چند روز پیش بود که روزنامه کیهان در یادداشتی به قلم حسین شریعتمداری مدیر مسئول این روزنامه آیتالله سیستانی مرجع شیعیان عراق را به دلیل سخنانش در دیدار با نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل مورد نقد قرار داد؛ حال این یادداشت با واکنشهایی منفی در ایران و عراق مواجه شده است و حتی باعث شده تا شریعتمداری از آیت الله سیستانی عذر خواهی کند.
آفتاب یزد - گروه سیاسی:
چند روز پیش بود که روزنامه کیهان در یادداشتی به قلم حسین شریعتمداری مدیر
مسئول این روزنامه آیتالله سیستانی مرجع شیعیان عراق را به دلیل سخنانش
در دیدار با نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل مورد نقد قرار داد؛ حال این
یادداشت با واکنشهایی منفی در ایران و عراق مواجه شده است و حتی باعث شده
تا شریعتمداری از آیت الله سیستانی عذر خواهی کند.
در یادداشت
شریعتمداری که باعث این جنجالها شده آمده است " حضرت آیتالله سیستانی
(دام عزّه) در این دیدار از نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل خواستند که
انتخابات پارلمانی عراق تحت نظارت نمایندگانی از سازمان ملل متحد انجام
پذیرد! که با عرض پوزش باید به محضر ایشان عرضه داشت این درخواست اولاً؛
دون شان و جایگاه برجسته و قابل احترام حضرت آیتالله سیستانی است.
در
واقع این سازمان ملل است که برای توجیه صلاحیت خود به تائید حضرت ایشان
نیاز دارد و ثانیاً؛ با جایگاه و منزلت عراق به عنوان یک کشور مستقل که
استقلال و آزادگی خود را با ایثارها، از خودگذشتگیها، خوندادنها و
خوندل خوردنهای مردم شریف و مخصوصاً جوانان غیور آن سرزمین مقدس به دست
آورده است، همخوانی ندارد. دعوت از سازمان ملل برای نظارت بر انتخابات یک
کشور، اعلام ورشکستگی آن کشور، بدبینی به ملت و خوشبینی به بیگانگان است و
بدیهی است که این دو مقوله از ساحتقدسی حضرت آیتالله سیستانی مرجع
عالیقدر جهان تشیع به دور است.
نگارنده با شناخت اجمالی ولی متقنی که از
حضرت آیتالله سیستانی و هوشمندی آمیخته به حکمت معظمله دارد، به جد بر
این باور است که در گزارش ملاقات ایشان با نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل
اشتباهی رخ داده است و دفتر حضرت آیتالله در گزارش ملاقات بیدقتی کرده
است و انتظار آن است که دفتر معظمله این بخش از گزارش ملاقات یادشده را
تصحیح کند، چرا که حضرت ایشان یکی از مراجع عالیقدر تشیع و متعلق به جهان
اسلام هستند. این انتظار نیز در میان است که جسارت نگارنده را به حساب
علاقه و احترامی که برای ایشان قائل هستم بنویسند... و آخر دعوانا اَنِ
الْحَمْدُ لِلهِ رَبِّ الْعالَمِین.»
همزمان با انتشار یادداشت فوق دفتر
حضرت آیت الله سیستانی با انتشار بیانیهای درباره دیدار این مرجع با
نماینده سازمان ملل توضیح داد. در این بیانیه آمده است: «در بیانیه منتشر
شده از سوی دفتر حضرت آیت الله سیستانی پس از ملاقات با خانم «جنین هنیس
پلاسخارت» نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد در عراق آمده بود: (باید در
مراحل مختلف برگزاری آن (انتخابات)، روند شفافیت مراعات شود و نظارت بر آن
به صورت جدی و با هماهنگی بخش مربوطه در هیئت سازمان ملل متحد صورت گیرد).
بعضی اینگونه برداشت نمودهاند که حضرت آیت الله سیستانی خواستار نظارت
مستقیم سازمان ملل بر انتخابات آینده عراق شده اند! واز این درخواست انتقاد
نموده اند، در حالیکه بیانیه یاد شده از نظارت بر انتخابات توسط سازمان
ملل سخن نمیگوید بلکه از هماهنگی نظارت با ضوابط سازمان ملل سخن میگوید،
ومعنای آن اینست که نظارت صرفا از سوی عراقیها صورت گیرد ولی ویژگی اشخاص
ناظر وضوابط اعمال شده در اجرای انتخابات با ضوابط سازمان ملل همخوان باشد،
تا جای هیچگونه اعتراض وایراد از طرف بعضی گروههای ذی ربط در صحت
انتخابات وجود نداشته باشد.»
