نسخه چاپی
ارسال به دوستان
عبدالرضافرجی راد استاد ژئوپلیتیک دانشگاه در گفتگو با آفتاب یزد در واکنش به بیانیه مشترک ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و برخی انتقادها در مجلس:
حاکمیت در جمهوری اسلامی ایران هم مصوبه مجلس را در نظر گرفت و هم اینکه اجازه نداد دشمنان که خواهان ایجاد تنش بین‌المللی و تحریک تیم آمریکایی هستند سوءاستفاده کنند. لذا در مجموع یک مهلت کوتاه سه ماهه حداقل در بازرسی و نظارت داده شد و اصل هم این است که ایران فعالیت‌های هسته‌ای را سه‌ماه ضبط می‌کند و اگر در این سه ماه آمریکا به تعهدات خود برگشت و تحریم‌ها را برداشت روند قبل و نوشته شده در برجام انجام خواهد شد. اگر نه، بعد از سه‌ماه تکلیف روشن می‌شود. بنابراین من تصور می‌کنم توافقی که با آقای گروسی صورت گرفت توافق خوبی بود
آفتاب یزد - رضا بردستانی: «ایران ما وحدت می‌خواهد.» این واکنش جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور به انتقادات مجلس از توافق با آژانس است. این در حالی است که یک استاد ژئوپلیتیک دانشگاه به آفتاب یزد گفت: «تصمیماتی در چنین سطح، قطعا با مشورت با بزرگان نظام اتخاذ خواهد شد و این برداشت که دولت به تنهایی پای در چنین ورطه‌ای گذاشته، برداشت ناصحیحی است.»
> دیپلماسی مقتدرانه یعنی بن بست‌شکنی
عبدالرضافرجی راد می‌افزاید: «اصلا مصوبه‌ی مجلس بود که غربی‌ها را به تکاپو انداخت و اگر خوب به موضوع دقت کنیم خواهیم دید عین مصوبه‌ی مجلس رعایت شده با این تاکید که در دیپلماسی نمی‌توان به یک باره تمامی درب‌ها را بست.»
معاون اول رئیس جمهور نیز در توضیحاتی می‌گوید: «توافق ایران با آژانس، در چارچوب قانون و اصول حکمت، عزت و مصلحت است.» و نیز اضافه می‌کند: «نظارت‌های فراپادمانی متوقف شد، درعین حال ایران بار دیگر حسن نیتش را به جهان و آژانس نشان داد. هنر دیپلماسی مقتدرانه بن بست شکنی نیز هست. هوشیار باشیم هدف دشمنان تشدید دشواری‌ها بر ملت ایران است. ایران ما وحدت می‌خواهد.»
> بیانیه‌ی مشترک ایران و آژانس
سازمان انرژی اتمی ایران با انتشار بیانیه‌ای، درباره سفر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران و توافقات حاصل شده میان این دو نهاد توضیحاتی داد. در توضیحات این سازمان آمده است که سفر آقای گروسی به ایران بر اساس درخواست خود او انجام شده و جمهوری اسلامی ایران نیز این درخواست را پذیرفته است. بیانیه اعلام می‌دارد که در جریان این گفتگوها «آژانس بر ضرورت احترام به قانون مجلس و اجرای آن تاکید کرده» و بر این اساس توافق شده است:
۱- اجرای پروتکل الحاقی و دسترسی‌های برجامی به طور کامل متوقف شود و صرفاً تعهدات پادمانی ایران اجرا شود. بر این اساس، طبق قانون مجلس هیچ دسترسی فراپادمانی به آژانس اعطا نخواهد شد
و هیچ‌گونه بازرسی فراپادمانی نیز انجام نمی‌شود.
