نسخه چاپی
اگر تحریمها برای بسیاری از صنایع رمقی باقی نگذاشته، اما برای تولیدکنندگان پاپوش آذربایجان شرقی فرصت بیبدیلی را فراهم کرده تا خودی نشان دهند و روزهای رکود سالهای نه چندان دور را کمکم به فراموشی بسپارند. اگر گشتی در بازار اصلی و راسته کفاشان تبریز بزنید تولیدکننده کفشی را نمیبینید که دست روی دست گذاشته باشد و از کسادی بازار نالان باشد؛ چرا که به گفته آنان بازار الان کششی به مراتب بیشتر از تولید فعلی این بخش را دارد.
«آرش خادم»، تولیدکننده کفش تأکید میکند: در مجموع میتوان گفت از ۲ سال گذشته که جلوی واردات کفش خارجی گرفته شده وضعیت بهتر شده البته هنوز مشکلاتی داریم اما به جرأت میتوان گفت هر تولیدکنندهای که کفش خوب تولید کند روی دستش نمیماند.
به گفته وی تا قبل از این که جلوی واردات کفش خارجی گرفته شود حدود ۴۰ درصد بازار در تسخیر کفشهای خارجی بویژه کفشهای چینی بود اما در حال حاضر این کفش تبریز است که بیش از نیمی از کفش مورد نیاز کشور را تأمین میکند. این درحالی است که تولیدکنندگان کفش تبریز در حال حاضر دستی هم در صادرات دارند و میگویند: ۳۰ درصد تولیدات خود را به عراق، پاکستان، افغانستان، کشورهای حوزه خلیج فارس و جمهوری آذربایجان صادر میکنند. آنان اما گلایههایی هم از مشکلات سر راه برای صادرات دارند و تأکید میکنند، در شرایطی که میتوانیم با تولیدات داخلی سهمی حتی ناچیز در صادرات غیر نفتی داشته باشیم، دولت هم باید به وعدههایش برای هموار کردن راه کمک کند.
خادم که خود عضو شورای راهبردی خوشه کفش تبریز هم است، مشکل دیگر این صنعت را فرسوده بودن ماشینآلات کارخانجات چرمسازی میخواند و خاطرنشان میکند: انتظار داریم دولت با اعطای وامهای کمبهره برای نوسازی تجهیزات به ما کمک کند وگرنه وام با نرخ سود ۱۸ درصد دردی را دوا نمیکند.
وی مشکل دیگر را کمبود استاد کار در این بخش میداند و تصریح میکند: کفش تبریز سبکهای متفاوت دارد که به جرأت میتوان گفت، برخی در دنیا معروف است. به عنوان مثال ما کفش دستدوزی تولید میکنیم که برای هر لنگه آن ۲ هزار بخیه میزنیم.
او خبر خوشحالکنندهای را هم اعلام کرده و میگوید: امسال برای نخستین بار تولیدکنندگان کفش تبریز توانستند در نمایشگاه توانمندیهای جمهوری اسلامی ایران در «گوانگجو» چین کفشهایی با قیمت تمام شده کمتر از چینیها و با کیفیتی برابر را که تولید کردهاند، عرضه کنند.
خانم بایرامی هم فروشنده کفش در بازار تبریز است که میگوید: نمیتوانم بگویم کار و بار سکه است اما بازهم خدا را شاکریم.
وی قیمت هر پا (واحد اندازهگیری چرم حدود ۲۸ سانتیمتر در ۲۸ سانتیمتر) چرم را به طور میانگین ۳۰ هزار تومان اعلام میکند و میافزاید: تولیدکنندگان میگویند چون کشتار دام کم شده قیمت چرم هم بالا رفته و طبیعی است که بدین ترتیب قیمت تمام شده بالا میرود.
علاقهمندان تولید کفش تبریز به شرط استخدام آموزش میبینند
در شهر تبریز۳ هزار و ۵۰۰ واحد صنعتی و صنفی مرتبط با کفش و کیف و همچنین ۱۰۰واحد بزرگ صنعتی تولید کفش فعالیت دارند که برای بیش از ۴۰ هزار نفر بهصورت مستقیم و برای ۴۰ هزار نفر به صورت غیر مستقیم شغل ایجاد کرده است. بزرگترین کارخانه چرم و زیره کفش و همچنین بزرگترین تولیدکننده پوتین نظامی و کفشهای ایمنی کشور در تبریز قرار دارد.
