غلامحسین جمیلی
عضو اتاق بازرگانی ایران

نرخ ارز یکی از آیتم‌های موثر در اقتصاد ایران است؛ نمی‌توان به‌راحتی از نرخ ارز و تاثیر و اهمیت آن در اقتصادی صرفه نظر کنیم. هر گونه تغییر در نرخ ارز ناشی از سیاست‌های پولی و مالی است و رفتار ذی‌نفعان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. گاهی در برخی از مقاطع دولت‌ها به این نتیجه می‌رسند که بهتر است ارزش پولی را تضعیف تا اینگونه توان . تولید و صادرات در بازارهای کشورهای دیگر را تقویت کنند؛ به بیان دیگر یک اقتصاد داخلی با این هدف که بخواهد توان صادراتی را افزایش بدهد قدری ارزش پول ملی داخلی را عامدانه تضعیف می‌کند. اما در شرایط فعلی اقتصاد ایران، تولید داخلی نمی‌تواند رقابت‌پذیری خود را برای صادرات حفظ کند و ما بازارهای صادراتی خود را از دست می‌دهیم؛ و اینگونه از دو زاویه متضرر می‌شویم به این معنا که از یک سو افزایش نرخ ارز در بازار داخلی را تجربه کردید و از سوی دیگر کالاهای وارداتی ما با نرخ بالا وارد کشور می‌شود و برای تولیدکنندگان گران تمام می‌شود. در چنین شرایطی صنعت‌گران ناگزیرند مواد اولیه را با قیمت مضاعف خریداری کنند، دولت باید از نرخ ارز مراقبت کند که قیمت آن افزایش پیدا نکند؛ بنا به شرایط حاکم بر فضای اقتصادی کشور این امکان برای دولت وجود ندارد. لطمه‌ای که تولید، اقتصاد و تجارت خارجی کشور با تغییر نرخ ارز تجربه کرده است به مراتب بیشتر از مسیر رشد و افزایش صادرات با تغییر نرخ ارز است. افزایش و کاهش نرخ ارز در روزهای اخیر، باعث عدم وجود چشم‌انداز و آگاهی ذی‌نفعان از نرخ ارز فرآیند تولید کشور را زیر سوال می‌برد و فعال اقتصادی که محصولی را تولید و برای صادرات آن برنامه‌ریزی کند به یک باره با تغییر نرخ ارز از سوی دولت نحوه محاسبه، نرخ استرداد، نرخ ارز و بخشودگی .... تغییر می‌کند و اگر بخواهید از آغاز این روندها را تغییر بدهید با چالش‌های اقتصادی جدی درگیر خواهیم شد. جدای از اینکه در بسیاری از حوزه‌ها اقتصاد ایران دچار ضعف، تناقض، سختی و پیچیدگی است اما موضوع ثبات نرخ ارز به ‌عنوان اولین پیش فرض یک مسیر برای بهبود وضعیت اقتصاد کشور محسوب می‌شود. تا زمانی‌که تقاضا برای ارز وجود دارد و نمی توان آن را تامین کرد و همچنین نگرانی از آینده آن وجود دارد این مشکلات حل نخواهد شد. ما نیاز داریم ثروتی را خارج از کشور به‌عنوان ارز تولید کنیم و آن را وارد کشور و صرف مصارف داخلی کنیم. ارز صادراتی در خارج کشور تولید نمی‌شود که بخواهیم آن را بازگردانیم، موضوع تورم نیز خود را در قیمت و بازار نشان می‌دهد؛ این تورم در کشوری که اقتصاد آن تا این میزان آشفتگی دارد و به ارز به عنوان یک کالای سرمایه‌ای که توان نقدشوندگی آن بالاست نگاه می‌کنند طبیعی است و همین مسئله مشکلات را دوچندان می‌کند.