سفر حسن روحاني به ژاپن اين روزها به تيتر اول رسانههاي جهان تبديل شده است و اهميت ويژهاي براي بسياري از کشورهاي جهان دارد. ژاپن يک کشور قدرتمند در سطح بينالمللي است اما تصميم مذاکره با ايران شخصا از سوي شينزو آبه و دولت اين کشور نبوده است. قطعا ژاپن نماينده آمريکا در اين مذاکرات است و پيام آنها را انتقال خواهد داد.
اکنون با ترامپ بهتر ميتوان كنار آمد تا جايگزين اومذاكره جاي معامله است و صرفا ربطي به عدم اعتماد نداردژاپن نماينده آمريكا و حامل پيام كاخ سفيد است كليد حل رابطه ايران-آمريكا «مساله فلسطين» است
آرمان ملي:
سفر حسن روحاني به ژاپن اين روزها به تيتر اول رسانههاي جهان تبديل شده
است و اهميت ويژهاي براي بسياري از کشورهاي جهان دارد. ژاپن يک کشور
قدرتمند در سطح بينالمللي است اما تصميم مذاکره با ايران شخصا از سوي
شينزو آبه و دولت اين کشور نبوده است. قطعا ژاپن نماينده آمريکا در اين
مذاکرات است و پيام آنها را انتقال خواهد داد. ايران به مراتب اهميت بيشتري
نسبت به کره شمالي براي آمريکا دارد و از اين سو به نظر ميرسد تمرکز خود
را بيشتر معطوف به ايران کرده است و اين ريشه در موقعيت ژئوپليتيک ايران در
منطقه دارد و گويا توافق با ايران براي ترامپ و کارنامه سياست خارجياش
رنگ و لعابي خاصتر دارد. از اين رو هر دو کشور ژاپن را واسطه قرار
دادهاند، زيرا مورد اعتماد طرفين است. در راستاي بررسي اين ديدگاهها
«آرمان ملي» گفتوگويي با علي بيگدلي، تحليلگر مسائل بينالملل داشته است
که در ادامه ميخوانيد:
سفر رئيسجمهوري به ژاپن را چگونه ارزيابي ميکنيد؟
انگيزههايي که رئيسجمهوري را به سفر ژاپن ترغيب کردهاست ناشي از
مشکلات اقتصادي و جريانات اجتماعي است. به نقطهاي رسيدهايم که شرايط فعلي
اقتصادي براي بلند مدت چندان قابل تصور نيست. از سوي ديگر ما در يک تنگناي
بينالمللي قرار گرفتهايم کهاين حرکت را در دولتمردان کشورمان شدت داده
است. ژاپن در عرصه بينالمللي به علت قدرت اقتصادي که دارد داراي جايگاه
ويژهاي است و روابطي حسنه با بسياري از کشورهاي جهان دارد و همچنين
مورداعتماد آمريکاست. همچنين ژاپن يک رابطه قديمي با ايران دارد و يکي از
مشتريان اصلي نفت ايران است. با وجود تمام اين تعاريف شاهد بوديم که ديدار
چند وقت گذشته سران دو کشور به جايي نرسيد و اين سخت بودن اين عرصه را
نمايان ميکند. رئيسجمهوري پيش از سفر به ژاپن عازم کشور مالزي ميشود و
شاهد بوديم ماهاتير محمد هم گفتاري همسو با ايران در چند وقت گذشته بيان
ميکند. هر چند که در اين ميان گفت به علت فشار زياد آمريکا مجبوريم
مراودات خود با ايران را محدود کنيم. مالزي به علت اينکه به شدت وابسته به
سرمايهگذاريهاي آمريکا است بعيد به نظر ميرسد حاصلي در حد انتظار براي
جمهوري اسلامي ايران داشته باشد. اگر چه ديپلماتهاي ايراني مذاکره با
آمريکا را در جريان سفر رياست جمهوري به ژاپن را رد ميکنند اما اگر قرار
باشد منفعتي حاصل شود در سفر به ژاپن است.
