نسخه چاپی
ارسال به دوستان
«ابتکار» تبعات اقدامات مجلس یازدهم بر اقتصاد کشور را بررسی کرد
کلیات و جزئیات طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران به تصویب مجلس رسید. مجلس باوجود مخالفت صریح دولت، طرحی را برای کاهش بیشتر تعهدات برجامی و توقف اجرای پروتکل الحاقی تصویب کرده که این طرح واکنش‌های متفاوتی را به دنبال داشت.
کلیات و
جزئیات طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران به
تصویب مجلس رسید. مجلس باوجود مخالفت صریح دولت، طرحی را برای کاهش بیشتر
تعهدات برجامی و توقف اجرای پروتکل الحاقی تصویب کرده که این طرح واکنش‌های
متفاوتی را به دنبال داشت. با توجه به مخالفت‌های بسیار که از تصمیم اخیر
بهارستانی‌ها درخصوص برجام وجود دارد این پرسش مطرح می‌شود که مجلس به
دنبال لغو تحریم است یا دائمی کردن آن؟
طی سال‌های اخیر اقتصاد کشور تحت تاثیر تحریم‌های آمریکا به شدت آسیب دید اما پس از مشخص شدن نتایج انتخابات آمریکا و احتمال بازگشت آن به برجام امید لغو تحریم‌ها جانی دوباره گرفت. اما مصوبه اخیر بهارستان شرایط را به یکباره تغییر داد. براساس بخشی از این طرح، سازمان انرژی اتمی ایران موظف است بلافاصله پس از تصویب این قانون، نسبت به تولید اورانیوم با غنای ۲۰ درصد اقدام و سالانه به میزان حداقل ۱۲۰ کیلوگرم آن را در داخل کشور ذخیره کند. از سوی دیگر سازمان انرژی اتمی ایران را مکلف کردند بلافاصله پس از تصویب این قانون، ظرفیت غنی‌سازی و تولید اورانیوم غنی‌سازی شده با سطح غنای متناسب هر یک از مصارف صلح‌آمیز کشور را به میزان ماهانه حداقل ۵۰۰ کیلوگرم افزایش دهد و نسبت به نگهداری و انباشت مواد غنی‌شده در کشور اقدام کند. البته این بخشی از طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران است.
دولت مخالف با بهارستان
با وجود اصرار نمایندگان مجلس، دولت به صراحت مخالفت خود را با این طرح اعلام کرده است. علی ربیعی، سخنگوی دولت در نشست خبری با خبرنگاران که به صورت مجازی و ویدئو کنفرانس برگزار شد، گفت: «آنچه در عنوان طرح نمایندگان محترم آمده، برداشت تحریم‌ها است. انباشت اورانیوم با غنای ۲۰ درصد و همینطور عدم اجرای پروتکل الحاقی منجر به دائمی شدن تحریم‌ها می‌شود، در این صورت به مذاکرات هسته‌ای و برجام نیازی نمی‌بود. ما قبل از برجام، پروتکل الحاقی را اجرا نمی‌کردیم و صدها کیلوگرم اورانیوم با غنای ۲۰ درصد در اختیار داشتیم اما همچنان ذیل سخت‌ترین تحریم‌های چندجانبه شورای امنیت سازمان ملل متحد بودیم. بنابراین اگر هدف از طرح آنطور که در عنوان آن آمده «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها» باشد، بر اساس تجربه‌های پیشین، این طرح شامل کیفیت غنی‌سازی و عدم اجرای پروتکل الحاقی، کمکی به لغو تحریم‌ها نمی‌کند. امیدواریم هر تصمیمی گرفته می‌شود، همه جوانب آن سنجیده شود.»
