نسخه چاپی
ارسال به دوستان
«ابتکار» مهم‌ترین تحولات پیرامون ایران و آمریکا در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل را بررسی می‌کند
موضوع برجام و تشدید تنش‌ها در سایه حمله هفته گذشته انصارالله یمن به تاسیسات نفتی آرامکو، هفتاد و چهارمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد را به میزان زیادی تحت‌الشعاع چالش میان ایران و آمریکا قرار داده است.
محمدرضا ستاری
موضوع برجام و تشدید تنش‌ها در سایه حمله هفته گذشته انصارالله یمن به تاسیسات نفتی آرامکو، هفتاد و چهارمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد را به میزان زیادی تحت‌الشعاع چالش میان ایران و آمریکا قرار داده است.
برجام و معضل تحریم‌ها
در همین راستا، همزمان با رد و بدل شدن مواضع طرف‌های مختلف از جمله ایران، ایالات متحده و کشورهای اروپایی پیرامون تنش‌های جاری، نشست فوق‌العاده وزیران خارجه ایران و 1+4 نیز در نیویورک برگزار شد.
این نشست در حالی برگزار شد که چند هفته قبل فرانسه به عنوان نماینده اروپا به دنبال ایجاد یک خط اعتباری 15 میلیارد دلاری و اخذ معافیت فروش نفت ایران بود؛ امری که سرانجام با مخالفت آمریکا مواجه و ایران هم همانطور که اعلام کرده بود وارد گام سوم کاستن از تعهدات هسته‌ای خود شد.
همزمان با این موضوع وزاری خارجه ایران و 1+4 در نشست فوق‌العاده حاضر شدند تا آخرین تحولات پیرامون توافق هسته‌ای را مورد بررسی قرار دهند. در همین راستا، اعضای حاضر در این نشست طی بیانیه‌ای خاطرنشان کردند که برجام که به تایید قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد رسیده است، یک عنصر کلیدی در ساختار جهانی عدم اشاعه هسته‌ای و یک دستاورد مهم دیپلماسی چندجانبه است. لذا بر اهمیت اجرای کامل و موثر برجام توسط همه طرف‌ها تاکید کرده و عزم خود را در جهت تداوم تلاش‌ها برای حفظ این توافق که به نفع همه است مورد تاکید قرار دادند.
از سوی دیگر موگرینی که به عنوان رئیس این جلسه آخرین حضور خود را در نشست کمیسیون برجام برگزار کرد و بعد از این باید جای خود را به عنوان مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به جوزف بورل وزیر خارجه اسپانیا بدهد، در جمع خبرنگاران درباره احتمال دیدار روسای جمهوری ایران و آمریکا گفت: در این مورد نمی‌توانم صحبت کنم و اینجا هستم به عنوان تسهیل کننده توافق و ضامن برجام. اما استقبال می‌کنم از تمام تلاش‌ها و گشوده شدن کانال‌های گفتوگو. این جلسه به روشنی این را در سطح وزرا گفت که توافق برجام همچنان پابرجاست و ما با هدف مشترک به منظور حفظ آن تلاش خواهیم کرد.
ما دو ستون داریم، یکی مسئله هسته‌ای و دیگری برداشتن تحریم‌ها. از این رو تلاش داریم هر دو حفظ شود و پنهان نمی‌کنم مشکل در اجرای این هدف وجود دارد.
چانه‌زنی ماکرون و جانسون برای دیدار روحانی با ترامپ
نمایندگان اروپا در حالی حفظ و پایبندی به برجام را مورد تاکید قرار دادند که سه روز قبل سران سه کشور فرانسه، انگلیس و آلمان طی بیانیه‌ای مشترک ایران را مسئول حملات اخیر به آرامکو دانسته و تصریح کردند که اکنون زمان گفتوگو پیرامون نقش منطقه‌ای و برنامه موشکی ایران است. از سوی دیگر بوریس جانسون نخست وزیر انگلیس هم در مصاحبه با یک شبکه آمریکایی برجام را توافقی بد توصیف و اعلام کرد: ترامپ بهترین شخصی است می‌تواند یک توافق جدید را پیرامون موضوع هسته‌ای ایران شکل دهد.
