نسخه چاپی
ارسال به دوستان
بشر در بیست قرن گذشته فراز و نشیب‌هایی را در اداره جوامع و کیفیت حکمرانی‌ها تجربه نموده است. جنگ‌های مذهبی، جنگ‌های نژادی، جنگ‌های قومیتی، جنگ‌های توسعه طلبانه و استعماری و نبرد‌ها و پایداری‌هایی برای مقابله با ستمگران، به زیر کشاندن مستبدان، برقراری عدالت و آزادی و رفع تبعیض‌ها داشته است.
بشر در بیست قرن گذشته
فراز و نشیب‌هایی را در اداره جوامع و کیفیت حکمرانی‌ها تجربه نموده است.
جنگ‌های مذهبی، جنگ‌های نژادی، جنگ‌های قومیتی، جنگ‌های توسعه طلبانه و
استعماری و نبرد‌ها و پایداری‌هایی برای مقابله با ستمگران، به زیر کشاندن
مستبدان، برقراری عدالت و آزادی و رفع تبعیض‌ها داشته است.
تا قرن بیستم جنگها غالباً برای کشور گشایی و گسترش دامنه نفوذ سلاطین اقتدارگرا و امپراطوران با استفاده از اسب، ارابه، شمشیر، نیزه، سپر و کلاه خود و قتل و غارت و کشتار گسترده انسان‌های بی گناه و از بین بردن نسل در بسیاری از این نبردهای خونین بوده است که
البته از دو قرن قبل از آن به ابزار‌های پیشرفته تری
مثل توپ و تفنگ هم مجهز گشته بود.
این جنگها هر بار بخشی از تمدن بشری و میراث تاریخی و عمران و آبادی‌ها را علاوه بر کشتار‌های نسلی ویران ساخته است، میلیونها انسان بیگناه و مظلوم را از دم تیغ‌ها عبور داده و جوامع فراوانی را دچار قتل و غارت وتجاوز قرار داده است.
در قرن بیستم در جنگ‌های بزرگ جهانی شاهد استفاده از سلاح‌های بسیار پیشرفته تر تانک‌ها، هواپیما‌ها، بمب‌ها، موشک‌ها و درنهایت بمب هسته‌ای بودیم. کشورهای بزرگی چون شوروی، آلمان، فرانسه و سایر کشورهای اروپایی، ژاپن و تعداد زیادی از کشورهای دیگر ویران شدند و دهها میلیون سرباز بی گناه را قربانی خوی تجاوزکارانه رهبران سلطه جو و قدرت طلب این کشورها ساخت. در کنار این جنگها نبردهای ضد استعماری و استقلال‌طلبانه در بخشی از آفریقا و آسیا و جنگ‌های ویرانگر ویتنام و کره تا جنگ‌های اعراب و اسرائیل و نهایتاً جنگ تحمیلی هشت ساله ایران و عراق آخرین رویدادهای بزرگ میلیتاریستی در قرن گذشته بود.
متاسفانه در شروع قرن ۲۱ کماکان شاهد دخالت‌های استکباری آمریکا در منطقه خاورمیانه با تجاوز به عراق و جنگ‌های سوریه، یمن و پیدایش القاعده و داعش و تحریم‌ها و تهدیدهای ایران از طرف آمریکا هستیم.
این جنگها و این مداخلات تجاوزگرانه مسیر بیراهه تخریب، تهدید، ناامنی و صرف منابع فراوان انسانی و مالی برای تولید و توسعه سلاح‌های مدرن را گسترش و تداوم می‌بخشد. و گام برداشتن در مسیر توسعه، سازندگی، رفاه و تلاش برای کاهش فقر، بیکاری و آسیب‌های اجتماعی را در کشورهای در حال توسعه با محدودیت‌های شدید روبرو ساخته است. و هر روز بر تبعیض جهانی و فاصله غنی و فقیر و شمال و جنوب با گسترش سلطه سرمایه داری می‌افزاید.
حاصل این نگاه عقب ماندگی کشورها در مسیر تامین و گسترش سلامت، بهداشت، محیط زیست و آموزش در سطح جهان و عدم سرمایه‌گذاری لازم در این عرصه‌ها به ویژه در کشورهای در حال توسعه و توسعه نایافته هستیم.