این در حالی است که به گفته «علیرضا جباریان»، رئیس اتحادیه کفاشان تبریز این صنعت میتواند در سال ۹۹ با رفع برخی موانع ۵ تا ۱۰ هزار شغل جدید ایجاد کند. وقتی از او درباره وضعیت شغلی این صنف میپرسیم، بدون درنگ میگوید: «حال کفش تبریز این روزها عالی است عالی!»
جباریان به راهاندازی کمپین «ایرانی، کالای ایرانی بخر» در سال ۹۵ اشارهای میکند و میافزاید: شاید تبریزیها و دوستداران کفش تبریز بودند که این شعار را کمی جدیتر از بقیه مردم گرفتند.
وی البته نقطه عطف رونق صنعت کفش تبریز را تشدید تحریمها و ممنوعیت واردات کفش خارجی از اول تیرماه سال ۹۷ میخواند و تأکید میکند: از آن زمان به بعد بود که تولید و فروش ما جان گرفت. هماکنون قیمت کفش تبریز از ۳۰ هزار تومان شروع و به بالای یک میلیون تومان میرسد که لاکچری است و خریداران خاص خود را هم دارد و به همین دلیل تولیدکنندگان میتوانند به تقاضای همه اقشار جواب بدهند.
با رئیس اتحادیه کفاشان تبریز مشکل کمبود نیروی کار ماهر دراین بخش را مطرح کردیم که وی با قبول این مسأله، میگوید: به دنبال افزایش تقاضا و اقبال خوب کفش تبریز با همکاری دانشگاه آزاد در دهه فجر، مدرسه مهارتی کفش تبریز راهاندازی میشود تا مهارت های سنتی و بومی و منحصر به فرد استادکاران بهصورت علمی و دانشگاهی به کارآموزان منتقل شود.
او با اشاره به این که هماکنون همه کارگاههای تولید کفش در تبریز جذب نیرو دارند و فرصتهای شغلی در این بخش فراوان است، گفت: به همه جویندگان کار قول میدهم که به محض پایان دورههای آموزشی در واحدهای تولید کفش میتوانند کار پیدا کنند، زیرا حجم تقاضای بازار داخل و خارج برای تولیدات ما بالاست و در حال حاضر جوابگوی تقاضاها نیستیم!
جباریان در این گفتوگو به لزوم تسهیل در راههای صادرات کفش تبریز پرداخته و میافزاید: تولیدکنندگان برای توسعه صادرات با چند مانع روبهرو هستند؛ از یک سو شرکتهای تخصصی صادرات نداریم، از سوی دیگر ارزش افزوده به شکلی است که تولیدکنندگان را به عقب میراند.
به گفته وی، تولیدکنندگان برای این که بتوانند محصول خود را صادر کنند حتماً باید کارت بازرگانی بگیرند و به محض این که کارت بازرگانی بگیرد باید ارزش افزوده بدهند که از بالا بودن آن گلایه دارند و همین مسأله سدی برای توسعه صادرات ساخته و به همین دلیل بیشتر کفشهای صادراتی تبریز از طریق بازارچههای مرزی و در قالب کارت پیلهوری صادر میشود.
تبریز سالانه ۷۰ میلیون جفت کفش تولید میکند
در همین حال، «رضا عیناللهزاده» معاون امور صنایع سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان شرقی نیز با تأکید بر رونق صنعت تولید کفش در این استان، میگوید: تبریز قطب تولید چرم و کفش کشور و یک برند جهانی است.
به گفته وی، سالانه ۷۰ میلیون جفت کفش در تبریز تولید میشود که حدود ۴۵ درصد تولید کشور است، ضمن این که ۹۰ درصد واحدهای تولید چرم در آذربایجان شرقی قرار دارند. سازمان صنایع استان تا جایی که میتواند از این صنعت حمایت میکند اما برخی مسائل مانند ارزش افزوده خارج از حیطه اختیارات استانی است و در کشور در حال اجراست.