نسخه چاپی
ارسال به دوستان
واکسن پولی در اپیدمی در دنیا سابقه ندارد همانطور که قابل پیش‌بینی بود برخلاف تکذیب مسئولان واکسن پولی رسما تایید و برای آن قیمت بین 200 تا 300 هزار تومان تعیین شد
این روزها مسئله واکسیناسیون به بحث مهم جامعه تبدیل شده و اظهار نظراتی پیرامون تزریق رایگان یا با پرداخت وجه، در جامعه مطرح شده است. بحث پولی یا رایگان شدن واکسن کرونا از زمانی مطرح شد که موضوع واردات واکسن کرونا به کشور از طریق بخش خصوصی مطرح و زمزمه پولی بودن و خرید آن توسط افراد مختلف به گوش رسید. در خصوص عرضه یا عدم عرضه واکسن در قبال پرداخت وجه، حیدر محمدی مدیرکل داروی سازمان غذا و دارو در گفت‌وگویی رادیویی با اشاره به واردات واکسن به دست بخش خصوصی با ارز نیمایی، از ساز و کار جدیدی برای فروش واکسن کرونا در داروخانه‌ها آن هم بدون نوبت خبر داد. محمدی مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو گفت: «حدود ۴۵ شرکت درخواست واردات واکسن داشتند که در حال تکمیل مدارک خود هستند و از این بین دو شرکت مدارک نهایی خود را آماده کرده‌اند؛ ضمن اینکه سه نمایندگی آسترازنکا، بهارات و بهستان دارو در کشور اقدام به واردات کرده‌اند.» مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو در ارتباط با رایگان نبودن واکسن برای بخشی از مردم، گفت: «اولین طرح ما واکسیناسیون گروه‌های در معرض خطر است که رایگان است. شرکت‌هایی که بخواهند واکسن را به وزارت بهداشت بفروشند، ارز دولتی دریافت می‌کنند و ما واکسن را از آنها می‌خریم و به صورت رایگان و با توجه به اولویت‌ها در اختیار مردم قرار می‌دهیم اما برخی شرکت‌ها که خواستار واردات واکسن با ارز نیمایی هستند، اجازه دارند واکسن را به داروخانه‌ها بدهند و مردمی که در اولویت قرار ندارند، می‌توانند این واکسن‌ها را با قیمت حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان از داروخانه‌ها تهیه کنند؛ اگرچه هنوز واکسنی با این شرایط وارد کشور نشده است.» در تازه‌ترین اظهارات نیز، ناصر ریاحی رئیس کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق بازرگانی در حاشیه جلسه هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی در خصوص واردات واکسن کرونا توسط بخش خصوصی اظهار کرد: «با دریافت مجوز رسمی از وزارت بهداشت، ۳ شرکت خصوصی تاکنون برای واردات واکسن کرونا مجوز گرفته‌اند. حجم خرید توسط این ۳ شرکت، ۶ میلیون دوز است که از شرکت‌های آسترازنکا سوئد و اسپوتنیک روسیه صورت گرفته است. بودجه مورد نظر تهیه شده، هزینه حمل نیز پرداخت شده و هم اکنون منتظر باز شدن درگاه‌های پرداختی هستیم، تا در چند روز آینده وارد کشور شوند. بخش خصوصی این واکسن‌ها را در اختیار ستاد ملی مقابله با کرونا قرار می‌دهد و این ستاد واکسن‌ها را بین گروه‌هایی که در اولویت نیستند اما گروه‌های حساسی هستند مانند فعالان در کارگاه‌های تولیدی توزیع خواهد کرد. شرط بخش خصوصی برای توزیع واکسن بین کارگاه‌های تولیدی این است که کارفرما هزینه تزریق واکسن تک تک کارگران را تقبل کنند و در این خصوص از کارگران ریالی دریافت نشود.» رئیس کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق بازرگانی ابراز کرد: «هزینه هر کدام از این واکسن‌ها که به کمک بخش خصوصی وارد می‌شود، بین ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار تومان است. شرکت‌های دیگری نیز متقاضی واردات واکسن هستند که هم اکنون در انتظار دریافت مجوز از سوی وزارت بهداشت هستند.» بر اساس این اظهار نظرات، بحث واکسن پولی و غیررایگان همچنان در جامعه ما وجود دارد. ما در این گزارش پیامدهای وجود واکسن پولی در یک اپیدمی جهانی و تاثیرات آن را بر روان افراد و جامعه مورد بررسی قرار داده‌ایم. در کشوری که بیشتر جمعیت آن زیر خط فقر قرار دارند وجود واکسن پولی چه پیامدهایی برای جامعه به دنبال دارد؟
> سابقه وجود واکسن پولی در اپیدمی‌ها در دنیا وجود ندارد
مینو محرز عضو کمیته علمی ستاد ملی مبارزه با کرونا ضمن اشاره به اینکه تا به حال در دنیا چنین شیوه‌ای مورد استفاده قرار نگرفته و مبارزه با این پاندمی از طریق بخش خصوصی مرسوم نیست به خبرنگار آفتاب یزد گفت: «در همه جای دنیا اگر قرار باشد بخش خصوصی واکسنی را وارد کند این دولت است که باید واکسن‌ها را در زمان اپیدمی به صورت رایگان در اختیار مردم قرار بدهد. سابقه وجود واکسن پولی در اپیدمی‌ها در دنیا وجود ندارد و دولت باید تقبل کند که همگان واکسیناسیون شوند زیرا با این شیوه عده‌ای واکسن می‌زنند و عده‌ای دیگر واکسن را دریافت نمی‌کنند و همچنان خطر در این شرایط جامعه را تهدید می‌کند.»
