اخیرا آمریکا با تهیه پیشنویس یک قطعنامه میخواهد تحریم تسلیحاتی ایران که اکتبر 2020 به پایان میرسد را به طور نامحدود تمدید کند. با اینکه به نظر میرسد آمریکا با خروج از برجام حقی در اینباره ندارد اما آمریکا نمیخواهد در قالب برجام حرکت کند بلکه بهعنوان عضو دائم شورای امنیت نقش ایفا میکند.
اخیرا آمریکا با تهیه
پیشنویس یک قطعنامه میخواهد تحریم تسلیحاتی ایران که اکتبر 2020 به پایان
میرسد را به طور نامحدود تمدید کند. با اینکه به نظر میرسد آمریکا با
خروج از برجام حقی در اینباره ندارد اما آمریکا نمیخواهد در قالب برجام
حرکت کند بلکه بهعنوان عضو دائم شورای امنیت نقش ایفا میکند. این کشور
بالاخره این امکان را دارد که موضوع را مطرح کند و در برجام هم چون ماده حل
اختلاف 36 و 37 نهایتا آخرین ایستگاهش به رایگیری در شورای امنیت متنهی
میشود و آمریکا عضو دائم این شوراست، کار به آنجا بکشد، میتواند نقش خودش
را ایفا کند. بنابراین آمریکا میخواهد از ظرفیت عضویت دائمی در شورای
امنیت استفاده کند و کاری به برجام ندارد ولی برجام هم نهایتا ذیل قطعنامه
2231 دارد حرکت میکند و آمریکا هم عضو دائم شورای امنیت است. هر اتفاقی
بخواهد از طرف شورای امنیت برای برجام بیفتد، آمریکا حضور دارد؛ چه عضو
برجام باشد چه نباشد. اما همانطور که آمریکا میتواند از ظرفیتش استفاده
کند کشورهای دیگر عضو هم میتوانند. این بدین معنا نیست که آمریکا به
تنهایی میتواند تصمیم بگیرد. بنابراین باید روسیه هم همراه شود و در
غیراینصورت اتفاقی نمیافتد. اکنون موضوع بیشتر سیاسی است تا حقوقی. یعنی
اگر آمریکا بتواند دو کشور روسیه و چین و بیشتر روسیه را متقاعد کند،
میتواند تصمیماتی علیه ایران به اجرا بگذارد کمااینکه قبلا این
قطعنامههای شش گانه را توانسته در شورای امنیت علیه ایران به تصویب
برساند. به گفته برایان هوک، نماینده ویژه امور ایران در وزارت خارجه
آمریکا طبق قطعنامه 2231 شورای امنیت به آسانی تحریم تسلیحاتی ایران تجدید
میشود اما اینها بحثهای سیاسی است و اصلا نیازی به متقاعد کردن این کشور و
آن کشور نیست. کشورها اگر منافع مشترکی داشته باشند در اینکه تحریمها را
دوباره علیه ایران فعال بکنند، روسها اگر در کنار آمریکا بایستند، فعال
خواهد شد. درواقع صرفا این بحث تبلیغی-سیاسی است و هنوز به نتیجه خاصی
منتهی نشده است. تحریمها تا بینهایت میتواند ادامه داشته باشد. مسائل
متعدد میتواند در ذیل موضوع تحریمها قرار بگیرد، اما از آنجا که شاخص
اندازهگیری ندارم و حقوقی هستم، نمیتوانم پیشبینی کنم و وارد گمانهزنی
هم نمیشوم. اکنون از برجام فقط وزن سیاسی آن باقی مانده است. اینکه ایران
بتواند از همکاری آژانس بینالمللی انرژی اتمی کمکهایی دریافت کند.
بهاضافه اینکه تا حدودی فشارهای سیاسی مبنی بر اینکه فعالیتهای هستهای
ایران در مسیر غیرصلحآمیز است را مهار کند وگرنه از نظر ایجابی کمک خاصی
به ایران نمیشود. دیگر اعضای اروپایی عضو برجام هم دنبال منافع ملی خودشان
هستند و موضوعات مهمی مثل فعالیت هستهای یا فعالیت نظامی ایران محلی برای
تعامل این قدرتهاست و میتوانند بر سر آن دادوستد انجام دهند. کار
کشورهای سرمایهداری، معامله است و چیزی بهعنوان اصول و نظام و ارزش که
بخواهد از نظر اخلاقی، انسانی مانع کاری شود از نظر آنها در روابط
بینالملل وجود ندارد. هر چه هست، منفعت است و آنها اگر منفعتشان ایجاب
کند، سرهر چیزی معامله میکنند.