۲- در موضوع تداوم نظارت‌های ضروری بر فعالیت‌های هسته‌ای تهران نیز مطابق این توافق، ایران به مدت ۳ ماه اطلاعات برخی فعالیت‌ها و تجهیزات نظارتی را (که در پیوست توافق مشخص شده) ضبط کرده و نزد خود نگه خواهد داشت. در این مدت، آژانس به این اطلاعات هیچ دسترسی نخواهد داشت و اطلاعات، منحصراً نزد ایران باقی می‌ماند. چنانچه ظرف ۳ ماه تحریم‌ها به طور کامل لغو شود، ایران این اطلاعات را در اختیار آژانس می‌گذارد. در غیر این صورت، اطلاعات برای همیشه پاک خواهد شد.
۳- سازمان انرژی اتمی در پایان اعلام کرد که «به دلیل ملاحظات حفاظتی و ضرورت پنهان ماندن مکان تاسیسات کلیدی ایران» پیوست این توافقنامه که شامل فهرست این تاسیسات است، محرمانه خواهد ماند.
> مصوبه‌ی مجلس علی رغم ضعف زمانی، مصوبه‌ی خوبی بود
عبدالرضافرجی راد، مدرس دانشگاه معتقد است: «مصوبه مجلس که توسط نمایندگان مردم شکل گرفت علی رغم داشتن ضعف‌هایی مثل زمان کوتاهی که گذاشتند و همان موقع هم اشاره کردم مصوبه خوبی بود. در مجموع همین مصوبه سبب شد بعد از روی کار آمدن دموکرات‌ها در آمریکا، غربی‌ها به واکنش واداشته شدند و برای‌شان نگرانی به وجود آمد که اگر اقدامی نکنند قطعاً نمی‌توانند ایران را متقاعد کنند.»
وی ادامه می‌دهد: «از طرفی دشمنان جدی ایران مثل برخی کشورهای عربی و اسرائیل خوشحال شدند. یعنی با این فرض که ایران نیروهای آژانس را بیرون می‌کند و پروتکل الحاقی را معلق می‌کند و دوباره جنگ لفظی و تنش و تشویش شروع می‌شود. زمان اجرایی شدن مصوبه رسید آژانس هم فعال و نگران شد و درخواست دادند به ایران بیایند و گفتگو کنند (همان گونه که در متن بیانیه‌ی مشترک نیز صراحتاً آورده شده است.) در این گفتگو این نتیجه‌گیری شد که این مصوبه مجلس به عنوان قانون باید اجرایی شود و شد و دولت و شورای عالی امنیت ملی هم تلاش خود را کرد چون بعید می‌دانم این دعوت از طرف دولت بدون هماهنگی و مشورت و تایید شورای امنیت ملی انجام شده باشد.»
> مهلت سه ماهه یعنی حسن نیت ایران و تحت فشار قرار دادن آمریکا
این استاد ژئوپلیتیک دانشگاه خاطرنشان می‌کند: «حاکمیت در جمهوری اسلامی ایران هم مصوبه مجلس را در نظر گرفت و هم اینکه اجازه نداد دشمنان که خواهان ایجاد تنش بین‌المللی و تحریک تیم آمریکایی هستند سوءاستفاده کنند. لذا در مجموع یک مهلت کوتاه سه ماهه حداقل در بازرسی و نظارت داده شد و اصل هم این است که ایران فعالیت‌های هسته‌ای را سه ماه ضبط می‌کند و اگر در این سه ماه آمریکا به تعهدات خود برگشت و تحریم‌ها را برداشت روند قبل و نوشته شده در برجام انجام خواهد شد. اگر نه، بعد از سه ماه تکلیف روشن می‌شود. بنابراین من تصور می‌کنم توافقی که با آقای گروسی صورت گرفت توافق خوبی بود یعنی صحنه جهانی در زمینه برجام به یک آرامش رسید؛ هم اعتبار مجلس حفظ شد هم کسانی که قصد سوءاستفاده داشتند نتوانستند سوء استفاده کنند و هم به حرکت به سمت برجام و رفع تحریم‌ها که بسیار کند بود سرعت بخشید.»