>استمرار بلاتکلیفی، نگرانی و اضطراب در قشر ضعیف
در خصوص تاثیر واکسن پولی بر بهداشت روانی افراد، فاطمه رسولی روانشناسی بالینی به آفتاب یزد گفت: «یکی از مسائل بسیار مهم این است که الان مردم جامعه ما در سردرگمی و اضطراب هستند. این اضطراب ناشی از آن است که هنوز بخش اعظمی از کرونا ناشناخته است و هر روز جهش‌های مختلفی پیدا می‌کند. این نگرانی مردم را دوچندان کرده است. از طرف دیگر هرچیزی که گُنگ و نامفهوم باشد و همچنین قابل پیش‌بینی و کنترل صد در صدی نباشد برای انسان منجر به نگرانی و اضطراب می‌شود. این حالت را حالت بلاتکلیفی می‌گویند؛ حالتی که فرد نمی‌داند تکلیفش چیست، چه کاری باید انجام دهد و چگونه می‌تواند به خودش و خانواده‌اش کمک کند. کرونا تمام این نگرانی‌ها را برای افراد به وجود آورده است و الان تمام مردم در ایران در وضعیتی قرار دارند که نمی‌دانند تکلیفشان چیست و آیا واکسن را به زودی دریافت می‌کنند یا نه؟ آیا بهتر است واکسن بزنند یا نزنند؟ کدام برند از واکسن‌ها بهتر است؟ همچنین اخبار و شایعات زیادی پیرامون این بحث وجود دارد، چون توضیح کامل و جامعی در رابطه با این مباحث به افراد جامعه داده نشده بلاتکلیفی و نگرانی آنها زیاد است. بلاتکلیفی منجر به نشخوار ذهنی و باعث می‌شود که افراد دائما افکار منفی را در ذهن خود بپرورانند و مانند یک سیکل معیوب، نگرانی را باز افزایش دهند. اضطراب یکی از مسائلی است که سیستم ایمنی بدن را ضعیف می‌کند و باعث می‌شود فرد به حالتی از درماندگی برسد. واردات واکسن و توزیع آن از طریق بخش خصوصی باعث می‌شود که قشر متوسط و مرفه از این بلاتکلیفی خارج شوند و یک امنیت خاطری را پیدا کنند. همچنین وقتی واکسن در اختیار قشر متوسط قرار می‌گیرد امکان دارد بعد از پیدا کردن امنیت خاطر به قشر ضعیف کمک کنند.»
> خشم قشر ضعیف در پی مشاهده عینی فاصله طبقاتی
این روانشناس در ادامه افزود: «اما معایب این طرح آن است که بلاتکلیفی و عدم رسیدن به سر و سامان در قشر ضعیف تقویت می‌شود؛ یعنی وقتی قشر ضعیف می‌بینند افراد مرفه می‌توانند این واکسن را تهیه کنند و خودشان نمی‌توانند دچار درماندگی آموخته شده و اضطراب شدیدتر می‌شوند و زمانی که اضطراب شدیدتر می‌شود سهل انگاری به دلیل عدم توجه و تمرکز بیشتر می‌شود و این ممکن است باعث شود که افراد دیگر پروتکل‌های بهداشتی را رعایت نکنند و ما شاهد افزایش ابتلای قشر ضعیف به این بیماری باشیم. از سوی دیگر چون قشر ضعیف درآمد زیادی ندارد نمی‌تواند هزینه‌های درمان بیماری‌ای که به آن مبتلا شده‌اند را تقبل کنند. در نتیجه ممکن است ما شاهد مرگ و میر زیاد در میان این قشر جامعه باشیم. نکته بعدی این است که وقتی بخش خصوصی بخواهد توزیع واکسن را انجام دهند این قضیه می‌تواند باعث خشم اقشار مختلف جامعه شود به دلیل اینکه یک مطالبه عمومی است و حق همه افراد جامعه است که این خدمات را بعد از صبر زیادی که کرده‌اند به صورت رایگان دریافت کنند. این مسئله می‌تواند خشم را در تعداد زیادی از اقشار جامعه به وجود آورد و باعث عصبانیت آنها شود. تاثیر دیگر این است که فاصله طبقاتی به صورت عینی و به وضوح قابل رویت می‌شود. تا الان ما می‌گفتیم کرونا فقیر و پولدار نمی‌شناسد و همه را درگیر می‌کند اما الان اگر واکسیناسیون از طریق بخش خصوصی انجام شود کرونا فقیر و پولدار می‌شناسد و افراد فقیر مستحق فقر و مستحق آن هستند که همچنان مورد ظلم واقع شوند. این معایب به مرور زمان می‌تواند باعث بسیاری از اختلالات روانی در افراد شود. هرچقدر افراد بیشتر احساس ناکامی کنند افکار خودکشی و افسردگی را بیشتر تجربه می‌کنند.»