تصمیمات تبعاتی را برای اقتصاد به همراه خواهد داشت
کشمکش‌ها بر سر طرح دو فوریت «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران» در حالی است که کارشناسان اقتصادی تصمیم اخیر مجلسی‌ها را دارای تبعاتی برای اقتصاد کشور می‌دانند. ابراهیم نکو، دبیر دوره نهم کمیسیون اقتصادی مجلس و کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به رویکرد مجلس یازدهم نسبت به تصمیم‌گیری‌ها به «ابتکار» گفت: مجلس یازدهم از زمان ورود در شعارهای اقتصادی رویکرد تندی داشتند و این در حالی است که در عمل و تصمیمات ما شاهد رفتاری متفاوت بودیم. رویکرد شعاری در بسیاری از مواقع به زیان اقتصاد کشور تمام می‌شود و باید به تبعات احتمالی آن توجه داشته باشیم.
نکو با اشاره به مصوبه اخیر مجلس ادامه داد: پیش از اینکه بخواهیم نظر موافق و یا مخالف نسبت به مصوبه اخیر مجلس داشته باشیم باید زمان آن را در نظر بگیریم. به عبارتی دیگر باید ببینیم که این مصوبه چه زمانی به تهدید تبدیل می‌شود و از سوی دیگر بررسی کنیم که چرا نمایندگان چنین تصمیمی را اتخاذ کرده‌اند؟
دبیر دوره نهم کمیسیون اقتصادی مجلس اظهار کرد: هنگامی که دو کشور با چالش‌های روبه‌رو می‌شوند و بین‌شان اختلافاتی شکل می‌گیرد، برای رفع مشکلات باید تفاهم‌نامه‌ای میان‌شان تنظیم شود که هردو طرف سودی را به دست بیاورند. اگر ما می‌خواهیم روابط مناسبی با دیگر کشورها داشته باشیم باید تمام تلاش‌مان را بکنیم تا تفاهم‌نامه‌ای تنظیم شود که بتوانیم بیشترین نفع را ببریم. با توجه به این مساله، در شرایطی که با رویکرد دپلماسی و چانه‌زنی سیاسی می‌توان بیشترین نفع را ببرد آیا بستن راه‌ها و کشیدن خط بطلان بر یک توافق‌نامه می‌تواند به سود اقتصاد باشد؟
نکو با تاکید بر این مساله که برای هرگونه تصمیم‌گیری باید نظر تحلیلگران و کارشناسان در نظر گرفته شود، گفت: در شرایط حساس کنونی برای هرگونه تصمیم‌گیری باید نظر تحلیلگران و کارشناسان در نظر گرفته شود. اینکه مجلس یک تصمیمی را بدون توجه عوارض آن برای جامعه و اقتصاد تصویب کند اقدام صحیحی نیست.
این کارشناس اقتصادی به تمایل باید به بازگشت به برجام اشاره کرد و گفت: اخیرا نتیجه انتخابات آمریکا پیام‌هایی را برای ایران به همراه داشت، بایدن طی صحبت‌هایش به بازگشت آمریکا به برجام با شروطی اشاره کرده بود. در چنین شرایطی که زمینه برای مذاکره فراهم بود مجلس می‌توانست به جای این مصوبه نسبت به شروط آمریکا، تصمیمات بهتری را اتخاذ کند، نه اینکه تصمیم به خروج بگیرد.
وی افزود: این مصوبه به آمریکا اعلام می‌کند که ایران در برابر تفاهم‌نامه خواهد ایستاد، در آن شرایط نرمش‌هایی که ممکن بود بایدن در مقابل کشور ما داشته باشد با تردید همراه می‌شود. تصمیم‌گیران باید با مدنظر قرار دادن روابط کشور در عرصه بین‌المللی و همچنین پس از بررسی تبعات این مصوبه برای اقتصاد چنین تصمیم را می‌گرفتند.
پس از انتخابات آمریکا، قیمت‌ها در مسیر کاهش قرار گرفت
نکو با اشاره به فروکش کردن قیمت‌ها در بازارهای اقتصادی در روزهای اخیر گفت: پس از انتخابات آمریکا، اقتصاد کشور شاهد فروکش کردن قیمت‌ها در بازارهای مختلف بود، این مساله نشان می‌داد بازار در حال حرکت به سمت‌وسویی آرام‌تر است. در این میان اگر پیش از تغییر کامل دولت آمریکا با تصمیمات عجولانه آرامش به وجود آمده را برهم بزنیم قطعا بر مشکلات اقتصاد افزوده می‌شود.
