برجام دفن نشده است

این تحقق آرزوی نماینده اصولگرای مشهد در مجلس در حالی صورت گرفت که ظریف در دفاع از خود بارها به صحبت‌های رهبری انقلاب استناد کرد که برخلاف اظهارات کریمی قدوسی نه معتقدند که برجام بوی گند می‌دهد و نه دفن شدن آن را پذیرفته‌اند.

ظریف اگر چه در بابت هر دو سؤال طرح شده از سوی کریمی قدوسی نماینده مشهد و بشیری نماینده پاکدشت کارت زرد گرفت، اما در بیان توضیحات خود و پاسخ به سؤالات نمایندگان کم نگذاشت و از ترس گرفتن اخطار محافظه‌کاری پیشه نکرد. پاسخ‌های قاطع و منطقی او و تأکیدش بر اینکه مأمور به انجام وظایف قانونی خود است اگر چه به مذاق اکثریت نمایندگان مجلس خوش نیامد، اما ادامه همان مواضع همیشگی او بود. در تحلیل این دو کارت زرد و قابل پیش‌بینی بودن واکنش مجلس، همین بس که در دو سؤال جداگانه وزیر امور خارجه از یک سو متهم شده که چرا یک جا از مذاکره دفاع کرده و همزمان در سؤال دیگر متهم شده که چرا برای تأمین منافع کشور مذاکره نکرده و از ظرفیت دیپلماسی استفاده نبرده است!

سؤال جواد کریمی قدوسی از وزیر امور خارجه کشورمان در خصوص اینکه چرا سه هفته بعد از شهادت سردار سلیمانی در گفت‌وگو با مجله اشپیگل کد مذاکره با امریکا را می‌دهید؟ سرآمد جلسه علنی دیروز مجلس بود. او در توضیح سؤال خود گفت:‌ آقای ظریف بعد از شهادت سردار قاسم سلیمانی مصاحبه‌ای داشتید مبنی بر این‌که همچنان آماده مذاکره با امریکا هستیم. یک هفته قبل از آن هم در دوحه با برگمن، افسر سابق رژیم صهیونیستی ملاقاتی داشتید.

کریمی قدوسی که عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی هم هست و همچنان بر طبل مخالفت خود با هر نوع مذاکره‌ای می‌کوبد، با اشاره به خطبه‌های مقام معظم رهبری در نماز جمعه بعد از شهادت سردار قاسم سلیمانی گفت: در آن خطبه رهبر انقلاب فرمودند جنتلمن‌های پشت میز مذاکره همان تروریست‌های فرودگاه بغداد هستند. بعد از آن رهبر انقلاب فرمودند کدام فرد عاقلی است که دوباره با کشوری مذاکره کند که زیر تمام توافقات زده است. او در ادامه ابایی هم از این نداشت که بگوید روحانی و ظریف از جمله همان جنتلمن‌هایی هستند که رهبری انقلاب اشاره کرده است!

ابزار ما مذاکره است

نوبت به پاسخ دادن ظریف که رسید او به دور از ترس از اخطار نمایندگان و بدون هیچ محافظه‌کاری به صراحت به دفاع از اقدامات خود پرداخت و خود را مأمور به انجام وظایف قانونی دانست. او گفت: سیاست خارجی در واقع وظیفه و هدفش جلوگیری از موفقیت سیاست‌های امریکا، رقبا و دیگران است. ابزار سیاست خارجی هم ابزار مشخصی است. ابزار ما مذاکره، مصاحبه و ائتلاف‌ سازی است و ابزار دیگری نداریم. خدا را شاکریم امروز که روز آخر ریاست جمهوری منحوس دونالد ترامپ است با پشتوانه مردم ایران توانستیم ترامپ را در سیاست خارجی شکست دهیم. به گزارش ایسنا، ظریف در دفاع از گفت‌وگوی خود با مجله آلمانی هم گفت: من مصاحبه محکمی با اشپیگل داشتم و چیزی نگفتم جز فرمایش رهبری که گفتند اگر امریکا به ۱+۵ بازگردد، ما مذاکره می‌کنیم. علت گفتن این جمله این بود که مانع شوم امریکایی‌ها ادعا کنند ایران به دنبال دیپلماسی نیست، ابزار من در حوزه دیپلماسی هم کاملاً مشخص است. من وظیفه دارم از آن ابزار استفاده کنم و امیدوارم که مورد قبول واقع شویم.

ظریف یادآور شد: ما در واقع در خط مقام معظم رهبری حرکت می‌کنیم. ایشان هفته گذشته در سخنرانی‌شان فرمودند که عجله‌ای به بازگشت امریکا به برجام نداریم. از نظر ایشان نه برجام بوی گند می‌دهد و نه دفن شده است. مجلس هم قانونی که تصویب کرد برای اجرای برجام است نه دفن آن. لااقل ریاست مجلس شورای اسلامی این‌طور به ما گفت. آقا هم گفتند ما عجله نداریم، اگر امریکا تعهدات خود را اجرا کند و تحریم‌ها را بردارد، می‌تواند برگردد و در ۱+۵ بنشیند. مبنای سیاست ما هم همین است و ریاست مجلس شورای اسلامی هم در این جلسه بود. وزیر امور خارجه یادآور شد: ملاقات بنده نه یک هفته قبل از شهادت سردار بزرگ سلیمانی بلکه یک سال و نیم قبل از آن و برای آزاد کردن مسعود سلیمانی، دانشمند بزرگ کشورمان بود که یک سال در بدترین شرایط اسیر امریکا بود. فردی که از طرف امریکا می‌خواست مذاکره کند، آقایی را همراه‌ آورد که بعداً معلوم شد او ۱۰ سال در رژیم صهیونیستی بود. ما او را نمی‌شناختیم. او در جلسه یادداشت برمی‌داشت و بعد هم با من عکس گرفت. مسعود سلیمانی دانشمند ماست که در بند امریکایی‌ها بود. او در هواپیما هم به من گفت که چه اتفاقاتی در امریکا برایش افتاده است. گناه من هم این بود که برای آزادی‌اش باید با کسانی گفت‌وگو می‌کردم که از آنها هیچ خوشم نمی‌آید. اگر هم پشت میز مذاکره لبخند می‌زنم، برای این‌ است که مقاومت مردم ایران را در برابر زورگویی آنها نشان دهم.