آيا ديپلماتها قصد امتيازدهي به طرف مقابل را دارند؟
سياستمداران کشورمان اگر ميخواهند اين سفر پر ثمر باشد بايد در خطوط
صفر مذاکره خود اندکي تجديدنظر کنند. اينکه در روابط بينالملل هيچ تغييري
ايجاد نميشود عملا ما را از هر نوع منفعت هم تا حدودي دور خواهد کرد و
تمامي اين مذاکرات و ديدارها بيفايده خواهد بود. عرصه بر هر دو طرف تنگ
شده است. هم آمريکا از مواضع خود عقب نشيني نميکند و هم ايران به علت
جايگاهي که دارد امتياز به طرف مقابل نخواهد داد. از سوي ديگر شاهد هستيم
سياستمداران ما مراودات محدودي با مقامات عربستاني دارند که شايد نمايانگر
پيچيده شدن اوضاع است.
آيا ميتوان در عرصه مذاکرات به آمريکا اعتماد کرد؟
اينکه بيان نميشود به آمريکا اعتماد کرد، درست است. امااينکه از
موقعيتها هم بايد استفاده کنيم درست است. به احتمال زياد دونالد ترامپ در
دور بعد نيز رئيسجمهور آمريکا خواهد بود. بنابراين زمان حال بهترين موقعيت
است البته اگر ترامپ دست از اقدامات گذشته بکشد و کليه تحريمها را لغو
کند. اعتقاد دارم بهعنوان يک تحليلگر مسائل بين الملل مذاکره با ترامپ به
مراتب راحتتر است تا مذاکره با جايگزين او. ترامپ شايد در آستانه ورود به
دور دوم رياست جمهورياش نگاهي آرامتر و نرمتر داشته باشد تا در ميان راي
دهندگان از محبوبيت بيشتري برخوردار شود. از سوي ديگر چون ترامپ يک نگاه
اقتصادي دارد و اهل معامله است بهتر منفعت اقتصادي ميرساند. در سياست شرطي
مطلق وجود ندارد که نميتوان به طرف مقابل اعتماد کرد. در مذاکره است که
معامله صورت ميگيرد هرچند بايد شرايط برابر باشد تااعتماد به انجام مذاکره
شکل گيرد.
انگيزههاي ژاپن از ميانجيگري چيست؟
ژاپن يک کشور قدرتمند در سطح بينالمللي است اما تصميم مذاکره با ايران
شخصا از سوي شينزو آبه و دولت اين کشور نبوده است. قطعا ژاپن نماينده
آمريکا در اين مذاکرات است و قطعا پيام آنها را انتقال خواهد داد. ايران به
مراتب اهميت بيشتري نسبت به کره شمالي براي آمريکا دارد و از اين سو به
نظر ميرسد تمرکز خود را بيشتر معطوف به ايران کرده است و اين ريشه در
موقعيت ژئوپليتيک ايران در منطقه و نزديکي جغرافيايي به رژيم صهيونيستي
دارد و گويا توافق با ايران براي ترامپ و کارنامه سياست خارجياش رنگ و
لعابي خاصتر دارد. از اين رو هر دو کشور ژاپن را واسطه قرار دادهاند زيرا
مورد اعتماد طرفين است. شينزو آبه بدون اجازه آمريکا هيچ حرکتي در راستاي
کشور ما انجام نميدهد.
ديپلماتهاي ايران در عرصه مذاکره با چه سياستي پيش بروند؟
هنگامي که ميگويند بدون قيد و شرط حاضر به مذاکره هستيم به اين علت
است که در سياست عملا با پيش شرط نميتوان مذاکره کرد و از اصول سياست به
دور است. بايد طرفين پس از ديدار شرايط خود را بگويند. ديپلماتهاي ما بايد
با زکاوت از اين نقاط قدرت ايران استفاده کنند و به وسيله اينها امتياز
بگيرند. بيشتر دشمنيها به علت وجود رژيم صهيونيستي است. کليد اصلي مذاکرات
ايران و آمريکا موضوع فلسطين است.