وی در بخش دیگری از صحبت‌هایش از پیش‌رو بودن انتخابات ریاست جمهوری ایران گفت: علاوه بر چالش‌های بین‌المللی ما انتخابات ریاست جمهوری کشور را نیز در پیش رو داریم، مجلس باید به گونه‌ای عمل کند که دست رئیس‌جمهوری بعدی که قطعا متمایل به این مجلس خواهد بود را برای ادامه راه و مذاکرات بهتر باز باشد. بستن راه، راهکار منطقی در شرایط فعلی نیست، ما باید توجه داشته باشیم شاید بستن راه، اقدامی ساده باشد اما ساختن و باز کردن دوباره راه به شدت کار دشواری خواهد بود.
نکو در پاسخ به این پرسش که چه زمانی تاثیر تصمیمات اخیر مجلس خود را در معیشت مردم نمایان می‌کند، گفت: پس از رسانه‌ای شدن مصوبه مجلس درخصوص طرح اقدام فوری لغو تحریم‌ها بازارهای اقتصادی از خود واکنش نشان دادند، متاسفانه نتیجه این واکنش‌ها علاوه‌بر کوتاه‌مدت، می‌تواند در میان‌مدت و بلندمدت تاثیراتی را بر سفره‌های مردم بگذارد.
وی افزود: بررسی بازارها نشان می‌دهد که اقتصاد با یک تصمیم، مصوبه و یا یک خبر به سرعت از خود واکنش نشان می‌دهد. چنین سرعتی در عکس‌العمل به معنای این است که اقتصاد از یک بیماری رنج می‌برد و برای این بیماری باید هرچه سریع‌تر درمانی پیدا کرد. متاسفانه به‌جای یافتن درمان دائما اقتصاد را با شعار و تصمیمات متلاطم‌تر از گذشته می‌کنیم.
این کارشناس اقتصادی اظهار کرد: پایه‌های ضعیف اقتصاد از یک سو و تصمیمات تازه از سوی دیگر بیش از هر زمانی معیشت مردم را دچار مشکل کرده است. شاید این مصوبه در زمان دیگری می‌توانست به نفع کشور باشد اما در شرایط کنونی صبوری بهترین راه‌حل بود، این تصمیم می‌تواند بهانه‌ای در دست آمریکا باشد و آسیب‌های زیادی را به اقتصاد و جامعه وارد کند.
طی سال‌های اخیر اقتصاد کشور تحت تاثیر تحریم‌های آمریکا به شدت آسیب دید اما پس از مشخص شدن نتایج انتخابات آمریکا و احتمال بازگشت آن به برجام امید لغو تحریم‌ها جانی دوباره گرفت. اما مصوبه اخیر بهارستان شرایط را به یکباره تغییر داد. براساس بخشی از این طرح، سازمان انرژی اتمی ایران موظف است بلافاصله پس از تصویب این قانون، نسبت به تولید اورانیوم با غنای ۲۰ درصد اقدام و سالانه به میزان حداقل ۱۲۰ کیلوگرم آن را در داخل کشور ذخیره کند. از سوی دیگر سازمان انرژی اتمی ایران را مکلف کردند بلافاصله پس از تصویب این قانون، ظرفیت غنی‌سازی و تولید اورانیوم غنی‌سازی شده با سطح غنای متناسب هر یک از مصارف صلح‌آمیز کشور را به میزان ماهانه حداقل ۵۰۰ کیلوگرم افزایش دهد و نسبت به نگهداری و انباشت مواد غنی‌شده در کشور اقدام کند. البته این بخشی از طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران است.