سفیر اسبق ایران در نروژ با اشاره به برخی واکنش‌های آنی از سوی برخی کشورها و مثبت ارزیابی کردن آن‌ها ادامه می‌دهد: «الان هندی‌ها اعلام کردند ما بازمی گردیم و نفت ایران را می‌خریم سوئیسی‌ها درخواست دادند دوباره شرکت های‌شان فعال شود. کره جنوبی بیان کرد ایران تا حدود زیادی می‌تواند از منابعش استفاده کند. این مسائل خوب است و معتقدم آمریکایی‌ها باید سریع تحریم‌ها را بردارند.»
> توافق اخیر راستی آزمایی نیات آمریکایی‌ها را آسان‌تر کرد
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل با اشاره به این موضوع که: «اما مشکلی در این میان وجود دارد آمریکایی‌ها می‌گویند ما به ایرانی‌ها اعتماد نداریم ابتدا شما به تعهدات برگردید ایران هم می‌گوید ما به شما اعتماد نداریم چون شما ابتدا برجام را نقض کردید و حرف ایران درست است.» اظهار می‌دارد:
«در اروپا جلسه ۴+۱ با میزبانی آلمان تشکیل شد و گفتند آمریکا به عنوان مهمان شرکت کند. در این جلسه اگر خوب عمل شود زمانی تعیین خواهد شد که در آن زمان و ساعت خاص هر دو به تعهدات
خود برگردند. اگر توافق با آژانس صورت نمی‌گرفت مطمئنا دشمنان جنجال‌هایی را راه می‌انداختند که نه آن جلسه دیگر نتیجه بخش خواهد بود و نه گشایش‌هایی که به کندی در حال شکل‌گیری است رخ می‌داد. اعلام نظر‌هایی که کشورهای مختلف عنوان و ذکر کردند به واسطه همین توافق با آژانس است. با این توافق در کشورها جسارتی ایجاد شد که می‌شود آمریکا را تست کرد و کارشان را آرام آرام با ایران شروع کنند. بنابراین نباید ناراحت باشیم به نظر من نظام تصمیم گرفته و البته برخی نمایندگان مجلس مخالف این توافق هستند که باید همه متحد شوند و مسئله را به سمت جلو هدایت کنند و وضعیت مشوش نشود و هر چه زودتر تحریم‌ها برداشته شود که راهکار دیگری هم وجود ندارد. مهم‌تر از همه مردم امید بسیاری بستند که در روزهای آتی تغییر قابل توجهی را ببینند و گشایش اقتصادی صورت گیرد.
> مخالفت مجلس طبیعی و جزئی از ذات پارلمان‌ها است
عبدالرضا فرجی راد با اشاره به این موضوع که در جهان نیز چنین اتفاقاتی رخ می‌دهد و ممکن است پارلمان‌ها با دولت‌ها همراه و همسو نباشند می‌گوید: «نظرات مخالف و موافقی که در این زمینه وجود دارد طبیعی است و تعدادی از نمایندگان هم مخالف هستند. شیوه کار مجلس همین است نمایندگان در هر کشوری آزادانه‌تر می‌توانند صحبت کنند. در اکثر کشورها که روند دموکراتیک در آن‌ها وجود دارد می‌بینیم نظر نمایندگان با دولتمردان متفاوت است. بنابراین این مسائل طبیعی است و نباید آن را بزرگ کنیم.»
این استاد دانشگاه اظهار می‌دارد: «نمایندگان مجلس محترم هستند و باید نظرات خود را بدهند اتفاقا در همین نظرات مثبت و منفی است که مسائل پخته می‌شود و طرف مقابل هم حواسش را جمع می‌کند که در ایران هم کار راحت نیست دیدگاه‌های مختلفی وجود دارد و اگر سرعت عمل نداشته باشیم مجلس مصوبه می‌دهد. آقای ترامپ زورگو بود و میلیاردها دلار به ایران خسارت زده است اگر می‌خواهند برگردند خسارت ایران را باید بپردازند. بنابراین هر چه طرف مقابل ما تعلل کند باعث می‌شود که کار در ایران سخت‌تر شود. ما باید با کمک اروپایی‌ها کار را پیش ببریم اکنون اوضاع آرام‌تر شده و امیدواری‌ها بیشتر شده است.»
