کمتر از یک ماه دیگر دونالد ترامپ کاخ سفید را ترک میکند اما سناتورهایی مانند تدکروز و لیندسی گراهام ظاهرا تصمیم گرفتهاند راه شکست خورده ترامپ در دشمنی با ملت ایران را همچنان ادامه دهند.
به گزارش ایرنا، دونالد ترامپ رئیس جمهوری که چند روز دیگر ساکن کاخ سفید است، تندروی و اغراق در سیاست خارجی آمریکا را به رویه و امری عادی و نهادینه شده در میان جمهوری خواهان تبدیل کرد. اگرچه قبل از ترامپ نیز جمهوری خواهان مواضع سرسختانه و خصمانهتری نسبت به ایران داشتند، اما اعمال تحریمهای بیسابقه علیه ایران، جمهوری خواهان تندرو را بیپرواتر کرده است. در حالی که جو بایدن دموکرات پیروز انتخابات ریاست جمهوری آمریکا اعلام کرده بازگشت به توافق هسته ای با ایران یکی از اولویتهای دولت اوست، دو سناتور جمهوریخواه به ترامپ پیشنهاد دادهاند که اقدامی اساسی برای بستن راه بازگشت بایدن به برجام انجام دهد.
تد کروز و لیندسی گراهام دو سناتور جمهوریخواه تندرو از دونالد ترامپ خواستهاند برای جلوگیری از بازگشت ایالات متحده به این توافق هستهای با ایران در دولت جو بایدن، برجام و توافق اقلیمی پاریس را به عنوان معاهده به سنا ارائه کند.
در نامه تد کروز به دونالد ترامپ و مایک پومپئو، وزیر امور خارجه آمریکا تاکید شده است، ارائه این توافقها به کنگره باعث خواهد شد که آنها نتوانند حمایت دو سوم اعضا سنا را کسب کنند و تصویب نخواهند شد و به این ترتیب جو بایدن، رئیس جمهوری منتخب قادر نخواهد بود آمریکا را دوباره وارد این دو توافق کند. تد کروز نوشته است: فقط با این کار، سنا قادر خواهد بود نقش قانونی خود را برای ارائه مشاوره و رضایت در صورت اقدام دولت آینده برای احیای این توافقهای خطرناک انجام دهد.
این سناتور جمهوریخواه در نامه خود توضیح داده است که برجام و توافق اقلیمی پاریس جزو معاهدههای رسمی به حساب میآیند و مشمول اصل دوم قانون اساسی میشوند که طبق این اصل، آمریکا برای پیوستن به این معاهدهها نیاز به دو سوم آرای نمایندگان سنا خواهد داشت. به گفته تدکروز، برجام و توافق اقلیمی پاریس رای دو سوم نمایندگان سنا را نخواهند آورد و پیوستن آمریکا به برجام و توافق پاریس عملا ناممکن خواهد بود و دولت بعدی آمریکا بدون داشتن رای سنا نمی تواند به این توافقنامهها بازگردد.
جو بایدن، رئیس جمهوری منتخب آمریکا وعده داده است که در روز اول کاری در کاخ سفید فرمان اجرایی بازگشت به توافق پاریس را امضا خواهد کرد. او همچنین تاکید کرده است که برجام یکی از اولویتهای سیاست خارجی اوست.
«تد کروز»، نماینده جمهوری خواه مجلس سنای آمریکا در مرداد ماه امسال نیز در مصاحبهای با لابی ضد ایرانی «بنیاد دفاع از دموکراسی» (افدیدی) گفت او از دولت دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا خواسته معافیتهای صادر شده برای تحریمهای نفتی ایران را باطل کند. کروز در مهر ماه از تحریمهای اعلام شده توسط دولت ترامپ علیه بانکها و نهادهای مالی عمده ایران، تقدیر کرد.
پیش از این بسیاری از دموکراتها کارزار فشار حداکثری ترامپ در برابر ایران را خطرناک توصیف کرده و به شدت مورد انتقاد قرار دادهاند. اما بخشی از جمهوریخواهان مدعی هستند سیاست ترامپ در واقع بسیار نرم بوده است. چند ماه قبل روزنامه آمریکایی واشنگتن فری بیکن از تصمیم حزب جمهوریخواه آمریکا برای ارائه طرحی قانونی به کنگره خبر داد که به دنبال اعمال تحریمهای بیشتر علیه ایران است.
اگر چه قطعا جمهوری خواهان تندرو تحت تاثیر لابیهای ضد ایرانی در این مورد قرار دارند، اما چنین درخواستی از سوی دو سناتور جمهوری خواه برای اقدامی اساسی برای بستن راه بازگشت بایدن به برجام میتواند حامل دو پیام مهم باشد.
اول اینکه چنین درخواستهای مسبوق به سابقه از سوی جمهوری خواهان نشانه روشنی از دشمنی بخشی از جمهوری خواهان با ایران است. قطعا منافع حزب جمهوریخواه با حزب دموکرات در مورد ایران جدای از نزدیکی چند سال اخیر جمهوری خواهان به رژیم اسرائیل تفاوت چندانی ندارد. اما تنفر، تکبر و تندروی شاخصههای اصلی جمهوریخواهان شده است، و این موضوع ارتباط مستقیمی با سیاستهای تهاجمی ترامپ نسبت به ایران دارد.
پیام دومی که نامه تد کروز و لیندسی گراهام منتقل میکند حکایت از شکاف عمیقی دارد که در میان دو حزب جمهوری خواه و دموکرات ایجاد شده است. دونالد ترامپ در طول چهار سال ریاست جمهوری خود به شکاف سیاسی هم بین دو حزب اصلی حاکم بر این کشور دامن زد پیش از ترامپ دو حزب جمهوری خواه و دموکرات دو رقیب در عرصه سیاست آمریکا بودند اما اکنون و با پشتوانه بالای رای مردمی که در انتخابات کسب کردند، رقابتهایشان به دشمنی تبدیل شده است.
چند سال پیش جیمی کارتر در پایان مناظره با رقیبش جرالد فورد، او را مردی خوب و نجیب توصیف کرد. جان مک کین، کاندیدای جمهوری خواهان، هم در انتخابات ۲۰۰۸ اوباما را فرد نجیبی توصیف کرد. اما ترامپ از ابتدای کاندیداتوری در حزب جمهوری خواه علاوه بر این که مدعی شد دموکراتها دشمنان او هستند و آدمهای درستی نیستند، بارها گفت که مشروعیت قانونی هم ندارند. ترامپ همین روند را در طول چهارسال ریاست جمهوری ادامه داد.
به دلیل همین شکاف سیاسی و دشمنی ایجاد شده سناتورهای جمهوری خواه تلاش میکنند دست جو بایدن را در مورد بازگشت به توافق هستهای با ایران ببندند و در واقع رئیس جمهوری از جبهه رقیب را به رسمیت نمیشناسند.