مقامات آمریکایی در تلاشند بدون آنکه لغو تحریمها را در دستور کار قرار دهند، در قالب نشست غیررسمی 1+5 پیششرط ایران برای بازگشت آمریکا به برجام را دور زده و شرایط امتیازگیری جدید از دولت روحانی را رقم بزنند.
به گزارش «وطنامروز»، پس از اظهارات جمعهشب رئیسجمهور آمریکا در نشست امنیتی مونیخ مبنی بر تعامل با کشورهای 1+5 درباره موضوع هستهای ایران برخی مقامات این کشور از تلاش برای برگزاری این نشست و فراهم آوردن مقدمات برای گرفتن امتیازات جدید از ایران سخن گفتند. کاخ سفید در حالی برگزاری نشست 1+5 درباره موضوع هستهای را در دستور کار قرار داده است که اردیبهشت 97 با دستور رئیسجمهور وقت آمریکا این کشور از برجام به صورت رسمی خارج شد و ایران بارها اعلام کرد صرفا پس از لغو موثر تحریمها و ارزیابی آن حاضر به بازگشت آمریکا به برجام میشود. با این حال پس از اظهارات بایدن در نشست امنیتی مونیخ، برخی مقامات کاخ سفید از طرح خود برای برگزاری نشست 1+5 و تحمیل محدودیتهای جدید علیه ایران رونمایی کردند. در همین راستا «جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی کاخ سفید در مصاحبه با «کریستین امانپور» مجری شبکه سیانان گفت: فکر میکنم دستیابی به یک راهحل دیپلماتیک امکانپذیر است؛ مساله این است که پشت یک میز بنشینیم اما این فقط شروع یک مرحله است. باید با کشورهای عضو دائم شورای امنیت به اضافه آلمان بحث کنیم که چگونه میتوانیم ایران را به تعهداتش ذیل برجام بازگردانیم. وی در ادامه افزود: در نهایت این به تصمیم ایران بستگی دارد که چگونه بخواهد به دنیا نشان دهد برنامه هستهای این کشور صلحآمیز است. سالیوان در ادامه اضافه کرد: آنچه ما بارها گفتهایم این است که هر زمان ایران به تعهداتش در چارچوب توافق بازگردد، واشنگتن آماده است همان کار را انجام دهد. چیزی که در حال حاضر نگرانکننده است این است که ایران در حال حرکت به سمت اقدامات بیشتر برای عدم همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی است. اظهارات سالیون صراحتا بیانگر آن است که کاخ سفید در نظر دارد بدون آنکه شرط ایران برای بازگشت به برجام را بپذیرد، در قالب جلسات 1+5، اهداف مدنظر کاخ سفید درباره ایران از جمله بهروزرسانی بندهای محدودیتهای ایران و طرح موضوع موشکی و منطقهای را نیز در دستور کار قرار دهد. آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا سهشنبه گذشته در گفتوگو با انپیآر در این باره گفت: «اگر قرار باشد دوباره به توافق بازگردیم و ایران هم به تعهداتش بازگردد، باید روی یک توافق طولانیتر و مستحکمتر از توافق اصلی کار کنیم. همچنین باید به سایر مواردی که بخشی از مذاکرات اصلی نبوده و برای ما و سایر کشورهای جهان بشدت مشکلساز است، یعنی برنامه موشکهای بالستیک ایران و اقدامات بیثباتکننده آن در دیگر کشورها بپردازیم اما نخستین قدم بازگشت ایران به توافق است و رئیسجمهور بایدن کاملا شفاف گفته اگر آنها این کار را انجام دهند، ما هم همین کار را خواهیم کرد. مسیر دیپلماسی باز است. ایران هنوز با عمل به تعهداتش فاصله زیادی دارد. ما منتظریم ببینیم چه میکند». بر اساس اظهارات مقامات آمریکایی، استراتژی دولت بایدن درباره موضوع هستهای ایران شامل این موارد میشود: 1- همافزایی و همراه کردن اروپا با ایده مذاکراتی کاخ سفید درباره ایران 2- رایزنی با کشورهای 1+5 و برگزاری نشست با اعضای دائم شورای امنیت، آلمان و ایران 3- طرح موضوع هستهای در نشست 1+5 و ایران 4- تلاش برای طرح مسائل موشکی و هستهای در ادامه مذاکرات. بلینکن شب گذشته پس از اظهارات بایدن درباره رویکرد آمریکا در قبال موضوع هستهای ایران اظهار کرد: «رئیسجمهور بایدن به وضوح اعلام کرده است: اگر ایران به تعهداتش طبق توافق هستهای بازگردد، ایالات متحده نیز همان کار را خواهد کرد». بلینکن بار دیگر اشاره کرد ایالات متحده در صدد است در صورت بازگشت به برجام با کشورهای دیگر برای مقابله با ایران درباره مباحثی چون موضوعات منطقه و برنامه موشکی ایران وارد همکاری شود. وزیر خارجه آمریکا همچنین درباره سیاست فشار حداکثری ترامپ گفت: «این سیاست نهتنها بینتیجه بوده، بلکه مشکلات را بدتر کرده است، چرا که ایران اکنون