همزمان با این موضوع و با افزایش سطح تنش‌ها که به عنوان حاشیه اصلی مجمع عمومی امسال نمایان شده، رهبران اروپایی هرکدام به نوبه خود سعی در تنش‌زدایی و برقراری امکان دیدار میان ترامپ و روحانی داشتند. در همین رابطه طی ملاقات‌هایی که طی دو روز گذشته روحانی با مرکل، ماکرون و جانسون صورت داده، هرکدام از این رهبران اروپایی خواستار گفتوگو میان تهران و واشنگتن شدند. ماکرون که عصر سه شنبه گفته بود تا ساعات آینده شاهد خبرهای خوبی پیرامون ایران خواهیم بود، طی سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان روز سه‌شنبه اعلام کرد: حمله به خاک عربستان سعودی شرایط را تغییر داده است. به خاطر پاسخ نامناسب یا یک اشتباه محاسباتی خطر بالا گرفتن شرایط افزایش یافته است. حال بیش از هر زمان دیگری، وقت آن رسیده که مذاکرات میان، ایران، آمریکا، طرفین برجام و قدرت‌های منطقه‌ای از سر گرفته شود. وی همچنین در دیدار مشترکش با جانسون و روحانی بار دیگر بر لزوم کاهش تنش‌ها و فراهم آوردن امکان برای ملاقات میان روسای جمهوری ایران و آمریکا تاکید کرد.
آنگلا مرکل صدراعظم آلمان نیز که طی دو روز گذشته با روحانی و ترامپ دیدار کرده است، در اولین دیدارش با یک رئیس‌جمهوری از ایران مدعی شد که خواست تهران مبنی بر لغو تحریم‌ها به عنوان پیش شرط مذاکره با آمریکا غیر واقع‌بینانه است و با این شروط نزدیک‌شدن مواضع برای مذاکره جنبه عملی نخواهد یافت.
عمران خان و عادل عبدالمهدی نیز وارد میدان شدند
در این میان و در بحبوحه تحولات کنونی، بازار میانجی‌گری برای فراهم آوردن امکان مذاکره میان ایران و آمریکا داغ‌تر از هر زمان دیگری است. گذشته از آلمان، فرانسه، انگلیس و نمایندگانی از اروپا، سوئیس نیز روز گذشته در این خصوص اعلام آمادگی کرد. از سوی دیگر عمران خان نخست وزیر پاکستان نیز در یک نشست خبری در حاشیه هفتاد و چهارمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل از درخواست محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان و دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا در رابطه با ایران خبر داد و گفت: در حال حاضر نمی‌توانم به جزئیات این مسئله بپردازم اما ما تلاش خواهیم کرد که این وساطت را انجام دهیم. عمران خان با اشاره به اینکه ترامپ از من درخواست میانجی‌گری با ایران را کرد و من نیز این مسئله را به روحانی گفتم، افزود: با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان گفتوگو کردم، او نیز از من خواست تا با حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران گفتوگو کنم زیرا او می‌دانست که من قرار است با روحانی دیدار کنم.
از عراق نیز شبکه تلویزیونی المیادین به نقل از منابع آگاه گزارش داد، عادل عبدالمهدی نخست وزیر این کشور به منظور ارائه یک ابتکار‌عمل برای میانجی‌گری میان تهران و ریاض به عربستان سعودی سفر کرده است.
پاسخ روحانی به میانجی‌ها
تمامی این تحولات اما با رویکرد مشخص ایران روبه‌رو شده است. حسن روحانی در سخنرانی روز گذشته خود تصریح کرد که با وجود تحریم‌ها امکان گفتوگو و ملاقات وجود ندارد و آمریکا تحریم‌ها را متوقف کند تا امکان مذاکره فراهم شود. علی ربیعی سخنگوی دولت نیز در واکنش به گمانه‌زنی‌های مختلف در خصوص دیدار احتمالی میان روحانی و ترامپ در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل گفت: پیغام‌های زیادی از سوی کشورهای مختلف حتی کشورهای منطقه و آسیا رسیده است که من نمی‌خواهم نام آنها را ببرم. ولی ما حاضر نیستیم به خاطر فضای داخلی آمریکا منافع خودمان را هدر دهیم تا ترامپ در داخل آمریکا بگوید هر‌چه من گفتم عمل شده است. اگر آنها همین امروز تحریم‌ها را متوقف کنند و به شرایط معاهده بازگردند، فرصت برای مذاکره در قالب 1+5 فراهم می‌شود و چیزی غیر از این هم اتفاق نمی‌افتد.
در همین راستا و در حالی که دونالد ترامپ دیروز در نشست خبری مشترک خود با برهم صالح رئیس‌جمهوری عراق بار دیگر مدعی شد که ایران خواستار مذاکره است و اکنون افراد زیادی برای میانجی‌گری میان تهران و واشنگتن در تلاش هستند، علاوه بر سخنان روحانی که تصریح کرد پاسخ ایران به مذاکره تحت تحریم، نه است، محمدجواد ظریف وزیر خارجه کشورمان نیز در حاشیه نشست وزیران خارجه ایران با 1+4 به خبرگزاری رویترز گفت: احتمال دیدار میان روسای جمهوری ایران و آمریکا صفر است و اگر ایالات متحده خواهان مذاکره است، باید تحریم‌ها را بردارد و به توافق هسته‌ای 2015 بازگردد.