وزیر امور خارجه همچنین گفت: من جلوی کری نماز خواندم. آن هم وسط مذاکره و به او گفتم می‌خواهم به خودم یادآوری کنم که قَدَرقدرت خداست نه شما، من با صدام هم مذاکره کردم خیال می‌کنید از این‌که روبه‌روی صدام نشستم، لذت بردم؟ کار من این بود. من ناگزیر بودم. این را به عنوان گناه من ثبت نکنید. ان شاءالله این‌ها کفاره گناهان‌مان خواهد بود.

وی بخشی از مصاحبه خود با مجله اشپیگل را برای نمایندگان خواند و گفت: عین مصاحبه من با اشپیگل موجود است و این از محکم‌ترین مصاحبه‌هایم است. آقا هم بارها گفتند فلانی محکم حرف می‌زند. من معتقد هستم ایالات متحده امریکا از مردم ایران می‌ترسد. مردم ایران مایه عزت و اقتدار ما هستند و آنچه ایالات متحده را شکست داده موشک‌های ما نیست- اگرچه آن هم مهم است- بلکه فرهنگ ایثار و شهادت این ملت است.

بعد از این توضیحات کریمی قدوسی اعلام کرد که از سخنان ظریف قانع نشده و کار به رأی‌گیری کشید. در نهایت 173 نفر با رأی خود اعلام کردند از صحبت‌های وزیر خارجه قانع نشده‌اند، 55 نفر هم قانع شدند و رأی 18 نماینده هم ممتنع بود تا ظریف اولین کارت زرد خود را بگیرد.

برای درخواست کمک به مجلس آمده‌ام

بررسی سؤال فرهاد بشیری، نماینده پاکدشت از وزیر امور خارجه درخصوص اینکه چرا دیپلماسی اقتصادی جدی گرفته نمی‌شود، از دیگر مواردی بود که محمد جواد ظریف پس از پاسخگویی به آن هم کارت زرد گرفت. ظریف گفت: بحث دیپلماسی اقتصادی مسأله پیچیده‌ای است که نیازمند همکاری همه ارکان کشور بویژه دولت و مجلس می‌باشد. بنده امروز برای توضیح به مجلس نیامده‌ام بلکه برای درخواست کمک به مجلس آمده‌ام، ساختار وزارت خارجه از سال ۱۳۶۶ به ساختار منطقه‌ای تبدیل شد. در ساختار منطقه‌ای معاونت اقتصادی وزارت خارجه که در کنار معاونت سیاسی قرار داشت کنار گذاشته شد. هدف این بود تا روابط با کشورها در یک معاونت متمرکز شود که این فلسفه درست بود اما واقعیت این است به خاطر حجم فشارهای سیاسی و امنیتی که روی وزارت خارجه بود، طبیعتاً دستگاه دیپلماسی و معاونت منطقه‌ای به مسائل سیاسی و امنیتی گرایش پیدا کرد. او ادامه داد: در دوران بنده نیز بر اساس پیشنهاد مجلس و همفکری که با کمیسیون اقتصادی مجلس شکل گرفت قرار شد تا معاونت اقتصادی مجددا احیا شود و ما بر همین اساس کل ساختار وزارت خارجه را به هم ریختیم تا از ساختار منطقه‌ای به ساختار موضوعی بازگشته و یک معاونت اقتصادی و یک معاونت سیاسی را ایجاد کرده تا اقتصاد نیز هم‌سطح مسائل سیاسی و امنیتی قرار گیرد. بنده معتقد هستم که نباید تمام روابط اقتصادی خارجی هم به وزارت خارجه سپرده شود. چرا که مسئولیت سنگینی است بلکه وزارت خارجه باید اختیاراتی داشته باشد تا بتواند روابط اقتصادی خارجی را هماهنگ کند. اکنون ما این اختیار را نداریم و فقط می‌توانیم گروکشی کنیم که بنده با این اصل مخالف هستم. پس از توضیحات نماینده سؤال‌کننده و اظهارات وزیر امور خارجه، بشیری گفت که از پاسخ‌های وزیر امور خارجه قانع نشده است و این سؤال هم به رأی مجلس گذاشته شد. نمایندگان براساس رأی‌گیری انجام شده از توضیحات وزیر امور خارجه قانع نشدند و این گونه بود که محمدجواد ظریف در یک روز دو کارت زرد از نمایندگان مجلس یازدهم دریافت کرد. دو کارت زردی که چه بسا در حکم هشدار و خط و نشان اصولگرایان بود برای ظریف که فکر نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری را از سر به‌در کند. ظریف البته تاکنون چندین بار اعلام کرده که قصدی برای ورود به عرصه رقابت انتخابات 1400 ندارد.