قیمت دلار در آینده وضعیت بسیار بهتری خواهد داشت. به گفته روحانی اگر صرفا ۷ میلیارد دلار منابع ایران که در بانک یکی از کشورها بلوکه شده، در اختیار بانک مرکزی قرار بگیرد، قیمت دلار از ۲۵ هزار تومان به ۱۵ هزار تومان خواهد رسید. پس از این حرف بازار به واسطه سیگنال فرستاده شده از سوی رئیس جمهور تمایل بیشتری به کاهش نرخ نشان داد، البته با وجود بالا رفتن امید برای کاهش بیشتر نرخ ارز، بازار از ابتدای بهمنماه روند افزایشی قیمتها را آغاز کرد.
طی دو هفته پایانی دیماه قیمت دلار از ۲۶ هزار تومان به نزدیکی ۲۱ هزار تومان رسید، این کاهش قیمت موجی از نظرات خوشبینانه را روانه بازار کرد و بر اساس پیشبینیها احتمال کاهش قیمت دلار به ۲۰ هزار تومان و حتی کمتر از آن نیز بالا گرفت. اما تمام دلخوشیها برای کاهش نرخ دلار با آغاز بهمن و شروع مجدد افزایش قیمتها ناکام ماند. البته پیش از این برخی از تحلیلگران و کارشناسان از غیرممکن بودن سقوط قیمت دلار میگفتند، آنها معتقد بودند که امکان ریزش قیمتها به زیر 20 هزار تومان وجود ندارد و بازار تابع دستورات نیست. از سوی دیگر برخی از کارشناسان بر این باور بودند که حتی در صورت آزاد شدن منابع بلوکه شده ایران و تزریق آن به بازار ارز، ریزش قیمتها مقطعی خواهد بود و بازار پس از مدتی کوتاه شاهد افزایش مجدد قیمتها میشود. میثم هاشمخانی تحلیلگر اقتصادی در گفتوگو با ایسنا در پاسخ به اینکه دلار تا چه حدی میتواند با کاهش قیمت مواجه شود؟ گفت: «پاسخ من به این سوال که آیا دلار میتواند به زیر ۱۲ هزار تومان برسد، بله است و این تنها با تزریق تمام منابع ارزی به بازار ارز عملیاتی میشود؛ اما در این زمینه مسئله این است که کاهش قیمت پایدار نمیماند. اگر دلار به هر صورتی به کمتر از ۱۵ هزار تومان برسد، در خوش بینانهترین حالت این قیمت حداکثر دو تا سه ماه میتواند حفظ شود بعد از آن به سمت قیمت تعادلی که در بالا ذکر شد، جهش پیدا میکند.»
سرنوشت دلار در سال 1400
با وجود نوسانات اخیر بازار ارز و تحلیلهای متفاوت در این خصوص حال باید پرسید که نرخ دلار در ماههای آتی چه مسیری را برای ادامه حرکت خود انتخاب میکند؟
علیاصغر سمیعیزفرقندی، رئیس هیئت موسس کانون صرافان و تحلیلگر اقتصادی بازار ارز در پاسخ به این پرسش به «ابتکار» گفت: سال گذشته من در گفتوگویی اشاره کرده بودم که در ابتدای سال 1399 نرخ دلار حدود 17 هزار تومان خواهد بود و در انتهای سال 99 قیمت دلار در محدوده 25 هزار تومان میایستد. برای چگونگی نرخ ارز برای سال آتی نیز معتقدم در ابتدای سال 1400 دلار را باید در محدوده 25 هزار تومان درنظر بگیریم.
این تحلیلگر اقتصادی بازار با اشاره به فرمول تعیین قیمت ارز ادامه داد: برای محاسبه و به دست آوردن نرخ ارز ما با فرمولی ساده روبهرو هستیم، برای تعیین قیمت ارز باید تفاضل نرخ تورم در کشور ما و کشورهای حوزه دلار را بر قیمت پایه اضافه کنیم و با این فرمول به سادگی قیمت ارز محاسبه خواهد شد.