موضوع برجام و تشدید تنش‌ها در سایه حمله هفته گذشته انصارالله یمن به تاسیسات نفتی آرامکو، هفتاد و چهارمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد را به میزان زیادی تحت‌الشعاع چالش میان ایران و آمریکا قرار داده است.
برجام و معضل تحریم‌ها
در همین راستا، همزمان با رد و بدل شدن مواضع طرف‌های مختلف از جمله ایران، ایالات متحده و کشورهای اروپایی پیرامون تنش‌های جاری، نشست فوق‌العاده وزیران خارجه ایران و 1+4 نیز در نیویورک برگزار شد.
این نشست در حالی برگزار شد که چند هفته قبل فرانسه به عنوان نماینده اروپا به دنبال ایجاد یک خط اعتباری 15 میلیارد دلاری و اخذ معافیت فروش نفت ایران بود؛ امری که سرانجام با مخالفت آمریکا مواجه و ایران هم همانطور که اعلام کرده بود وارد گام سوم کاستن از تعهدات هسته‌ای خود شد.
همزمان با این موضوع وزاری خارجه ایران و 1+4 در نشست فوق‌العاده حاضر شدند تا آخرین تحولات پیرامون توافق هسته‌ای را مورد بررسی قرار دهند. در همین راستا، اعضای حاضر در این نشست طی بیانیه‌ای خاطرنشان کردند که برجام که به تایید قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد رسیده است، یک عنصر کلیدی در ساختار جهانی عدم اشاعه هسته‌ای و یک دستاورد مهم دیپلماسی چندجانبه است. لذا بر اهمیت اجرای کامل و موثر برجام توسط همه طرف‌ها تاکید کرده و عزم خود را در جهت تداوم تلاش‌ها برای حفظ این توافق که به نفع همه است مورد تاکید قرار دادند.
از سوی دیگر موگرینی که به عنوان رئیس این جلسه آخرین حضور خود را در نشست کمیسیون برجام برگزار کرد و بعد از این باید جای خود را به عنوان مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به جوزف بورل وزیر خارجه اسپانیا بدهد، در جمع خبرنگاران درباره احتمال دیدار روسای جمهوری ایران و آمریکا گفت: در این مورد نمی‌توانم صحبت کنم و اینجا هستم به عنوان تسهیل کننده توافق و ضامن برجام. اما استقبال می‌کنم از تمام تلاش‌ها و گشوده شدن کانال‌های گفتوگو. این جلسه به روشنی این را در سطح وزرا گفت که توافق برجام همچنان پابرجاست و ما با هدف مشترک به منظور حفظ آن تلاش خواهیم کرد.
ما دو ستون داریم، یکی مسئله هسته‌ای و دیگری برداشتن تحریم‌ها. از این رو تلاش داریم هر دو حفظ شود و پنهان نمی‌کنم مشکل در اجرای این هدف وجود دارد.
چانه‌زنی ماکرون و جانسون برای دیدار روحانی با ترامپ
نمایندگان اروپا در حالی حفظ و پایبندی به برجام را مورد تاکید قرار دادند که سه روز قبل سران سه کشور فرانسه، انگلیس و آلمان طی بیانیه‌ای مشترک ایران را مسئول حملات اخیر به آرامکو دانسته و تصریح کردند که اکنون زمان گفتوگو پیرامون نقش منطقه‌ای و برنامه موشکی ایران است. از سوی دیگر بوریس جانسون نخست وزیر انگلیس هم در مصاحبه با یک شبکه آمریکایی برجام را توافقی بد توصیف و اعلام کرد: ترامپ بهترین شخصی است می‌تواند یک توافق جدید را پیرامون موضوع هسته‌ای ایران شکل دهد.
همزمان با این موضوع و با افزایش سطح تنش‌ها که به عنوان حاشیه اصلی مجمع عمومی امسال نمایان شده، رهبران اروپایی هرکدام به نوبه خود سعی در تنش‌زدایی و برقراری امکان دیدار میان ترامپ و روحانی داشتند. در همین رابطه طی ملاقات‌هایی که طی دو روز گذشته روحانی با مرکل، ماکرون و جانسون صورت داده، هرکدام از این رهبران اروپایی خواستار گفتوگو میان تهران و واشنگتن شدند. ماکرون که عصر سه شنبه گفته بود تا ساعات آینده شاهد خبرهای خوبی پیرامون ایران خواهیم بود، طی سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان روز سه‌شنبه اعلام کرد: حمله به خاک عربستان سعودی شرایط را تغییر داده است. به خاطر پاسخ نامناسب یا یک اشتباه محاسباتی خطر بالا گرفتن شرایط افزایش یافته است. حال بیش از هر زمان دیگری، وقت آن رسیده که مذاکرات میان، ایران، آمریکا، طرفین برجام و قدرت‌های منطقه‌ای از سر گرفته شود. وی همچنین در دیدار مشترکش با جانسون و روحانی بار دیگر بر لزوم کاهش تنش‌ها و فراهم آوردن امکان برای ملاقات میان روسای جمهوری ایران و آمریکا تاکید کرد.
