اثرات تحرکات و تحولات سیاسی جهان بهویژه درباره آمریکا و ایران بهوضوح در عرصه بینالمللی قابل ملاحظه است
نرمشهای دولت جدید آمریکا و همچنین مواضع مقامات کشورمان برای مذاکره با آمریکا در چهارچوب برجام، سیگنالهای مثبتی به بازارهای اقتصادی داخلی و خارجی یعنی صاحبان تجارت و کالا مخابره کرده است. با افزایش احتمال مذاکره بین ایران و آمریکا در چهارچوب «برنامه جامع اقدام مشترک» یا همان «برجام» بسیاری از کشورهای اروپایی که پیش از خروج آمریکا از برجام و افزایش فشارها با ایران تعاملات اقتصادی دوجانبه و چندجانبه داشتند، بازهم برای حضور در ایران ابراز علاقه کردهاند. همین موضوع باعث شد تا شرکتهای اروپایی در چهارچوب نشستی با فعالان حوزه اقتصادی ایران تشکیل جلسه بدهند و زمینه بازگشت به بازار ایران را بررسی کنند. شکلگیری هرچند آرام فضای گفتوگو باعث شده تا شرکتهای بزرگ و برندهای نامآشنای جهان برای راهیشدن به بازار مستعد و پراز مشتری ایران ترغیب شوند. البته تغییر لحن آمریکا و بهویژه رئیسجمهوری جدید آمریکا یعنی «جو بایدن» درباره ایران توانسته تا حدی تنشها را حتی اگر ظاهری هم باشد، کاهش دهد و همین اتفاق آثار مثبتی در ترسیم نقش ایران در جهان داشته است. از طرفی مقامات کشورمان نیز سعی دارند با ترغیب آمریکا برای لغو تحریمها زمینه مذاکرات پایاپای را فراهم کنند که همین موضوع واکنشهایی را در بازار اقتصادی و مالی داخلی داشته است که نمونه بارز آن کاهش نرخ دلار در بازار آزاد است که اثر مستقیم در سایر بازارهای اقتصادی و مالی کشور دارد. با کاهش تنش بین ایران و آمریکا و احتمال بازگشت آمریکا به برجام موجهای مثبتی به بازارهای مالی و اقتصادی ایران و جهان مخابره شده است؛ پیامهایی که باعث شده تا شرکتهای بزرگ که پیش از این در ایران فعالیت داشته و همچنین کارهای مشترک را با تجار ایرانی انجام داده بودند؛ بیشتر به بازار ایران توجه کنند. در همین راستا هم برگزاری جلسات و رایزنی اقتصادی نیز ادامه دارد. کاهش فشارهای اقتصادی و همچنین افزایش صادرات، میتواند افزایش منابع ارزی کشور را در پی داشته باشد که همین موضوع بهتبع نرخ ارز در بازار داخلی کاهش خواهد داد. نرخ ارز در اقتصاد ایران پرمعناست به این دلیل که همه بازارهای مالی و اقتصادی از خودرو گرفته تا مسکن و کالاهای اساسی و مواداولیه همگی به نوسانات نرخ ارز وابسته هستند، از طرفی با کاهش نوسان نرخ ارز و تثبیت این نرخ و ثبات در اقتصاد ایران بیشتر خواهد شد و رشد ثبات به شرکتهای خارجی این اطمینان را میدهد که میتوانند در بازار ایران سرمایهگذاری کنند.
