نسخه چاپی
گروه
اقتصاد کلان: رئیسکل بانک مرکزی در سیامین همایش سالانه سیاستهای پولی و
ارزی با اشاره به آنچه که بانک مرکزی انجام داده و آنچه میخواهد انجام
دهد، بیان کرد: ما متعهدیم که بانک مرکزی در یک فضای شفاف سیاستهای خود را
اعلام کند و به اجرای آن چه اعلام کرده متعهد شود. فرزین گفت: تقاضای ارز
در بازار غیررسمی ما عموماً مربوط به چند عامل از جمله قاچاق، فرار سرمایه و
تقاضای ارز برای پوشش زیان (کاهش قدرت خرید احتمالی ناشی از
نااطمینانیهای آینده) است. وی در ادامه با اشاره به منابع عرضه ارز در
بازار غیررسمی گفت: منابع اصلی عرضه ارز نیز شامل صادرکنندگان کالاهای
قاچاق، صادرکنندگان کالاها و خدمات (عدم ایفای بهموقع تعهدات ارزی) هستند.
رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به ویژگیهای بازار غیررسمی اظهار کرد: درجه
بالای ریسک فعالیت فعالان این بازار، دسترسی محدود به اطلاعات، کم عمق بودن
بازار، حساسیت پایین نسبت به متغیرهای بنیادی و حساسیت بالای نرخ نسبت به
اخبار تحولات سیاسی و بینالمللی از ویژگیهای بازار غیررسمی ارز است. رئیس
کل بانک مرکزی تاکید کرد: رابطه نرخ دلار در بازار غیررسمی و سکه ۹۰ درصد،
با مسکن شهر تهران ۶۱.۵ درصد و با خودروهای خارجی ۶۵ درصد است؛ بنابراین
رابطه عمیقی بین بازار دارایی و دلار این بازار وجود دارد. محمدرضا فرزین
با مروری بر عملکرد اقتصاد ایران گفت: عامل اصلی تورم در دهه ۹۰ در ابتدا
ناشی از شوک ارزی بوده است، این شوک باعث ایجاد هراس و ترس در بازارها شده و
این هراس به فرار سرمایه شدید انجامیده است. فرار سرمایه در ادامه به
افزایش نرخ ارز منجر شده است. وی ادامه داد: افزایش نرخ ارز باعث افزایش
ارزش داراییها و افزایش تقاضای پول میشود و این عامل به افزایش عرضه پول
منجر میشود که در نهایت به تورم می انجامد. او در این زمینه توضیح داد که
وقتی افزایش تقاضای پول بوجود میآید، سیاستگذار ناچار به افزایش عرضه پول
می شود که به تورم منجر میشود. فرزین تاکید کرد: تورم دوباره به هراس و
ترس در بازارها منجر میشود و این چرخه ادامه پیدا میکند.
وی در ادامه
با اشاره به محورهای سیاست تثبیت اقتصادی گفت: یکی از سه محور اصلی سیاست
تثبیت اقتصادی شامل ثبات بخشی و پیش بینی پذیر نمودن بازار ارز است. در
صورتی که اقتصاد پیش بینی پذیر نشود سیاست تثبیت موفق نخواهد شد. محور دوم
کنترل نقدینگی است. اگر نقدینگی کنترل شود که هم با سیاست پولی و هم سیاست
مالی کنترل می شود، پس از یک دوره زمانی این موضوع دوباره خود باعث افزایش
نرخ ارز می شود.
محور سوم که بسیار مهم است به تقویت نظام تنظیمگری در بازارهای مالی (پولی ارزی و اعتباری) برمیگردد.
رئیس
کل بانک مرکزی در ادامه گفت: طی سال ۸۹ تا ۱۴۰۱ میزان مداخله بانک مرکزی
به نرخ بازار در بازار غیر رسمی بالغ بر ۵۷ میلیارد دلار بوده است که از
این رقم بیش از ۱۴ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار مربوط به اسکناس و ۴۲ و نیم
میلیارد دلار مربوط به حواله بوده است. فرزین در پاسخ به انتقاد برخی نسبت
به اینکه چرا بانک مرکزی دلار می فروشد، توضیح داد: بانک مرکزی باید بخشی
از ارزی که دولت به او میدهد را بفروشد و نمیتواند همه را ذخیره کنند.
فرزین تاکید کرد: دخالت در بازار ارز و تلاش برای تثبیت نرخ ارز امری بسیار
مرسوم در بانکهای مرکزی دنیا است و منحصر به کشور ما نیست. وی در پاسخ به
کسانی که روی نرخ شناور تاکید میکنند اظهار کرد: اکثر کشورها دخالت و
تثبیت می کنند و اگر این کار صورت نگیرد اعتماد شکل نخواهد گرفت. رئیس کل
بانک مرکزی یادآور شد: از سال ۹۷ تا ۱۴۰۱ بین ۶ تا ۸ نرخ ارز مختلف داشته
ایم و هم اکنون هم سه نرخ شامل نرخ حواله کالاهای اساسی، اسکناس ای تی اس و
حواله ای تی اس داریم و توانستهایم تعداد نرخ ها را کاهش دهیم، البته
عموماً این تعداد بالای نرخ ها به موضوع تحریم و مشکلات ارزی بر می گردد.