آنگلا مرکل صدراعظم آلمان نیز که طی دو روز گذشته با روحانی و ترامپ دیدار کرده است، در اولین دیدارش با یک رئیس‌جمهوری از ایران مدعی شد که خواست تهران مبنی بر لغو تحریم‌ها به عنوان پیش شرط مذاکره با آمریکا غیر واقع‌بینانه است و با این شروط نزدیک‌شدن مواضع برای مذاکره جنبه عملی نخواهد یافت.
عمران خان و عادل عبدالمهدی نیز وارد میدان شدند
در این میان و در بحبوحه تحولات کنونی، بازار میانجی‌گری برای فراهم آوردن امکان مذاکره میان ایران و آمریکا داغ‌تر از هر زمان دیگری است. گذشته از آلمان، فرانسه، انگلیس و نمایندگانی از اروپا، سوئیس نیز روز گذشته در این خصوص اعلام آمادگی کرد. از سوی دیگر عمران خان نخست وزیر پاکستان نیز در یک نشست خبری در حاشیه هفتاد و چهارمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل از درخواست محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان و دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا در رابطه با ایران خبر داد و گفت: در حال حاضر نمی‌توانم به جزئیات این مسئله بپردازم اما ما تلاش خواهیم کرد که این وساطت را انجام دهیم. عمران خان با اشاره به اینکه ترامپ از من درخواست میانجی‌گری با ایران را کرد و من نیز این مسئله را به روحانی گفتم، افزود: با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان گفتوگو کردم، او نیز از من خواست تا با حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران گفتوگو کنم زیرا او می‌دانست که من قرار است با روحانی دیدار کنم.
از عراق نیز شبکه تلویزیونی المیادین به نقل از منابع آگاه گزارش داد، عادل عبدالمهدی نخست وزیر این کشور به منظور ارائه یک ابتکار‌عمل برای میانجی‌گری میان تهران و ریاض به عربستان سعودی سفر کرده است.
پاسخ روحانی به میانجی‌ها
تمامی این تحولات اما با رویکرد مشخص ایران روبه‌رو شده است. حسن روحانی در سخنرانی روز گذشته خود تصریح کرد که با وجود تحریم‌ها امکان گفتوگو و ملاقات وجود ندارد و آمریکا تحریم‌ها را متوقف کند تا امکان مذاکره فراهم شود. علی ربیعی سخنگوی دولت نیز در واکنش به گمانه‌زنی‌های مختلف در خصوص دیدار احتمالی میان روحانی و ترامپ در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل گفت: پیغام‌های زیادی از سوی کشورهای مختلف حتی کشورهای منطقه و آسیا رسیده است که من نمی‌خواهم نام آنها را ببرم. ولی ما حاضر نیستیم به خاطر فضای داخلی آمریکا منافع خودمان را هدر دهیم تا ترامپ در داخل آمریکا بگوید هر‌چه من گفتم عمل شده است. اگر آنها همین امروز تحریم‌ها را متوقف کنند و به شرایط معاهده بازگردند، فرصت برای مذاکره در قالب 1+5 فراهم می‌شود و چیزی غیر از این هم اتفاق نمی‌افتد.
در همین راستا و در حالی که دونالد ترامپ دیروز در نشست خبری مشترک خود با برهم صالح رئیس‌جمهوری عراق بار دیگر مدعی شد که ایران خواستار مذاکره است و اکنون افراد زیادی برای میانجی‌گری میان تهران و واشنگتن در تلاش هستند، علاوه بر سخنان روحانی که تصریح کرد پاسخ ایران به مذاکره تحت تحریم، نه است، محمدجواد ظریف وزیر خارجه کشورمان نیز در حاشیه نشست وزیران خارجه ایران با 1+4 به خبرگزاری رویترز گفت: احتمال دیدار میان روسای جمهوری ایران و آمریکا صفر است و اگر ایالات متحده خواهان مذاکره است، باید تحریم‌ها را بردارد و به توافق هسته‌ای 2015 بازگردد.
نظر شما
آخرین اخبار