اقدامی برای حرکت رو به جلو
پیشبینیها این است که با سازشی که بین ایران و آمریکا در چهارچوب برجام شکل خواهد گرفت و خیلی از کارشناسان معتقدند که در ماههای آینده احتمال انجام مذاکرات در این چهارچوب وجود دارد؛ حجم فشار تحریمها هم کاسته خواهد شد؛ البته همچنان موانعی هم در داخل و هم در خارج از کشور بر سر راه ایجاد این توافق وجود دارد، موانع و شروطی که طرف آمریکایی برای برگشت به برجام دارد باعث شده تا برخی موانع همچنان غیرقابلبرداشتن دیده شوند. البته در داخل هم کسانی هستند که علاقهای برای برقراری ارتباط با آمریکا و کاهش فشارهای تحریم در قالب برجام ندارند چراکه این افراد همگی کاسبان تحریماند. با همه این موانع امکان کاهش فشارهای تحریم براساس پیشبینی کارشناسان سیاسی و اقتصادی وجود دارد و همین موضوع و خوشبینیای که در مورد آینده برجام شکل گرفته و همچنین اصرار اروپا و پافشاری کشورهای 5 بهاضافه «یک» بر مواضع خود برای احیای برجام؛ این اطمینان و خوشبینی را تقویت کرده است که در آینده توافقی حاصل شود که بهنفع همه طرفین قرارداد خواهد بود. این موضوع از همین حالا باعث شده تا مشتریان ورود به بازار ایران صف بکشند و منتظر اخبار مثبت برای آغاز مذاکرات باشند.
تشکیل جلسه اقتصادی و بارقه امید
با افزایش تحرکات دیپلماتیک درباره برجام و احتمال رفع تحریمهای یکجانبه آمریکا علیه ایران، شرکتهای اروپایی در چهارچوب نشستی با فعالان حوزه اقتصادی ایران تشکیل جلسه داده تا زمینه بازگشت به بازار ایران را بررسی کنند. در این نشست که بهصورت مجازی و به همت اتاقهای مشترک بازرگانی انگلیس و ایران، وزارت تجارت بینالملل انگلیس و سفارت جمهوری اسلامی ایران در لندن برگزار شد بالغ بر 140 نماینده از شرکتهای بزرگ در زمینه بهداشت، نفت و گاز، انرژیهای تجدیدپذیر، موسسات مالی و همچنین شرکتهای متوسط و کوچک شرکت داشتند تا درباره راهکارهای توسعه روابط تجاری بحث و تبادلنظر کنند. «لرد نورمن لامونت»، فرستاده ویژه نخست وزیر انگلیس در امورتجاری ایران، که ریاست اتاق بازرگانی انگلیس و ایران را نیز بر عهده دارد درباره ماحصل نشست یادشده توضیحاتی را به «ایرنا» در لندن ارائه داد و گفت که یک خوشبینی محتاطانهای در بین شرکتهای اروپایی برای از سرگیری روابط تجاری با ایران در حال شکلگیری است که به آینده تحولات سیاسی و برجام بستگی دارد. او اظهارکرد: «تجارت با ایران در اروپا قانونی است، اما سه مشکل روابط بانکی، تحریمهای آمریکا و تاثیرات روانی آن، موانع اصلی توسعه همکاریهای تجاری اروپا و ایران بهشمار میروند.» او ابراز امیدواری کرد: «از سرگیری مذاکرات آمریکا و ایران بتواند به رفع تحریمهای ضدایرانی و از سرگیری روابط اقتصادی منجر شود.» او تاثیر سیگنالهای کاخسفید درباره لغو تحریمها و بازگشت به برجام را در حضور پرشمار شرکتکنندگان این نشست دانست و با اشاره به ریزش اعضای اتاق بازرگانی انگلیس و ایران در دو سال اخیر براثر سیاستهای خصمانه دولت ترامپ، افزود: «افراد بسیاری در این نشست شرکت داشتند که عضو اتاق نبودند، اما به توسعه روابط تجاری فیمابین علاقهمند بودند.» همین اظهارات نشان میدهد که ایران بازاری با ظرفیت بالا دارد که اگر بتواند به ثبات سیاسی و اقتصادی برسد میتواند سرمایهگذاران زیادی را جذب کند که این اتفاق به رشد اقتصادی و همچنین توسعه کشور منجر شود.