درست به همین دلیل شاهدیم که جامعه جهانی با مشکلات فراوان برای پیشگیری و مقابله با ویروس کرونا در زمینه‌های علمی و دانشی، آموزش مردم، تجهیزات بیمارستانی، مدیریت و سازماندهی، قدرت و توان ساماندهی عوارض اجتماعی اقتصادی ناشی از آن روبرو شده است. و البته ما در ایران وضع بهتری نداریم چرا که تحریم‌های قبل از پیدایش این واقعه نیز کم‌و بیش تاثیرات خاص خود را به همراه داشته که با ناکارآمدی‌های مدیریتی در سطح خرد و کلان و افت سرمایه اجتماعی، این مشکل مضاعف نیز گشته است. ولیکن به لطف الهی با تلاش بی‌وقفه پزشکان و پرستاران و کادر درمانی و ستاد پشتیبان موضوع کرونا، بخش بهداشت و درمان کشور در این روزها کم و‌بیش بر شرایط مسلط گردیده است و ان‌شاءالله مشکلات حاد روزهای اول به مرور در حال مرتفع شدن است.
حال از همه‌اندیشمندان، دولتمردان، حکمرانان و سازمان‌های بین المللی و نهادهای عمومی منادی صلح و پیشرفت و توسعه در کشورهای مختلف انتظار می‌رود با حساسیت ویژه به این رویداد عجیب عالم گیر که این ویروس برای جهان ایجاد کرده است از ابعاد گوناگون علمی، مدیریتی، اجتماعی، اقتصادی، بهداشتی و درمانی و حتی فرهنگی، سیاسی و امنیتی بنگرند و تبعات و آثار آن به نحوی جامع مورد بررسی، مطالعه و مستند سازی و بعد تجزیه و تحلیل‌های علمی و کارشناسی قرار دهند تا درسهای لازم از این رخداد بزرگ و فراگیر حاصل آید.
به اعتقاد اینجانب از دید ما مسلمانان و باورمندان به کتاب خدا قرآن، پدیده کرونا که شاید در تاریخ از نظر گستره، مورد مشابهی نداشته باشد می‌تواند از مصادیقی باشد که در قرآن مجید تحت این عنوان ذکر گردیده است: «ان فی ذلک لایات لاول الباب». قطعا در این پدیده نشانه‌های ارزشمندی برای صاحبان خرد وجود دارد که لازم است امروز‌اندیشمندان، فلاسفه، انسان شناسان، جامعه شناسان، آینده پژوهان و سیاستگذاران جهانی با پرداختن عالمانه و گفتگوهای بین تمدنی و بین ادیان و مکاتب مختلف فکری به موضوع به طور عمیق بپردازند. شاید زمینه پیدایش نگاهی جدید به مسائل جهان، روابط بین جوامع و انسانها، گفتگوی تمدن‌ها و گام برداشتن به سوی صلح جهانی با فروکش کردن منازعات و جنگها، فراهم و فضایی جدید برای زندگی توام با آرامش و عدالت و اخلاق بر جهان حاکم گردد.
امید که سازمان‌ها و نهادهای ذیربط فرهنگی و پژوهشی و شخصیت‌های علمی و اجتماعی در ایران گام‌های اولیه را در این زمینه بردارند.
تا قرن بیستم جنگها غالباً برای کشور گشایی و گسترش دامنه نفوذ سلاطین اقتدارگرا و امپراطوران با استفاده از اسب، ارابه، شمشیر، نیزه، سپر و کلاه خود و قتل و غارت و کشتار گسترده انسان‌های بی گناه و از بین بردن نسل در بسیاری از این نبردهای خونین بوده است که
البته از دو قرن قبل از آن به ابزار‌های پیشرفته تری
مثل توپ و تفنگ هم مجهز گشته بود.
این جنگها هر بار بخشی از تمدن بشری و میراث تاریخی و عمران و آبادی‌ها را علاوه بر کشتار‌های نسلی ویران ساخته است، میلیونها انسان بیگناه و مظلوم را از دم تیغ‌ها عبور داده و جوامع فراوانی را دچار قتل و غارت وتجاوز قرار داده است.
در قرن بیستم در جنگ‌های بزرگ جهانی شاهد استفاده از سلاح‌های بسیار پیشرفته تر تانک‌ها، هواپیما‌ها، بمب‌ها، موشک‌ها و درنهایت بمب هسته‌ای بودیم. کشورهای بزرگی چون شوروی، آلمان، فرانسه و سایر کشورهای اروپایی، ژاپن و تعداد زیادی از کشورهای دیگر ویران شدند و دهها میلیون سرباز بی گناه را قربانی خوی تجاوزکارانه رهبران سلطه جو و قدرت طلب این کشورها ساخت. در کنار این جنگها نبردهای ضد استعماری و استقلال‌طلبانه در بخشی از آفریقا و آسیا و جنگ‌های ویرانگر ویتنام و کره تا جنگ‌های اعراب و اسرائیل و نهایتاً جنگ تحمیلی هشت ساله ایران و عراق آخرین رویدادهای بزرگ میلیتاریستی در قرن گذشته بود.