>تبعیض در حال حاضر نیز وجود دارد
در ادامه سعید معدنی جامعه شناس و استاد دانشگاه در مورد پیامدهای اجتماعی این رویکرد به آفتاب یزد گفت: «مسئله کرونا استثنا است و هرگونه کمکی که برای کاهش بیماری انجام شود خوب است. باید بخش خصوصی کنترل شود و مورد نظارت
قرار گیرد که چه واکسنی را وارد می‌کند و این امکان فرصتی برای سوء استفاده‌های احتمالی ایجاد نکند. به نظر من واردات واکسن از
طریق بخش خصوصی بد نیست از این لحاظ که زنجیره بیماری حداقل در بین برخی از افراد که توانایی پرداخت دارند قطع می‌شود و تا حدودی در سلامت جامعه موثر است. اگر این نگرانی وجود دارد که واکسن پولی ممکن است ایجاد‌کننده تبعیض باشد باید بگویم که تبعیض در همه جای جامعه ما و حتی در واکسن‌های دولتی هم وجود دارد. بسیاری از مسئولین خود را در اولویت دریافت واکسن‌های دولتی قرار داده و می‌دهند. اما به طور کلی من با ورود بخش خصوصی موافق هستم زیرا کمک می‌کند که این زنجیره تا حدودی کنترل شود. اگر دولت ما چنین توانایی داشت که به همه اقشار جامعه واکسن تزریق کند چنین نگرانی‌ای وجود نداشت اما الان که دولت هیچ توانایی ندارد ورود بخش خصوصی می‌تواند تا حدی مفید باشد.»
> ظلمی مضاعف و جفایی نابخشودنی
همچنین جعفر بای جامعه شناس در این خصوص به آفتاب یزد گفت: «مقوله واردات واکسن یک مقوله فوق‌العاده مهم است به خاطر اینکه مصونیت‌بخشی، بقای عامه مردم را در بردارد. اگر نتوان در جمعیتی این مصونیت را گسترش داد قطع به یقین با مشکلات جدی مواجه خواهیم شد؛ یعنی حضور حتی یک فرد آلوده می‌تواند سبب شیوع آلودگی و منجر به آلوده‌سازی دیگران شود. ما نمی‌توانیم برای مقوله واردات واکسن مسئله پول و ثروت را به عنوان یک شاخص مهم در نظر بگیریم؛ یعنی قوانین را به گونه‌ای تنظیم کنیم که آن‌هایی که پول و توانایی و وضع مالی مناسب دارند بتوانند به واکسن دست پیدا کنند و کسانی که ندارند هم اهمیتی ندارد. استمرار وجود این آلودگی در بین قشر ضعیف نیز همان خطر سابق را برای همه جامعه به دنبال خواهد داشت. به همین دلیل واردات واکسن توسط بخش خصوصی به نظر من ظلمی مضاعف و جفایی نابخشودنی است. این امر ما را با مشکلات جدی مواجه خواهد ساخت و این به نحوی پاک کردن صورت مسئله است و اصل قضیه لاینحل همچنان باقی خواهد ماند. به همین دلیل اگر قواعد کار را بر اساس نظام عادلانه و با توجه به مقتضیات علمی برگزار کنند مناسب خواهد بود. قشر آسیب پذیر به ترتیب اولویت با سیستم دولت و سختگیری‌های خاص باید واکسن را دریافت کنند نه اینکه هرکس که می‌تواند واکسن دریافت کند. آنچه که باید برای دولتمردان موجب ناراحتی بشود مقوله قربانیان این بیماری است. اگر نظامی آزاد برای توزیع واکسیناسیون قرار بدهیم قطع به یقین آن‌هایی که هزینه می‌کنند و پول بیشتری دارند خود را مصون نگه داشته و باقی افراد باید منتظر بمانند. به همین دلیل تلاش بر این است با تحقیق علمی عدالت و انصاف در توزیع واکسن دولتی برای مردم رعایت شود.»
نظر شما
آخرین اخبار
