نسخه چاپی
ارسال به دوستان
موانع شکل‌گیری اقتصاد دانشبنیان
مرکز
پژوهش‌های مجلس در سال 1398 در گزارشی به موانع موجود بر سر راه شرکتهای
دانشبنیان پرداخت و به این نتیجه رسید که که در سطح کلان و بلندمدت نبود
راهبرد یا سیاست مشخص نسبتب ه توسعه کسب و کارهای نوپا و دانشبنیان، ضعف
نظام آموزش در پرورش مهارت‌های کارآفرینی، چند نرخی بودن ارز، عدم انعطاف و
عدم ثبات بخشنامه‌های بانک مرکزی در ارتباط با ارز و فقدان برنامه‌های
لندمدت برای صیانت از بازار داخل و .. به عنوان چالش‌های مهم پیش روی
شرکتهای دانشبنیان عنوان شده است. ازا ین گزارش مشخص است که مسائل مرتبط
با اقتصاد کلان و بحث ارز و تحریم‌ها نقش مهمی در ایجاد یک مانع بزرگ برای
توسعه شرکتهای دانشبنیان داشته است و نتایج آن هم این بوده که نه تنها
نیروی کار متخصص اکنون به دلیل همین مسائل اقتصادی و نبود یک چشم‌انداز
روشن اقتصادی در حال مهاجرت است بلکه حتی خود استارت‌آپ‌ها نیز یا در صدد
مهاجرت هستند و یا اینکه اقدام به انتقال شرکتها به کشورهای همسایه مانند
ترکیه و دبی نموده‌اند. بنابراین طی سال‌های اخیر که چالش‌های ارزی و به
تبع آن اقتصاد کلان دامن‌گیر کشور شده توسعه شرکتهای دانشبنیان نیز به
نوعی عقب‌افتاده و بسیاری از شرکتها نیز در مسیر تعطیلی قرار گرفته‌اند.
امید هاشمی مدیر واحد کسب و کارهای نوین در اتاق بازرگانی ایران می‌گوید:
حدود 60 استارتاپ‌هایی که در مراحل شکل‌گیری هستند و تیم های زیر 4،5 نفر
دارند، تعطیل شده و ادامه فعالیت نمی‌دهند. همچنین 30 تا 40 درصد
استارتاپ‌هایی که در مرحله رشد و بین 5 تا 15 نفر هستند فعالیتشان متوقف
شده، چون سرویس هایشان گران است و مشتری ندارد اما تنها 10 تا 20 درصد
استارتاپ های بزرگتر تعطیل نشده‌اند. آنها به این دلیل که ساختار مالی
منظم دارند به راحتی می‌توانند با یکدیگر ادغام شوند. مثلا چند وقت دیگر
خبر ادغام دو مجموعه استارتاپی تخفیفی را خواهید شنید. در این شرایط فضای
رقابتی کم می شود و هیچ تیم جدیدی نمی‌تواند با آنها رقابت کند، اما حداقل
می‌توانیم استارتاپ‌های خوب را حفظ کنیم.
رویکرد وزارت صمت به شرکتهای دانشبنیان صادرات محور
اخیرا
وزارت صمت رویکرد خود را درباره شرکتهای دانشبنیان صادرات محور به
استان‌ها ابلاغ کرده است. عباس علی‌آبادی در نامه به مدیران کل صنعت، معدن و
تجارت ۳۱ استان و جنوب کرمان با اشاره به اینکه که سیاست‌گذاری توسعه
صنعتی - معدنی کشور بر عهده ستاد وزارتخانه و اجرای آن برعهده استان‌ها و
واحدهای صف است، گفته است که شایسته است معاونت‌ها و دفاتر تخصصی ستادی
نسبت به تعیین اولویت‌ها و برنامه‌های توسعه در حوزه‌های مختلف صنعتی و
معدنی با رویکرد حمایت از صنایع دانشبنیان و صادرات محور با عمق تولید
داخل حداکثری اقدام کنند. بر این اساس معاونت‌ها و دفاتر تخصصی ستادی باید
بر برنامه‌های واحدهای ذیربط نظارت و برای تسریع و تسهیل در امور آنان تلاش
کنند و علاوه بر تایید ثبت سفارش‌های آنان در چارچوب سیاست‌های ابلاغی و
رعایت سهمیه ارزی بر تحقق اهداف مشخص شده برای رشد تولید نیز نظارت و در
هماهنگی کامل با واحدهای ستادی نظارت مستمر بر ثبت آمار تولید و عرضه محصول
در سامانه‌های ذیربط را داشته باشند. اما مسئله اساسی فقط ابلاغی تعدادی
دستورالعمل نیست بلکه این نع شرکتها نیازمند سرمایه‌گذاری مستمر و واردات
تکنولوژی هستند و در شرایط تحریمی و انزوای اقتصادی رشد شرکتهای
دانشبنیان محلی از اعراب ندارد چرا که تکنولوژی اکنون مسئله روز است و روز
به روز فناوری‌های نوین در بخش‌های مختلف صنعتی روانه بازار می‌شوند.
نمونه بارز این مسئله را می‌تواند در صنعت لوازم خانگی دید و در حالیک ه
اکنون در سطح جهانی از هوشمندسازی لوازم خانگی و اینترنت اشیاء صحبت می‌شود
تولیدکنندگان داخلی همچنان در حال تلاش برای تهیه مواد اولیه و تعیین قیمت
محصولات خود هستند.
