اصل اساسی در دموکراسی، فرایند آرام و مسالمتآمیز انتقال قدرت است، اما روند انتقال قدرت و تائید نهایی پیروزی بایدن در نشست روز چهارشنبه کنگره، با یورش طرفداران ترامپ به ساختمان کنگره و اشغال آن، همراه بود و رنگ خون به خود گرفت. به گفته کارشناسان، این اتفاق مهر ابطالی بر دموکراسی آمریکایی زد. روز چهارشنبه ترامپ از طرفداران خود خواست که راهی کنگره شوند و به دنبال همین فراخوان نیز معترضان به ساختمان کنگره هجوم برده آن را تسخیر کردند.با گذشت زمان، به تعداد تجمعکنندگان افزوده شد و طرفداران ترامپ روی پلههای ساختمان کنگره حاضر شدند. نیروهای پلیس نیز نتوانستند مانع آنها شوند و در نهایت معترضان وارد ساختمان شدند. ورود و هجوم آنها به ساختمان کنگره باعث تعطیلی جلسات مجلس نمایندگان و سنا شد که در حال بررسی و تأیید نتایج انتخابات بودند. با تشدید اوضاع، معترضان شیشهها و درها را شکستند و پلیس هم به ضربوشتم آنها پرداخت و از گاز اشکآور استفاده کرد. علاوهبر پلیس، نیروهای امنیتی کنگره و لباسشخصیها نیز به درگیری با هواداران ترامپ پرداختند. در یکی از صحنهها، که «اشلی بابیت»، معترض زن، قصد ورود به یکی از بخشهای ساختمان کنگره را داشت، از ناحیه سینه مورد اصابت گلوله قرار گرفت و جان باخت.اشلی در آن هنگام مسلح نبود و پس از شلیک نیروهای امنیتی، نقش بر زمین شد. رسانهها و مقامات آمریکایی از کلماتی مانند «آشوب»، «فتنه» و حتی «تروریست» برای توصیف معترضان و تحولات روز چهارشنبه استفاده کردند و اخبار و گزارشهای خود را به گونهای تنظیم کردند تا افراد دستگیر و کشته شده بهعنوان افراد قانونشکن معرفی شوند و هیچکسی از آنها بهعنوان قربانی یا قهرمان یاد نکرده است.
دوران پسا آمریکا
اشغال بهت آور کنگره در کشوری که خود را رهبر جهان آزاد و دموکراتیک میداند با واکنشهای گستردهای در داخل و خارج آمریکا رو به رو شد. در داخل آمریکا رئیسجمهور منتخب آمریکا در واکنش به حمله طرفداران ترامپ به کنگره گفت: روز گذشته شاهد سیاهترین روز در تاریخ آمریکا بودیم. در این روز، مهمترین مقدسات و اراده ملت مورد هجوم قرار گرفت. وی در ادامه گفت: «هیچ وقت عاملان حمله به ساختمان کنگره را معترض ننامید، آنها گروهی یاغی و آشوبگر هستند. ترامپ تلاش کرد با استفاده از اراذل و اوباش صدای رای دهندگان آمریکایی را خاموش کند.». «ریچاردهاس» رئیساندیشکده شورای روابط خارجی آمریکا، نیز در واکنش به تجمع هواداران ترامپ و حمله به کنگره گفت: هرگز تصور نمیکردم در پایتخت آمریکا شاهد چنین تصاویری باشم. دوران پسا آمریکا از امروز شروع شده است. به گزارش ایسنا، ریچاردهاس، در یک سری پیامهای توئیتری نوشت: هیچکس در جهان احتمالا دیگر شاهد احترام، ترس یا وابستگی به ما همچون گذشته نخواهد بود. اگر دوره پسا آمریکا، تاریخ شروع داشته باشد، به طور قطع این تاریخ همین امروز خواهد بود. ریچاردهاس همچنین نوشت: این تبعات برای انتقال مسالمتآمیز قدرت، برای مستثنی بودن آمریکا و برای درخشش شهری بر فراز تپه زیاد است. ما از قبل آنچه را که لازم بود درباره این رئیسجمهور بدانیم، میدانستیم؛ سؤال اینجاست که ما چطور به جایی رسیدیم که این همه آمریکایی تا این حد مشتاق هستند تا دموکراسی را دور بیندازند؟
دیکتاتوری شبکههای اجتماعی