>واکنش تند نوری المالکی
یادداشت
شریعتمداری در ابتدا واکنش تند نوری المالکی نخست وزیر اسبق عراق را در پی
داشت. او ضمن محکوم کردن این مطلب در بیانیهای اعلام کرد:«حضرت آیت الله
سیستانی، مرجع عالیقدر تشیع همواره در خدمت امنیت عراق برای حفاظت از روند
سیاسی بوده و در سختترین شرایط از کشور پشتیبانی کرده است و ایشان مورد
حمایت همه طیفهای ملت عراق قرار دارد.»
رهبر ائتلاف قانون عراق افزود:
«یادداشت یک روزنامه در ایران و انتقاد موجود در آن که توهین به مرجعیت
عالیقدر در پی استقبال ایشان از جنین هنیس پلاسخارت، نماینده ویژه سازمان
ملل به شمار میآید را شدیدا محکوم میکنیم، این اقدام توهین به همه مردم
عراق به شمار میرود.»
در ایران نیز مسیح مهاجری در روزنامه جمهوری
اسلامی در واکنش به یادداشت شریعتمداری علیه آیت الله سیستانی نوشت: «
بزرگترین دشمن استقلال فکری، افراد خودخواه، مستبد، خودبزرگبین و
انحصارطلب هستند.
افرادی که این چهار ویژگی منفی را در خود جمع
کردهاند، هرگز چشم دیدن کسانی که قدرت مستقل فکر کردن داشته باشند را
ندارند و میخواهند تمام افراد تابع آنها باشند و هرگز برخلاف نظر آنها نه
نظری بدهند و نه حتی چیزی بفهمند! زشتتر اینست که این افراد انحصارطلب، به
محیطی که خود در آن زندگی میکنند اکتفا نمیکنند و میخواهند سلطه فکری
خود را حتی به خارج از مرزها نیز گسترش دهند. اینان میگویند هرچه من
معتقدم، همه باید در سرتاسر جهان آن را قبول داشته باشند و چیزی برخلاف آن
نگویند.»
در ادامه این مطلب آمده است: «در عراق، تفکر و مشی عملی حضرت
آیتالله سیستانی، از آغاز تحولاتی که به سقوط صدام و حزب بعث منجر شد،
دارای ویژگیهائی بود که با آنچه در ایران عمل شد در مواردی تفاوتهای
اساسی داشت. ایشان با تفکر و روش خاص خود، عراق را از دوران حاکمیت حاکم
نظامی آمریکائی به سلامت عبور دادند، زمینه را برای قانون اساسی جدید عراق
با تکیه بر همین روش به نفع ملت عراق فراهم کردند، اختلافات مذهبی و قومی و
فرقهای داخل عراق را با همین روش حل و فصل کردند و تا امروز توانستند
عراق را از خطرهای زیادی برهانند. اینکه این مرجع دوراندیش، با تکیه بر
نظارت دقیق دستگاههای نظارتی خود عراق بر انتخابات با معیارهای بینالمللی
- نه زیرنظر مجامع بینالمللی - درصدد خلع سلاح آمریکای سلطهطلب برآمده،
برگ دیگری از شیوه موفق رهبری معنوی ایشان برای نجات عراق از توطئهایست که
آمریکا برای این کشور تدارک دیده است. صاحبان قلم و سخن، باید قدر این
هوشمندی را بدانند. غیر از این، هرچه باشد، استفاده نادرست از قلمی است که
خدا در قرآن کریم با «ن وَالْقَلَمِ وَمَا یَسْطُرُونَ» از آن سخن گفته
است.»
>آیتالله سیستانی دژ مستحکم عراق
واکنشها به این یادداشت
جنجالی باعث شد تا سخنگوی وزارت خارجه و محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه
کشورمان درباره موضع رسمی دولت نسبت به این موضوع روشنگری کنند.
