در روزهای اخیر بار دیگر موضوع امکان بهود روابط میان ایران و برخی کشورهای حاشیه خلیح فارس مطرح شده است. این موضوع به ویژه با توجه به برخی همکاری های میان ایران و امارات با توجه به شرایط شیوع کرونا مطرح و پررنگ شده است تا جایی که سفیر امارات در ایالات متحده نیز درباره احتمال بهبود روابط با ایران سخنانی را مطرح کرده است.
در روزهای اخیر بار دیگر
موضوع امکان بهود روابط میان ایران و برخی کشورهای حاشیه خلیح فارس مطرح
شده است. این موضوع به ویژه با توجه به برخی همکاری های میان ایران و
امارات با توجه به شرایط شیوع کرونا مطرح و پررنگ شده است تا جایی که سفیر
امارات در ایالات متحده نیز درباره احتمال بهبود روابط با ایران سخنانی را
مطرح کرده است. یکی از متغیرهای موثر بر روابط ایران و این کشورها، دیدگاه و
سیاست های آمریکا است. به طور کلی هر کشوری در نظام بین الملل به اندازه
خودش بازیگر است اما سقف بازیگران متفاوت است. سقف بازیگری امارات با
عربستان یا ایران هرکدامشان تفاوت دارد و یا در مقایسه با سقف بازیگری
ایالات متحده نیز همین رویه صادق است. در این چارچوب کشورها تلاش میکنند
روابط خود را بهگونهای تنظیم کنند تا در راستای حداقل هزینه کمترین تنش و
برخورد شدید را با کشورهای بزرگتر داشته باشند. به همین دلیل ایران و
کشورهای منطقه در برخی مسائل که با بازیگری آمریکا تداخل نداشته باشد،
میتوانند روابط خود را بهبود بخشند. کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز به دنبال
بازیگری برای دستیابی به منافع خود هستند و طبیعی است به دنبال تغییر
مناسبات با ایران باشند، ما در برخی موضوعات در موضع اختلاف در برخی رقابت و
در بعضی جوانب هم دارای شرایط همکاری هستیم اما به طور کلی موضوع مهمتر در
این چارچوب نوع رابطه ایران و عربستان است که بر رابطه تهران با سایر
کشورهای عرب منطقه نیز تاثیر میگذارد. در این زمینه گام اول میتواند
تغییر شرایط با ریاض باشد که مهمترین نکته در این موضوع تلاش برای خاتمه
جنگ یمن است به طوری که نه عربستان احساس کند منافعش به خطر افتاده و نه
ایران چارچوبهای خاصی را که نسبت به یمن داشته از آنها صرفنظر کند. از
دیگر موضوعاتی که لازم است درباره آنها طرفین به نتیجه مشخصی برسند امنیت
خلیج فارس، امنیت کشتی رانی ما، عراق، لبنان و سوریه است. با این حال در
برخی از این موارد بازیگری ایالات متحده هم وجود دارد. در واقع باید مثلثی
را در نظر بگریم که سه ضلع موثر دارد. روابط ایران و کشورهای عرب منطقه،
روابط این کشورها با آمریکا و همچنین روابط ایالات متحده و ایران. بنابراین
نباید این مثلث را در تحلیل مسائل فی مابین نادیده گرفت که میتواند بر
فاکتورهای مشخصی در بهبود یا تضعیف روابط اثرگذار باشد.