اتفاقات و تصاویر منتشر شده از آشوبهای روز چهارشنبه، تقریباً چهره واقعی لیبرال دموکراسی را به نمایش گذاشت؛ نظامی که برای سرکوب معترضان، در از نیروهای ارتش، هیچ ابایی ندارد. برخی از مقامات کشورها نیز با یادآوری این مسئله اعلام کردند آمریکاییها بعد از این دیگر حق اظهار نظر درباره تحولات سیاسی و انتخاباتی سایر کشورها را ندارند. نکته حیرت آور اینکه شبکههای اجتماعی مثل فیس بوک و توئیتر نیز که در اعتراضات سایر کشورها در خدمت معترضان قرار دارند، طی دو روز گذشته، دست به کار شده و با سانسور اخبار و گزارشها و تصاویر، تلاش کردند این آبرو ریزی تاریخی را سانسور کنند. فیسبوک رسماً اعلام کرد، هرگونه محتوای تصویر و فیلم مربوط به اعتراضات روز چهارشنبه آمریکاییها و تسخیر کنگره را حذف میکند!توئیتر نیز رویکرد مشابهی را دنبال میکند و در پی حذف آثار این افتضاح است. شرکت
فیس بوک اعلام کرد ممنوعیت پستهای ترامپ را به مدت نامعلوم یا حداقل تا دو هفته دیگر که بایدن قدرت را تحویل میگیرد، تمدید خواهد کرد. شرکت اسنپ هم استفاده رئیسجمهور آمریکا از این سایت را تا اطلاع ثانوی ممنوع کرد. در حالی که توئیتر پس از درخواست از ترامپ برای حذف توئیتهایی که وی در آنها از آشوبگران حمایت کرده بود، حساب وی را به مدت ۱۲ ساعت تعلیق کرد. توئیتر همچنین هشدار داد که حساب ترامپ در صورت ادامه نقض مقررات ممکن است به طور دائمی معلق شود.سخنگوی سرویس ویدیویی یوتیوب نیز اعلام کرد، در یوتیوب هم اگر ترامپ دوباره در ویدیویی بخواهد ادعاهای انتخاباتی نادرست را مطرح کند، موقتا امکان بارگزاری ویدیوی جدید یا پخش لایو را از دست خواهد داد.
سرقت اطلاعات
طی دو روز گذشته به دنبال این حوادث، اداره تحقیقات فدرال آمریکا با انتشار تصاویری از حامیان رئیسجمهور کنونی این کشور، که به ساختمان کنگره حمله کردند، از مردم خواست در شناسایی آنها کمک کنند. مسئلهای که اگر در سایر کشورها اتفاق میافتاد از آن به عنوان سلب آزادی بیان یاد میشد.سرویس تحقیقات فدرال آمریکا(اف بیآی) نیز تصویر شخصی که در جریان یورش حامیان ترامپ به ساختمان کنگره، یک بمب را کار گذاشته بود، منتشر کرد. اف بیآی در توئیتی خواستار ارائه هرگونه اطلاعات در مورد این فرد شد و اعلام کرد، برای هر کسی که اطلاعاتی درباره این فرد مظنون بدهد که به شناسایی محل یا بازداشت او منجر شود، ۵۰ هزار دلار جایزه در نطر گرفته است.همچنین ایندیپندنت گزارش داد، عواملی که روز چهارشنبه به کنگره آمریکا یورش بردند، اینک شاهد عواقب کار خود هستند. دو نفر از آنها تا کنون از کار خود اخراج شدهاند.شرکت بازاریابی «ناویستار دایرکت مارکتینگ» روز پنجشنبه در بیانیهای اعلام کرد که کارمندی را که عکسی از او در حال راه رفتن داخل ساختمان کنگره با پرچم ترامپ در دست و کارت شناسایی شرکت بر سینهاش منتشر شده بود، اخراج کرده است. شهردار واشنگتن نیز حالت فوقالعاده در این شهر را برای ۱۵ روز و تا۲۰ ژانویه(اول بهمن)، یعنی روز تحلیف بایدن، تمدید کرد. «مایکل شروین» دادستان آمریکایی روز پنجشنبه در نشستی خبری هشدار داد «حجم بالایی از سرقت» را در خلال حمله به کنگره شاهد بودهایم که برآورد آنها هنوز به اتمام نرسیده است. شبکه «سیبیاس» نیز به نقل از برخی منابع اعلام کرد، یک لپتاپ که احتمالاً حاوی اطلاعات امنیت ملی حساسی است از ساختمان کنگره به سرقت رفته است.یک مقام سابق اداره تحقیقات فدرال آمریکا نیز هشدار داد، ممکن است افرادی که وارد ساختمان کنگره شدهاند، دستگاههای شنود و جاسوسی در نقاط مختلف و دفاتر نمایندگان و سناتورها کار گذاشته باشند. وی افزود، کار گذاشتن چنین دستگاههایی ممکن است فقط چند ثانیه طول بکشد.
انتقال آرام قدرت!