سفیر اسبق ایران در مجارستان می‌گوید: «از دو ماه پیش در اکثر مصاحبه‌ها دید خوش بینانه به مسئله داشتم و کار هم در حال پیشروی است اما کُند. در هر صورت تابوی ترامپیسم در حال شکسته شدن است. اروپا کم کاری می‌کند بنابراین بایستی به اروپایی‌ها فشار بیاوریم که هر چه زودتر این شکستن رخ دهد و جهان سومی‌ها مثل هند وارد بازار شوند و به نفع‌شان هم هست. قیمت بالای نفت برای برخی کشورها مشکلاتی را به وجود آورده است با این کار قیمت پایین می‌آید و به نفع کشورهای دیگر هم می‌تواند باشد.»
> خطرناک‌ترین برخورد، برخورد انتخاباتی با مسائل هسته‌ای است
عبدالرضا فرجی راد ضمن رد شائبه‌های انتخاباتی در مخالفت با توافقات هسته‌ای اخیر تاکید می‌کند: «اگر آقای روحانی می‌توانست دوباره کاندیدا شود این حرف درست بود اما رئیس جمهور فعلی که نمی‌تواند کاندیدا شود. مسئله‌ای که رسانه‌ها مطرح می‌کنند و شخصی را به عنوان کاندیدای دولت در انتخابات معرفی می‌کنند که بعید می‌دانم اصلا شرکت کند و شانسی برای برنده شدن داشته باشد. در مسئله هسته‌ای و آژانس و برجام دولت یک سوی قضیه است و مراکز قدرتمند دیگری در ایران هستند و در نهایت هم باید به شورای عالی امنیت ملی برود و جمعبندی و نهایی شود.»
وی تاکید می‌کند: «نخست این که، مسائل کلان سیاست خارجی با رهبری است و دوم همه این مسائل را شورای عالی امنیت ملی تجزیه و تحلیل می‌کند که مقامات متعددی در آن حضور دارند. این که مجلس امروز آقای شمخانی را خواسته، نشان می‌دهد شورای عالی امنیت ملی مسئله را مورد مداقه قرار داده است. بنابراین نمی‌توانیم بگوییم مسئله انتخاباتی شود. یادمان باشد و دقت کنیم که رهبری گفتند اگر یک ساعت بتوانیم مسئله را جلو اندازیم و گشایش در معیشت مردم رخ دهد نباید کوتاهی کرد. بنابراین مسئله انتخاباتی نیست و اگر برخی انتخاباتی جبهه می‌گیرند باید فکر کنند و بدانند ارتباطی با دولت ندارد ضمن اینکه همه می‌دانند این مسئله مسئله حاکمیتی است و در بخش‌های مختلف بررسی می‌شود و در مورد آن تصمیم گرفته می‌شود.»
> اعتراض مجلس
در اولین واکنش‌ها به توافقات حاصله میان دو طرف، مجلس شورای اسلامی در جلسه روز دوشنبه خود، بررسی بیانیه مشترک بین سازمان انرژی اتمی ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را در دستورکار خود قرار داد و جایگزین برنامه پیشین یعنی رسیدگی به بودجه ۱۴۰۰ کرد. این جلسه از ساعت ۸ بامداد بصورت غیرعلنی و سپس از ۱۰ و ۱۰ دقیقه بصورت علنی برگزار شد. همزمان با برگزاری این جلسه، محمد باقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی در پیامی توییتری اعلام کرد: «مطابق قانون مجلس، اجرای پروتکل الحاقی از روز ۵ اسفند به طور کامل متوقف خواهد شد و هر نوع دسترسی فراتر از پادمان مطلقاً ممنوع و غیرقانونی است. هر نوع همکاری فراپادمانی با آژانس در آینده نیز طبق ماده ۷ مستلزم تصمیم‌گیری مجلس است. ماده ۹ قانون، اجرای دقیق آن را تضمین خواهد کرد.»