به تولید سوخت کافی و تولید مواد شکافتپذیر نزدیکتر شده است». سخنگوی کاخ سفید ساعاتی پس از اظهارات بایدن در نشست امنیتی مونیخ، در پاسخ به این سوال که ظریف به نوعی به این پیشنهاد پاسخ داد و گفت ایالات متحده باید قبل از توافق برای گفتوگو، تحریمها را لغو کند، گفت: هیچ برنامهای برای برداشتن گامهای اضافی پیش از گفتوگوی دیپلماتیک وجود ندارد. درباره سیاست دولت بایدن در قبال موضوع هستهای ایران باید به ۲ نکته توجه کرد. 1- آمریکا که اردیبهشتماه 97 به صورت رسمی از برجام خارج شد و دیگر عضوی از برجام به حساب نمیآید در تلاش است چراغ خاموش و در قالب جلسات 1+5، موضوع هستهای ایران را پیش بکشد، ولی همانگونه که مقامات ایرانی و برخی کشورها پس از خروج آمریکا از برجام اعلام کردند پس از حذف خودخواسته آمریکا از مذاکرات هستهای، جلسات هستهای میان 1+4 و ایران خواهد بود، بنابراین جلسه 1+5 و ایران درباره موضوع هستهای و برجام اساسا دیگر موضوعیتی ندارد، چرا که آمریکا به صورت رسمی و قانونی عضو این جلسه به حساب نمیآید. اگر بنا بر این باشد که جلسات برجامی بار دیگر در قالب 1+5 و ایران برگزار شود، آمریکا در گام اول باید به صورت رسمی و علنی بازگشت خود به برجام را اعلام کند. البته اعلام رسمی آمریکا برای بازگشت به برجام به معنای موافقت ایران با بازگشت این کشور به توافق هستهای نیست. ایران زمانی حضور آمریکا در برجام را به رسمیت میشناسد که کاخ سفید تعهدات برجامی خود از جمله «لغو تحریمها» را به صورت مؤثر اجرایی کند، بنابراین تا آن زمان یعنی ارزیابی ایران از لغو تحریمهای آمریکا، مقامات ایرانی نباید در هیچ یک از جلسات 1+5 شرکت کنند و این جلسات را به رسمیت بشناسند. 2- آمریکا در حالی بدون توجه به پیششرط ایران به دنبال احیای نقش خود در توافق هستهای است که دولت ایران بر اساس ضربالاجلی که قانون مجلس در نظر گرفته است باید بر اساس زمانبندی مشخص محدودیتهای برجامی را کاهش دهد. یکی از اقدامات اساسی ایران برای مقابله با بیتفاوتی اروپا و آمریکا نسبت به تعهدات برجامی خود، توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی است. بر اساس این قانون مجلس تا زمانی که آمریکا تحریمها را به صورت مؤثر لغو نکند دولت ایران نمیتواند به محدودیتهای برجامی بازگردد. به بیان دیگر آمریکا حتی اگر بیانیه رسمی بازگشت به برجام را نیز صادر کند، تا زمانی که کاح سفید به تعهدات برجامی خود عمل نکند، ایران بازگشت آمریکا را به رسمیت نمیشناسد، هر چند در حال حاضر مقامات کاخ سفید از بیان غیررسمی بازگشت به برجام نیز خودداری میکنند. * قانون مجلس گروسی را به تهران کشاند رئیس سازمان انرژی اتمی درباره اهداف سفر روز یکشنبه رافائل گروسی به تهران، ضمن اشاره به درخواست مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی برای سفر به ایران اعلام کرد: از آنجا که قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریمها و صیانت از منافع ملت ایران در حال اجراست و طرف مقابل هنوز تعهدات خود در زمینه لغو تحریمها را اجرا نکرده است، از تاریخ پنجم اسفندماه نظارتهای فراپادمانی متوقف خواهد شد، در عین حال در جلسه با آقای گروسی ملاحظات آژانس در چارچوب موافقتنامه پادمان و همکاریهای ۲ طرف مورد بررسی و گفتوگو قرار خواهد گرفت. پس از آنکه هفته گذشته «کاظم غریبآبادی» سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در آژانس بینالمللی انرژی اتمی تصمیم تهران برای اجرای بند ششم قانون اقدام راهبردی برای رفع تحریمها و صیانت از منافع ملت ایران را به اطلاع این نهاد رساند، اعلام شد که «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس پیشنهاد داده برای یافتن راهحل عمومی به منظور ادامه فعالیتهای این نهاد به تهران سفر کند. پس از آن هم غریبآبادی اعلام کرد که گروسی اوایل اسفندماه به درخواست خود برای گفتوگوی فنی با سازمان انرژی اتمی درباره ماده ۶ قانون اقدام راهبردی مجلس در تهران خواهد بود. «بهروز کمالوندی» معاون و سخنگوی سازمان انرژی اتمی نیز گفت گروسی روز یکشنبه سوم اسفندماه با «علیاکبر صالحی» رئیس سازمان انرژی اتمی و دیگر مسؤولان این سازمان دیدار و گفتوگو خواهد کرد.