سمیعی همچنین اظهار کرد: هنگامی که قیمت بالاتر از نرخ واقعی بایستد دچار حباب شده و هنگامی که بهطور مصنوعی پایینتر از نرخ واقعی قرار بگیرد در اثر تزریق بیش از تقاضا بوده و این روند نیز باید کنترل شود.
این تحلیلگر اقتصادی با بیان این مسئله که وظیفه بانک مرکزی جلوگیری از نوسانات است ادامه داد: وظیفه اصلی بانک مرکزی این است که از چنین نوساناتی جلوگیری کند نه اینکه قیمت را الزاما پایین یا بالا ببرد. بانک مرکزی باید اجازه دهد قیمتها واقعی باشد و از تلاطم جلوگیری کند.
اخبار و تحولات سیاسی، عاملی مهم در نوسانات نرخ ارز
سمیعی در پاسخ به این پرسش که آیا اخبار و تحولات سیاسی میتواند عاملی مهم در نوسانات نرخ ارز باشد یا خیر، گفت: بدون شک تمامی این عوامل میتواند تاثیراتی را برای بازار ارز به همراه داشته باشد.
وی با تاکید بر این مسئله که هرگونه خبر و تحولی میتواند بهانهای برای سوءاستفاده سودجویان باشد، افزود: به عنوان نمونه یک تنش سیاسی، اخبار و سخنرانی میتواند بهانهای برای بازار ارز باشد، بهانه به دست افرادی میافتد که میخواهند از ایجاد تلاطم در بازار سودی را به دست بیاورند.
این تحلیلگر اقتصادی اظهار کرد: البته باید توجه کرد که با تغییر یک رئیس جمهور، اتخاذ یک تصمیم سیاسی و یا یک حرف خودبهخود و بهطور مستقیم بازار تحت تاثیر قرار نمیگیرد بلکه افراد سودجو این تغییرات را بهانه قرار داده و ریتم اصلی بازار را حتی برای مدت کوتاهی تغییر میدهند.
بانک مرکزی باید قیمتها را واقعی نگه دارد
سمیعی با اشاره به وضعیت نرخ ارز در سال 92 ادامه داد: در سال 92 هنگامی که ایران توافقات برجام را پذیرفت دلار 3 هزار 200 تومان بود و گفته میشد این نرخ، نرخی صحیح است، از سوی دیگر نرخ تورم در آن زمان حدود 45 درصد اعلام شد اما به جای اینکه قیمتها تا پایان سال 92 به سمت بالا حرکت کند با خبر پذیرش توافق برجام قیمتها کاهشی شد. در چنین شرایطی که بانک مرکزی میداند باید قیمتها افزایشی باشد نباید اجازه دهد که بازار در مسیر کاهش قیمت قرار بگیرد.
وی افزود: افرادی که در بازار به دنبال تلاطم بودند از این بهانه استفاده کرده و قیمتها را تا 2 هزار 800 تومان پایین آوردند. بانک مرکزی باید با خرید و جمعکردن دلار از بازار مانع از کاهش قیمت میشد و سعی میکرد که قیمت را واقعی نگه دارد.
واقعی بودن نرخ ارز به نفع اقتصاد است
این تحلیلگر اقتصادی بازار ارز با تاکید بر این مسئله که واقعی بودن نرخ ارز به نفع اقتصاد خواهد بود، ادامه داد: قیمت واقعی همیشه به نفع اقتصاد کشور خواهد بود. غیرواقعی بودن نرخ دلار به تولید ضربه میزند، صادرکنندگان را با چالش مواجه میکند، واردات غیر لازم را گسترش میدهد، درصورتی که قیمت دلار مصنوعی پایین آمده باشد تعداد سفرهای غیرلازم را بالا میبرد و سفرهای داخلی را مقرونبهصرفه نمیکند، این چالشها در اثر غیرواقعی بودن نرخ ارز ایجاد میشود.
سمیعی گفت: همانطور که اشاره کردم نرخ دلار باید به سمت واقعی و واحد پیش برود. البته که اگر بتوان نرخ تورم را کنترل کرد و پایین آورد، کاهش نرخ دلار بسیار به نفع اقتصاد خواهد بود اما هنگامی که نمیتوانیم تورم را کنترل کنیم باید اجازه دهیم که دلار قیمت خود را با سایر اقلام تطبیق دهد.