در
ابتدا سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت خارجه در نشست هفتگی خود در پاسخ به
سوالی در این باره گفت: در مورد اتفاق تلخی که اشاره کردید باید بگویم که
این موضع هیچ ربطی به ارکان جمهوری اسلامی ایران ندارد. جمهوری اسلامی
ایران بر اساس مرجعیت شکل گرفته و مرجعیت همواره در ایران و عراق حافظ صلح و
امنیت بوده است و آیت الله سیستانی نقش بیبدیلی در عراق دارد و ایشان
دارای جایگاه رفیعی بین شیعیان در سراسر جهان از جمله ایران و عراق است.وی
گفت: جمهوری اسلامی ایران برای این رکن مهم و اساسی احترام ویژهای قائل
است و طبیعی است که ما تحمل نمیکنیم که به جایگاه مرجعیت تخطی صورت بگیرد.
وزیر امور خارجه کشورمان هم در توئیتی به زبان عربی
از آیت الله سیستانی به عنوان دژ مستحکم عراق یاد کرد و درباره او نوشت:
حضرت آیتالله سیستانی مرجع عالیقدر، دژ مستحکم عراق و سرمایهای برای کل
جهان اسلام است. ایران نقش ایشان در برقراری امنیت در عراق و ثبات آن و حفظ
حاکمیت و وحدت سرزمینی این کشور و رهایی از قدرتهای اشغالگر و ساختن عراق
جدید بر اساس انتظارات ملت برادر عراق را ارج مینهد.
>عذرخواهی حسین شریعتمداری از آیت الله سیستانی
جنجالهای
ایجاد شد بر سر یادداشت شریعتمداری سرانجام مدیر مسئول کیهان را وادار به
عقب نشینی از اظهارات خود و اذعان به برداشت اشتباهش از سخنان آیت الله
سیستانی کرد.
شریعتمداری طی یادداشتی در این باره نوشت: یادداشت اینجانب
در کیهان روز شنبه ( ۵ مهرماه ۹۹ ) که با توجه به انگیزه نگارش آن، عنوان
"برخاسته از ارادت " را بر تارک خود داشت و از دلشورهای نسبت به بخشی از
بیانیه دفتر حضرت آیت الله سیستانی درباره نظارت سازمان ملل بر انتخابات
پارلمانی عراق حکایت میکرد، بازتاب گستردهای درپی داشت و با برداشتهای
متفاوتی روبرو شده است که کماکان نیز ادامه دارد. از این روی توضیح پیش روی
را ضروری میدانم.
استناد اینجانب در یادداشت مورد اشاره به متن فارسی
بیانیهای بود که دفتر حضرت آیت الله سیستانی در باره ملاقات معظم له با
خانم "جنین هنیس پلاسخارت” نماینده ویژه دبیر کل سازمان ملل متحد منتشر
کرده بود. برداشت نگارنده از بیانیه یاد شده آن بود که حضرت ایشان خواستار
نظارت مستقیم سازمان ملل بر انتخابات آینده عراق شده اند. خوشبختانه دفتر
حضرت آیت الله سیستانی ( دام عزّه) درپی انتشار یادداشت کیهان توضیحی ارائه
کرد که نشان میداد برداشت اینجانب با واقعیت فاصله داشته است و حضرت
ایشان آنگونه که در بیانیه دفتر معظم له آمده است خطاب به نماینده ویژه
دبیر کل سازمان ملل فرمودهاند " باید در مراحل مختلف برگزاری آن
(انتخابات) روند شفافیت مراعات شود و نظارت بر آن به صورت جدی و با هماهنگی
بخش مربوطه در هیئت سازمان ملل متحد صورت پذیرد" و در ادامه آمده است "
بیانیه یاد شده از نظارت بر انتخابات توسط
سازمان ملل سخن نمیگوید
بلکه از هماهنگی نظارت با ضوابط سازمان ملل سخن میگوید و معنای آن این است
که نظارت صرفاً از سوی عراقیها صورت میگیرد ولی ویژگی اشخاص ناظر و
ضوابط اعمال شده در اجرای انتخابات با ضوابط سازمان ملل همخوان باشد تا جای
هیچگونه اعتراض و ایراد از طرف بعضی گروههای ذی ربط در صحت انتخابات وجود
نداشته باشد ".
همانگونه که ملاحظه میشود منظور ایشان همخوانی نظارت
با ضوابط سازمان ملل بوده است و نه نظارت سازمان ملل بر انتخابات عراق. از
این روی برداشت اینجانب از نظر حضرت آیت الله سیستانی با آنچه ایشان فرموده
بودند همخوانی نداشته است که به خاطر این خطای ناخواسته از محضر معظم له
پوزش میخواهم و امید آن که عذر تقصیر اینجانب
را بپذیرند.