نسخه چاپی
تحقق 70 درصدی کسری بودجه
رئیس
سازمان برنامه و بودجه در مراسم روز ملی مرکز آمار میزان دقیق تحقق منابع
بودجه سال 1402 تا پایان مهرماه را اعلام کرد. بر اساس گفتههای داوود
منظور «در مجموع تحقق منابع و درآمدها در هفت ماه ابتدایی امسال ۷۰ درصد
است و با آنچه در بودجه پیشبینی شده فاصله داریم». این مقام دولتی البته
دلیل اصلی این ناترازی را نیز اعلام کرد: نفت. وی افزود: «علت این مساله،
بیش برآوردیهایی است که در بودجه ۱۴۰۲ اتفاق افتاده بود و امروز باید با
رویکرد تخصیص بودجه به مدیریت بپردازیم».
منظور ادامه داد: «یکی از آن
بیش برآوردیها در حوزه درآمدهای نفتی است؛ درآمدهای نفتی در بودجه ۶۲۰
هزار میلیارد تومان پیش بینی شده است، فرض بر این بوده که نفت را با قیمت
۸۰ دلار و به میزان ۱.۵ میلیون بشکه بفروشیم اما در بسیاری ماههای سال
قیمت فروش و میزان صادرات کم بوده است».
البته ناگفته نماند که عدم تحقق
درآمدهای نفتی تنها دلیل کسری بودجه نیست بلکه دو فاکتور دیگر درآمد حاصل
از واگذاری داراییها و مولدسازی داراییهاست چرا که منابع حاصل از
مولدسازی داراییها در بودجه سال 1402 حدود 104 هزار میلیارد تومان
پیشبینی شده اما مبالغ حاصل از این بند زیر 10 هزار میلیارد تومان بوده
است. منظور اظهار داشت: «اکنون به انتهای واگذاری داراییهای دولت رسیدیم و
بخشی از واگذاریها در عمل انجام شده است و به همین جهت در هفت ماهه امسال
کمتر از ۲۵ درصد از درآمد ۱۰۰ هزار میلیارد تومانی از این محل محقق شده
است».
افزایش قیمت نفت؛ راه نجات دولت از کسری
طی
روزهای اخیر به دلیل درگیری منطقهای و احتمال شدت گرفتن تنش در خاورمیانه
قیمت نفت روند صعودی خود را آغاز کرده است. تا دو هفته قبل قیمت نفت در
محدوده 80 دلار نوسان داشت و طی روزهای اخیر این رقم اکنون به بیش از 91
دلار در هر بشکه رسیده است. همچنین برخی کارشناسان برآورد میکنند که در
صورت ادامهدار بودن تنش رقم قیمت نفت ممکن است بیشتر شود. در حاضر میزان
دقیق صادرات نفت ایران مشخص نیست و البته خبرهایی که رسانههای خارجی از
جمله رویترز و بلومبرگ مطرح میکنند حاکی از این است که میزان صادرات ایران
به دو میلیون بشکه در روز رسیده است. اما با وجود این رئیس سازمان برنامه و
بودجه از عدم تحقق میزان صادرات در برخی دورهها خبر داد. با این حال به
نظر میرسد که اکنون تنها راه حل کاهش کسری بودجه دولت افزایش قیمت نفت
است.
با توجه به اینکه قیمت فروش هر بشکه در لایحه بودجه 80 دلار تعیین
شده اما به نظر میرسد که بخش عمدهای از نفت ایران با تخفیف زیاد عرضه
میشود و عامل اصلی کسری نیز همین موضوع است. همچنین بحث بازگشت ارزهای
نفتی نیز مطرح است که این موضوع بدین معناست که بخشی از مبلغ فروش نفت
ایران به صورت تهاتر کالا انجام میشود و بخش دیگری نیز در قالب ارزهای
دیگر غیر از دلار و یورو به کشور باز میگردد. افزایش قیمت نفت برنت و
همچنین کاهش میزان تخفیفات نفتی میتوانند بخشی از میزان کسری بودجه 30
درصدی را جبران کند اما به احتمال زیاد همین میزان کسری بودجه تا پایان سال
باقی خواهد ماند. اگر کل منابع بودجه 5264 هزار میلیارد تومان باشد 30
درصدی بودجه معادل بیش از 1500 هزار میلیارد تومان خواهد بود که رقم بسیار
سنگینی به شمار میرود و تأمین حتی بخشی از این کسری از مسیرهای بانک مرکزی
میتواند آسیبهای تورمی سنگینی در پی داشته باشد.