> اظهارات ذوالنور
مجتبی ذوالنور رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی قوه مقننه و در جریان بررسی بیانیه مشترک سازمان انرژی اتمی و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، گفت: هفت سال است که همه مسائل کشور به برجام گره خورده و زندگی و اقتصاد کشور شرطی شده است. رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی عنوان کرد: مجلس است که تصمیم می‌گیرد دولت تعهدات برجامی را به اجرا بگذارد یا خیر در حال حاضر دولت پالس‌هایی به دشمن داد و خلاف قانون عمل کرد. زمان تعیین شده توسط نمایندگان ایران منقضی شد اما دولت هیچ عملی انجام نداد. ذوالنور اضافه کرد: این توهین به ملت است که نوکر خود، گروسی را به ایران بفرستند که با دولت قراردادی امضا کند و قانون مجلس را نادیده بگیرد. نمایندگان برای‌عدم اجرای قانون راهبردی مجازات تعیین کرده‌اند و در این قانون، رئیس جمهور اجراکننده شناخته شده است. در حال حاضر در بیانیه‌ای که بین ایران و آژانس امضا شده، نقض صریح قانون راهبردی اجرا شده. اگر قرار است مجلس قانون برای اجرا نکردن تصویب کند، بنابراین همه هزینه‌هایی که می‌کنیم نامشروع است. این نماینده مجلس همچنین عنوان کرد: در حال حاضر در حال جمع‌آوری امضا برای بیانیه‌ای هستیم که طبق آن افرادی که قانون مجلس را اجرا نکرده‌اند طبق ماده ۲۳۴ آیین نامه داخلی مجلس به قوه قضائیه معرفی می‌شوند تا آن قوه با او برخورد کند. مجلس باید بایستد اینکه فلان شخص بیاید و به نمایندگان توهین کند و سر نمایندگان شیره بمالد، جایز نیست تا زمانی که این توافق نامه پاره نشود هیچ مقام دولتی اجازه حق ورود به مجلس را ندارد.
> نظر زاکانی
علیرضا زاکانی رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی نیز در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی و در جریان بررسی بیانیه مشترک رئیس سازمان انرژی اتمی و مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای اظهار داشت: بیانیه آژانس و سازمان انرژی اتمی حاوی پیام‌های مختلفی است، پیام نخست آن رهایی آمریکا و اروپا از چالش و انفعال است اما باید بدانند آن‌هایی که پشت این تفاهم‌نامه هستند دیگر با تنفس مصنوعی نمی‌توانند زنده بمانند لذا پیام سیاسی این بیانیه فوق‌العاده مخرب و به ضرر مصالح انقلاب و منافع ملی است. وی با بیان اینکه بیانیه مذکور خلاف نص صریح بیانات مقام معظم رهبری است، اظهار کرد: پیش از این هم شاهد آن بودیم که رئیس جمهور پس از بیانات صریح مقام معظم رهبری مواضعی را اتخاذ کردند که در ذهن مردم کاملاً آشکار است و برخلاف مصلحت عمومی جامعه و مردم است. زاکانی تصریح کرد: پیام مشخص قانون مجلس این بود که تحریم‌ها باید از کشور رخت بربندد و به جای انفعال، ابتکار عمل در دستان مردان سیاست خارجی کشور قرار گیرد اما این تفاهم‌نامه همه این موضوعات را زیر پا گذاشته و مسیری را دنبال کرده که ماحصل آن خسرانی بزرگتر از برجام بر جای خواهد گذاشت.
نظر شما
آخرین اخبار
