نسخه چاپی
ارسال به دوستان
از ابتدا نیز مشخص و محرز بود که دولت بایدن قدم‌هایی را بسوی تهران بر می‌دارد. این قدم‌ها اکنون برداشته شده است.
براساس اخبار مختلفی که منتشر شده سردمداران جدید کاخ سفید اولا در نامه‌ای درخواست دولت قبلی آمریکا مبنی بر فعال شدن مکانیسم ماشه را پس‌گرفته‌اند و این بدین معنی است که دولت بایدن به دنبال فعال کردن این مکانیسم (اسنپ بک) نیست. در زمان ترامپ، وی قصد داشت با فعال کردن این مکانیسم تمام تحریم‌های سازمان ملل که قبل از برجام علیه تهران وضع شده بود را بازگرداند که با هشیاری تهران و حمایت‌های چین و روسیه این موضوع میسر نشد.
ثانیا، بایدن از زمانی که اجاره دار کاخ سفید شده رفت و آمد‌های دیپلمات‌های ایرانی به مقر سازمان ملل را تسهیل کرده است. در دولت قبلی ایالات متحده شدیدترین نظارت‌ها و محدودیت‌ها برای دیپلمات‌های ایرانی وضع شده بود تا به نوعی کشورمان را تحقیر کرده باشند.
ثالثا، تیم دیپلماتیک آمریکا به درخواست اتحادیه اروپا برای بازگشت به مذاکرات برجامی پاسخ مثبت داده است و این بدین معنی است که کاخ سفید می‌خواهد به مذاکرات کمیسیون برجام که به شکل منظم و هماهنگی برگزار می‌شود بازگردد. شاید این تصمیم جدید آمریکا مهمترین تصمیم برجامی دولت جدید باشد.
اکنون سوال مهم و بدیهی آن است که تهران باید در قبال این گام‌های آمریکا چه کند؟ آیا باید آن را نشانه حسن نیت دانسته و مذاکرات برجامی و فراتر از آن از سرگرفته شود و یا با بدبینی این گام‌ها را ندید بگیرد و منتظر بماند برای گام‌های بزرگ‌تر وبیشتر کاخ سفید.
لازم به یادآوری است که ایران در مورد برجام یک «حرف قطعی» دارد و آن هم این است که برخلاف ادوار قبل باید تمام تحریم‌های زمان ترامپ برداشته شود و سپس ایران به تعهدات قبل بازگردد. تهران یک قید مهم دارد: این بار عمل می‌خواهیم نه حرف.
سخن ایران عطف به تجربه شکل گیری، اجرا و ضعف برجام است. یعنی در هر سه دور چه زمان اوباما و چه ترامپ خواسته‌های تهران محقق نشده است. در مورد زمان رئیس جمهور سابق ایالات متحده که حرف و سخن خاصی نیست اما حتی در مورد زمان اوباما هم تهران معتقد است آمریکا به تعهدات خود عمل نکرده و بسیاری از تعهدات برجامی کاخ سفید روی کاغذ باقی مانده بود.
فلذا می‌توان حدس زد که بعید است تهران با این گام‌های آمریکا نرم شود. ولی این نکته را هم باید در نظر داشت که آیا برای بایدن میسر است که تمام توقعات ایران را برآورده کند؟ یعنی رفع تمام تحریم‌های پسا برجامی. باید خاطرنشان کرد این درخواست تهران از بایدن درخواست دشواری است زیرا اولا در زمان ترامپ این دولت، ایران را چند صد تحریم کرده که هر کدام از این تحریم‌ها اگر بخواهد لغو شود پیچیدگی‌های حقوقی خاص در آمریکا را دارد و ثانیا، بایدن زیر فشار سنگین جمهوری خواهان است و هنوز نیز کابینه وی تمام و کمال نتوانسته رای اعتماد بگیرد. بنابراین فارغ از مواضع تهران، دولت جدید آمریکا معذوریت‌های خاص خود را دارد و دست و پای آن به نوعی بسته است.
