می‌نویسد: « این‌روزها بازار درگیر ریسک‌های سیاسی_اقتصادی بوده و به همین علت تحلیل‌ها و راهکارها کارایی خود را از دست داده‌اند»

کاربری هم با زبانی تند نوشته است: « آقایون می‌گن برای اداره کشور از مردم قرض گرفتیم. قرض گرفتید؟ وقتی من سهام‌دار راضی نیستم اسمش قرض نیست. حالا که قرض بوده بیان قرض رو پس بدن» کاربر دیگری هم با نگاه مثبت می‌گوید: « بورس یعنی ریسک. سهام‌داران باید با این دانش وارد بازار می‌شدن اگر نگاه بلندمدتی داشته باشیم بدون شک در آخر بازنده نیستیم»

کارشناسان چه می‌گویند؟

حمید میرمعینی کارشناس بازار سهام در گفت‌وگو با فرارو با اشاره به اینکه بورس برای رسیدن به وضعیت پایدار نیاز به حمایت همه جانبه تمام متولیان امر دارد، گفته است: «در حالی که پیش‌بینی‌ها حاکی از این بود که ورق معاملات بورس از ابتدای سال بر می‌گردد و یک رشد مناسب را سهام‌داران می‌توانند تجربه کنند، اما با وضعیتی که پیش آمد سهامداران ناامیدتر از گذشته هر روز در صف فروش قرار می‌گیرند، از سویی هرگاه نوسانات مثبتی نیز رخ می‌دهد، آنقدر فشار فروش بالا است که این موضوع اجازه تنفس به بازار را نمی‌دهد و با عرضه‌های پی‌درپی بازار نمی‌تواند یک روند پایدار برای یک رشد معقول و منطقی را پشت سر بگذارد.»

سلمان نصیرزاده، کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه نیز در گفت‌وگویی با تجارت‌نیوز به بررسی وضعیت بازار پرداخته و در این خصوص گفته است: «بازار سرمایه با توجه به مسیری که در حال حاضر می‌گذراند منطقی نیست و استدلال‌های کارشناسانه در تحلیل آن جواب نمی‌دهد. به عبارت دیگر گزارش‌های ماهانه و فصلی شرایط را عادی نشان می‌دهند اما وضعیت ناپایدار بازار کاملا از منطق دور شده است و انتخابات و مذاکرات برجام را در توجیح این وضعیت به عنوان بهانه مطرح می‌کنند. بازار سرمایه در حال حاضر چوب زمان هیجان خود را می‎‌خورد و در وضعیت فعلی هم به حال خود رها شده است. در هر بازاری با اصلاح قیمتی و افزایش نقدشوندگی در بازار مسیر به تعادل رسیدن هموار می‌شود اما قوانین خلق‌الساعه در بازار سرمایه سهامداران را با ترس مواجه کرده و در نهایت این ترس به بی اعتمادی در بازار منجر می‌شود.»

احسان رضاپور، کارشناس بازار سرمایه نیز با اشاره به سرعت روند نزولی شاخص طی روزهای اخیر به «ابتکار» می‌گوید: شاخص کل، ریزشی نزدیک به 50 درصد را به نمایش گذشته و این درحالی است که وضعیت بنیادی شرکت‌های نسبت به 8 ماه گذشته وضعیت بهتری را تجربه می‌کنند. از سوی دیگر نرخ دلار، وضعیت بازارهای موازی و عوامل دیگر نیز در شرایط مناسب‌تری هستند. گزارش عملکرد شرکت‌ها نیز در دو سه ماه اخیر شرایط بهتری داشته اما علی‌رغم این مسائل بازار سرمایه به دلیل جذب بی‌اعتمادی که در بازار حاکم شده‌ است روزهای تلخی را پشت سر می گذارد.

وی می‌افزاید: شرایط به‌گونه‌ای شده است که سهم‌داران برای خروج از بازار لحظه‌شماری می‌کنند، این مسئله فضای منفی را در بازار به وجود می‌آورد.

این کارشناس بازار سرمایه اظهار می‌کند: به نظر می‌رسد تا زمانیکه این فضا از بین نرود و سهام‌داران هر مثبتی را برای خروج ارزیابی نکنند نمی‌توان انتظار بهبود شرایط بازار را داشت.

راه‌حل چیست؟

رضاپور در ادامه گفت‌وگو به ضرورت بازگشت اعتماد به بازار بورس تاکید می‌کند و در این‌ خصوص می‌گوید: چون وضعیت بنیادی شرکت‌ها مناسب است به نظر می‌رسد مهم‌ترین محرک بازار نقدینگی و بازگشت اعتماد به بازار است. به عبارتی دیگه باید نقدینگی به‌گونه‌ای باشد که بازار را به روزهای پررونق خود بازگرداند. باید با راهکارهایی موجب بازگشت اعتماد به بازار باشیم.

این کارشناس قتصادی ادامه می‌دهد: اکنون هیچ‌کدام از بازارهای مالی جذابیتی برای سرمایه‌گذاران ندارد و در چنینی فضایی اگر راهکارهای صحیحی در دستور کار قرار بگیرد می‌توانیم بار دیگر شاهد جذب نقدینگی به این بخش از اقتصاد باشیم.

بازار اسیر ریسک‌های سیاسی و اقتصادی

رضاپور همچنین در بخش دیگری از صحبت‌هایش به ریسک‌های داخلی و خارجی و اثر آن بر شاخص بورس اشاره می‌کند و می‌گوید: البته ما ریسک‌های درون‌مرزی و برون‌مرزی در بازار داریم که هرکدام می‌تواند موانعی را برای بازار به وجود بیاورد. کشور اکنون در آستانه انتخابات بوده و همین مسئله سیگنال‌هایی را به بازار مخابره می‌کند. به هرحال ممکن است چالش‌هایی در کابینه دولت بعدی پیش‌ بیاید و یا اینکه سیاست‌های اتخاذ شده از سوی وزرا، بازار سرمایه را تحت تاثیر خود قرار دهد.

وی در ادامه اظهار می‌کند: از سوی دیگر ما در عرصه بین‌الملل نیز با یک‌سری بلاتکلیفی‌ها مواجه هستیم. این بلاتکلیفی سرمایه‌گذارارن را به اعمال احتیاط بیشتر ترغیب خواهد کرد.

این کارشناس بازار سرمایه در پایان می‌گوید: به هرحال در ماه‌های اخیر بی‌اعتمادی سبب فرار سرمایه‌ها از بازار شده و این در حالی است که از لحاظ بنیادی شرکت‌ها در وضعیت قابل قبولی قرار دارند و این ریزش‌ها منطقی نیست. اما اگر بتوانیم از بازار حمایت کنیم حتما در ماه‌های آتی شرایط بهتری خواهیم داشت.