انتخاب رئیس جمهوری؛ حق «انتخاب شدن» و «انتخاب کردن» مردم

حق «انتخاب شدن» و «انتخاب کردن»، ریشه در اصل اخلاقی و متعالی «غایت بودن انسان» و منع «استفاده ابزاری» حکومت‌ها از شهروندان به شمار می‌رود که در مقابل عدم توجه به حقوق آنها در تعیین نوع نظام سیاسی و روش حکمرانی در جامعه خویش است.

این امر بدان معناست که «برابر بودن انسان‌ها»، حقی را برای دیگران قائل نمی‌کند که بدون رضایت و خشنودی آنها، حاکمیتی را شکل دهند و یا قوانینی را بر آنها تحمیل نمایند که با حقوق حقه آنها که حداقل آن دخالت در «حق تعیین سرنوشت» خویش است، منافات داشته باشد.

لذا هر نظام سیاسی را که عاری از سیستم واقعی انتخابات مردمی و بدون رضایت آنها شکل گرفته باشد، از نظر مقبولیت و مشروعیت، دچار ایراد و از نظر حقوقی بر آن اشکال اساسی وارد است، به عبارت دیگر اساساً نمی‌توان از یک سو، از شهروندان خواهان رعایت قوانین موجود شد و از نظام سیاسی - اجتماعی عادلانه سخن گفت و از سویی دیگر، از سیستم انتخابات آزاد برخوردار نبود یا مردم را به علل و عوامل مختلف، از آزادی در «انتخاب شدن» یا «انتخاب کردن» در انتخابات محروم کرد.

هرچند حقوق شهروندی از یک کشور به کشور دیگر متفاوت و بر اساس قوانین، مقررات و ارزش‌های مشترک جامعه شکل گرفته و تعریف شده است، با این حال آنچه که بنیان مشترک همه جوامع محسوب می‌شود، آزادی در انتخاب و انتخابات مقبول و مشروع مورد نظر مردم و با احترام به شعور و بلوغ فرهنگی - سیاسی ملت هاست.

در قانون اساسی مـا نیز عنوان «حقوق ملت» در فصل دوم از اصل نوزدهم تا اصل چهل و دوم قانون اساسی معین و مقرر شده است. اصل بیستم قانون اساسی تاکید می کند که «همه افراد ملت اعم از زن و مرد یکسان در حمایت قانون قرار دارند و از همه حقوق انسانی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی با رعایت موازین اسلام برخوردارند»، از این رو توجه و رعایت حقوق شهروندی یعنی حق «انتخاب شدن» برای داوطلبان و همچنین حق «انتخاب کردن» برای مردم، امری مهم و اساسی محسوب می شود که در چارچوب قانون و در مسیر دموکراسی و مردم سالاری باید توسط حاکمیت مورد توجه و تاکید قرار گیرد.

این امری بدیهی است که هر انسانی هر آنچه را که خود انتخاب کند‌، بنیان گذارد و یا با زحمت بدست آورد ( مادی یا معنوی )، مایملک و دارایی خویش قلمداد می‌کند و نسبت به حفظ و مراقبت از آن متعهد و مصمم خواهد بود و حتی در مواقعی برای حفظ آن، حاضر به فداکاری و از خودگذشتگی نیز می شود، لذا این دیگران هستند که نسبت به تعرض به آن بیم و هراس دارند و با احتیاط با آن برخورد می کنند.

لذا متقاعد شدن و باور مردم نسبت به حضور آزاد در انتخابات و همچنین رعایت آزادی در انتخاب فرد مورد نظر، بهترین انگیزه را برای حضور آحاد ملت در هر انتخاباتی خواهد بود. مسئله‌ای که با حضور کاندیداهای نگرش‌ها و تفکرات مورد نظر مردم در فهرست نهایی انتخابات ریاست جمهوری، می تواند محقق شود تا یک انتخابات پرشور و با حضور اکثریت مردم، نویدبخش اصلاح امور، بهبود شرایط و آینده بهتری برای هر ایرانی باشد که بیش از یک قرن «جنبش مشروطه خواهی» و چهار دهه از انقلاب را پشت سر گذاشته تا «حق تعیین سرنوشت» خویش را به دست گیرد.

از این رو، توجه و باور حاکمیت به درک و بلوغ فرهنگی و سیاسی مردم در انتخابات پیش رو، امری مهم و اساسی تلقی می شود تا برای انتخابات ریاست جمهوری، شرایط عمومی داوطلبان انتخابات را مورد توجه قرار دهند و طبق قانون اساسی، انتخاب فرد اصلح و نهایی برای ریاست بر قوه مجریه، بر عهده «آحاد ملت ایران» گذاشته شود.