در مجموع می‌توان گفت اخباری که از آمریکا به گوش می‌رسد و پاسخ‌ها و واکنش‌های دیپلمات‌های ایران به این خبرها نشان می‌دهد گره برجام به شدت کور است و چه بسا با تحولات جاری کورتر هم شود! اما یک نکته را هم باید مدنظر قرار داد و آن اینکه در عالم سیاست هر چیزی ممکن است. یعنی در عین حالی که کار سخت است اما چه بسا در همین دولت روحانی اتفاقاتی رخ دهد.
ثانیا، بایدن از زمانی که اجاره دار کاخ سفید شده رفت و آمد‌های دیپلمات‌های ایرانی به مقر سازمان ملل را تسهیل کرده است. در دولت قبلی ایالات متحده شدیدترین نظارت‌ها و محدودیت‌ها برای دیپلمات‌های ایرانی وضع شده بود تا به نوعی کشورمان را تحقیر کرده باشند.
ثالثا، تیم دیپلماتیک آمریکا به درخواست اتحادیه اروپا برای بازگشت به مذاکرات برجامی پاسخ مثبت داده است و این بدین معنی است که کاخ سفید می‌خواهد به مذاکرات کمیسیون برجام که به شکل منظم و هماهنگی برگزار می‌شود بازگردد. شاید این تصمیم جدید آمریکا مهمترین تصمیم برجامی دولت جدید باشد.
اکنون سوال مهم و بدیهی آن است که تهران باید در قبال این گام‌های آمریکا چه کند؟ آیا باید آن را نشانه حسن نیت دانسته و مذاکرات برجامی و فراتر از آن از سرگرفته شود و یا با بدبینی این گام‌ها را ندید بگیرد و منتظر بماند برای گام‌های بزرگ‌تر وبیشتر کاخ سفید.
لازم به یادآوری است که ایران در مورد برجام یک «حرف قطعی» دارد و آن هم این است که برخلاف ادوار قبل باید تمام تحریم‌های زمان ترامپ برداشته شود و سپس ایران به تعهدات قبل بازگردد. تهران یک قید مهم دارد: این بار عمل می‌خواهیم نه حرف.
سخن ایران عطف به تجربه شکل گیری، اجرا و ضعف برجام است. یعنی در هر سه دور چه زمان اوباما و چه ترامپ خواسته‌های تهران محقق نشده است. در مورد زمان رئیس جمهور سابق ایالات متحده که حرف و سخن خاصی نیست اما حتی در مورد زمان اوباما هم تهران معتقد است آمریکا به تعهدات خود عمل نکرده و بسیاری از تعهدات برجامی کاخ سفید روی کاغذ باقی مانده بود.
فلذا می‌توان حدس زد که بعید است تهران با این گام‌های آمریکا نرم شود. ولی این نکته را هم باید در نظر داشت که آیا برای بایدن میسر است که تمام توقعات ایران را برآورده کند؟ یعنی رفع تمام تحریم‌های پسا برجامی. باید خاطرنشان کرد این درخواست تهران از بایدن درخواست دشواری است زیرا اولا در زمان ترامپ این دولت، ایران را چند صد تحریم کرده که هر کدام از این تحریم‌ها اگر بخواهد لغو شود پیچیدگی‌های حقوقی خاص در آمریکا را دارد و ثانیا، بایدن زیر فشار سنگین جمهوری خواهان است و هنوز نیز کابینه وی تمام و کمال نتوانسته رای اعتماد بگیرد. بنابراین فارغ از مواضع تهران، دولت جدید آمریکا معذوریت‌های خاص خود را دارد و دست و پای آن به نوعی بسته است.
در مجموع می‌توان گفت اخباری که از آمریکا به گوش می‌رسد و پاسخ‌ها و واکنش‌های دیپلمات‌های ایران به این خبرها نشان می‌دهد گره برجام به شدت کور است و چه بسا با تحولات جاری کورتر هم شود! اما یک نکته را هم باید مدنظر قرار داد و آن اینکه در عالم سیاست هر چیزی ممکن است. یعنی در عین حالی که کار سخت است اما چه بسا در همین دولت روحانی اتفاقاتی رخ دهد.
نظر شما
آخرین اخبار