ترامپ که تا صبح روز چهارشنبه میگفت: مطلقاً شکست را نمیپذیرم، بعد از یورش طرفدارانش و واکنشهای شدید مقامات سیاسی هر دو حزب، بلافاصله پشت طرفداران خود را خالی کرد و از آنها خواست کنگره را ترک کنند وی بامداد جمعه نیزدر پیامی ویدیویی، شکست در انتخابات ریاست جمهوری را پذیرفت و متعهد به انتقال منظم و آرام قدرت به دولت بعدی شد. ترامپ در این پیام ویدیویی، با اشاره به تایید نتیجه انتخابات ریاست جمهوری توسط کنگره گفت که در حال حاضر تمرکز دولت وی انتقال منظم قدرت به دولت بعدی خواهد بود.
تلاش برای برکناری ترامپ
اقدام ترامپ در تحریک هواداران خود برای یورش به کنگره و اشغال آن، با عصبانیت شدید مقامات حزب دموکرات آمریکا مواجه شد، به طوری که رسانهها گزارش دادند حداقل 130 تن از نمایندگان کنگره از هر دو حزب دموکرات و جمهوری خواه به دنبال استیضاح مجدد و عزل ترامپ هستند. دیروز همچنین خبر رسید که اعضای کمیته قضایی مجلس نمایندگان آمریکا پیشنویس لایحه استیضاح رئیسجمهور آمریکا به خاطر سوءاستفاده از قدرت و تحریک هوادارانش برای حمله به کنگره را منتشر کردند. به نوشته روزنامه «ایندیپندنت»، «دیوید سیسیلین»، «جیمی راسکین» و «تد لیو» از جمله نمایندگانی هستند که این اسناد را منتشر کرده و اعلام کردند ترامپ باید بهخاطر «سوء استفاده از قدرت» استیضاح شود. مجلس نمایندگان ظاهراً قرار است اوسط هفته جاری برای استیضاح ترامپ رایگیری کند.
موج استعفا
پس لرزههای اشغال کنگره آمریکا، که در تاریخ این کشور بیسابقه است، همچنان ادامه دارد و بر اساس گزارشها، طی دو روز گذشته، حداقل هفت تن از مقامات دولت آمریکا در واکنش به حوادث اخیر کنگره استعفا دادند. به گزارش آسوشیتدپرس، ایلین چاو،
وزیر حملونقل و بتسی دووس، وزیر آموزش، عالیترین مقامهای دولت هستند که در اعتراض به تسخیر کنگره آمریکا به دست طرفداران ترامپ استعفا کردند. همچنین استیون ساند، رئیسپلیس کنگره آمریکا نیز استعفایش را اعلام کرده و گفت که این استعفا از ۱۶ ژانویه(27 دی) عملی میشود.
استیون ساند روز پنجشنبه گفت که این واحد پلیس برای مواجهه با یک تظاهرات بر مبنای آزادی بیان برنامهریزی کرده و انتظار حمله خشونتآمیز به کنگره را نداشت.از سوی دیگر مایکل استنگر مسئول امنیت مجلس سنا نیز از سمتش استعفا کرده و میچ مک کانل رهبر اکثریت سنا گفت که استعفای او را قبول کرده است.رویترز نیز گزارش کرد که چهار «مشاور ارشد» شورای امنیت ملی کاخ سفید استعفا کردهاند. منابع به رویترز گفتند که این مشاوران استعفا کرده عبارتند از ارین واش، مدیر ارشد امور آفریقا، مارک وندراف، مدیر ارشد سیاست دفاعی، آنتونی روجیره، مدیر ارشد سلاحهای کشتار جمعی و رابگرینوی، مدیر ارشد امور خاورمیانه و شمال آفریقا.
مایک مولوینی، رئیسپیشین کارکنان کاخ سفید نیز اعلام کرده است که در اعتراض به حوادث روز چهارشنبه در واشنگتن از مقام خود به عنوان فرستاده ویژه آمریکا در ایرلند شمالی استعفاء میدهد. متیو پوتینجر، معاون مشاور امنیت ملی ایالات متحده نیز روز پنجشنبه از مقامش کنارهگیری کرد. استفانیگریشام، رئیسکارکنان دفتر ملانیا ترامپ، بانوی اول آمریکا نیز شامگاه چهارشنبه پس از اشغال ساختمان کنگره از سوی هواداران ترامپ، از مقام خود استعفاء داد. دکتر «مک کانس کاتز» مسئول تیم سلامت روانی ترامپ نیز کنارهگیری خود را اعلام کرده است.از سوی دیگر، هواپیمایی فدرال آمریکا اعلام کرد، پنج نفر از اعضای منصوب ترامپ در این نهاد در پی یورش روز چهارشنبه به ساختمان کنگره آمریکا استعفا خواهند کرد.این نهاد آمریکایی افزود این استعفاها از روز دوشنبه اجرایی خواهند شد.