متاسفانه در شروع قرن ۲۱ کماکان شاهد دخالت‌های استکباری آمریکا در منطقه خاورمیانه با تجاوز به عراق و جنگ‌های سوریه، یمن و پیدایش القاعده و داعش و تحریم‌ها و تهدیدهای ایران از طرف آمریکا هستیم.
این جنگها و این مداخلات تجاوزگرانه مسیر بیراهه تخریب، تهدید، ناامنی و صرف منابع فراوان انسانی و مالی برای تولید و توسعه سلاح‌های مدرن را گسترش و تداوم می‌بخشد. و گام برداشتن در مسیر توسعه، سازندگی، رفاه و تلاش برای کاهش فقر، بیکاری و آسیب‌های اجتماعی را در کشورهای در حال توسعه با محدودیت‌های شدید روبرو ساخته است. و هر روز بر تبعیض جهانی و فاصله غنی و فقیر و شمال و جنوب با گسترش سلطه سرمایه داری می‌افزاید.
حاصل این نگاه عقب ماندگی کشورها در مسیر تامین و گسترش سلامت، بهداشت، محیط زیست و آموزش در سطح جهان و عدم سرمایه‌گذاری لازم در این عرصه‌ها به ویژه در کشورهای در حال توسعه و توسعه نایافته هستیم.
درست به همین دلیل شاهدیم که جامعه جهانی با مشکلات فراوان برای پیشگیری و مقابله با ویروس کرونا در زمینه‌های علمی و دانشی، آموزش مردم، تجهیزات بیمارستانی، مدیریت و سازماندهی، قدرت و توان ساماندهی عوارض اجتماعی اقتصادی ناشی از آن روبرو شده است. و البته ما در ایران وضع بهتری نداریم چرا که تحریم‌های قبل از پیدایش این واقعه نیز کم‌و بیش تاثیرات خاص خود را به همراه داشته که با ناکارآمدی‌های مدیریتی در سطح خرد و کلان و افت سرمایه اجتماعی، این مشکل مضاعف نیز گشته است. ولیکن به لطف الهی با تلاش بی‌وقفه پزشکان و پرستاران و کادر درمانی و ستاد پشتیبان موضوع کرونا، بخش بهداشت و درمان کشور در این روزها کم و‌بیش بر شرایط مسلط گردیده است و ان‌شاءالله مشکلات حاد روزهای اول به مرور در حال مرتفع شدن است.
حال از همه‌اندیشمندان، دولتمردان، حکمرانان و سازمان‌های بین المللی و نهادهای عمومی منادی صلح و پیشرفت و توسعه در کشورهای مختلف انتظار می‌رود با حساسیت ویژه به این رویداد عجیب عالم گیر که این ویروس برای جهان ایجاد کرده است از ابعاد گوناگون علمی، مدیریتی، اجتماعی، اقتصادی، بهداشتی و درمانی و حتی فرهنگی، سیاسی و امنیتی بنگرند و تبعات و آثار آن به نحوی جامع مورد بررسی، مطالعه و مستند سازی و بعد تجزیه و تحلیل‌های علمی و کارشناسی قرار دهند تا درسهای لازم از این رخداد بزرگ و فراگیر حاصل آید.
به اعتقاد اینجانب از دید ما مسلمانان و باورمندان به کتاب خدا قرآن، پدیده کرونا که شاید در تاریخ از نظر گستره، مورد مشابهی نداشته باشد می‌تواند از مصادیقی باشد که در قرآن مجید تحت این عنوان ذکر گردیده است: «ان فی ذلک لایات لاول الباب». قطعا در این پدیده نشانه‌های ارزشمندی برای صاحبان خرد وجود دارد که لازم است امروز‌اندیشمندان، فلاسفه، انسان شناسان، جامعه شناسان، آینده پژوهان و سیاستگذاران جهانی با پرداختن عالمانه و گفتگوهای بین تمدنی و بین ادیان و مکاتب مختلف فکری به موضوع به طور عمیق بپردازند. شاید زمینه پیدایش نگاهی جدید به مسائل جهان، روابط بین جوامع و انسانها، گفتگوی تمدن‌ها و گام برداشتن به سوی صلح جهانی با فروکش کردن منازعات و جنگها، فراهم و فضایی جدید برای زندگی توام با آرامش و عدالت و اخلاق بر جهان حاکم گردد.
امید که سازمان‌ها و نهادهای ذیربط فرهنگی و پژوهشی و شخصیت‌های علمی و اجتماعی در ایران گام‌های اولیه را در این زمینه بردارند.
نظر شما
آخرین اخبار