دولت مخالف با بهارستان
با وجود اصرار نمایندگان مجلس، دولت به صراحت مخالفت خود را با این طرح اعلام کرده است. علی ربیعی، سخنگوی دولت در نشست خبری با خبرنگاران که به صورت مجازی و ویدئو کنفرانس برگزار شد، گفت: «آنچه در عنوان طرح نمایندگان محترم آمده، برداشت تحریم‌ها است. انباشت اورانیوم با غنای ۲۰ درصد و همینطور عدم اجرای پروتکل الحاقی منجر به دائمی شدن تحریم‌ها می‌شود، در این صورت به مذاکرات هسته‌ای و برجام نیازی نمی‌بود. ما قبل از برجام، پروتکل الحاقی را اجرا نمی‌کردیم و صدها کیلوگرم اورانیوم با غنای ۲۰ درصد در اختیار داشتیم اما همچنان ذیل سخت‌ترین تحریم‌های چندجانبه شورای امنیت سازمان ملل متحد بودیم. بنابراین اگر هدف از طرح آنطور که در عنوان آن آمده «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها» باشد، بر اساس تجربه‌های پیشین، این طرح شامل کیفیت غنی‌سازی و عدم اجرای پروتکل الحاقی، کمکی به لغو تحریم‌ها نمی‌کند. امیدواریم هر تصمیمی گرفته می‌شود، همه جوانب آن سنجیده شود.»
تصمیمات تبعاتی را برای اقتصاد به همراه خواهد داشت
کشمکش‌ها بر سر طرح دو فوریت «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران» در حالی است که کارشناسان اقتصادی تصمیم اخیر مجلسی‌ها را دارای تبعاتی برای اقتصاد کشور می‌دانند. ابراهیم نکو، دبیر دوره نهم کمیسیون اقتصادی مجلس و کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به رویکرد مجلس یازدهم نسبت به تصمیم‌گیری‌ها به «ابتکار» گفت: مجلس یازدهم از زمان ورود در شعارهای اقتصادی رویکرد تندی داشتند و این در حالی است که در عمل و تصمیمات ما شاهد رفتاری متفاوت بودیم. رویکرد شعاری در بسیاری از مواقع به زیان اقتصاد کشور تمام می‌شود و باید به تبعات احتمالی آن توجه داشته باشیم.
نکو با اشاره به مصوبه اخیر مجلس ادامه داد: پیش از اینکه بخواهیم نظر موافق و یا مخالف نسبت به مصوبه اخیر مجلس داشته باشیم باید زمان آن را در نظر بگیریم. به عبارتی دیگر باید ببینیم که این مصوبه چه زمانی به تهدید تبدیل می‌شود و از سوی دیگر بررسی کنیم که چرا نمایندگان چنین تصمیمی را اتخاذ کرده‌اند؟
دبیر دوره نهم کمیسیون اقتصادی مجلس اظهار کرد: هنگامی که دو کشور با چالش‌های روبه‌رو می‌شوند و بین‌شان اختلافاتی شکل می‌گیرد، برای رفع مشکلات باید تفاهم‌نامه‌ای میان‌شان تنظیم شود که هردو طرف سودی را به دست بیاورند. اگر ما می‌خواهیم روابط مناسبی با دیگر کشورها داشته باشیم باید تمام تلاش‌مان را بکنیم تا تفاهم‌نامه‌ای تنظیم شود که بتوانیم بیشترین نفع را ببریم. با توجه به این مساله، در شرایطی که با رویکرد دپلماسی و چانه‌زنی سیاسی می‌توان بیشترین نفع را ببرد آیا بستن راه‌ها و کشیدن خط بطلان بر یک توافق‌نامه می‌تواند به سود اقتصاد باشد؟
نکو با تاکید بر این مساله که برای هرگونه تصمیم‌گیری باید نظر تحلیلگران و کارشناسان در نظر گرفته شود، گفت: در شرایط حساس کنونی برای هرگونه تصمیم‌گیری باید نظر تحلیلگران و کارشناسان در نظر گرفته شود. اینکه مجلس یک تصمیمی را بدون توجه عوارض آن برای جامعه و اقتصاد تصویب کند اقدام صحیحی نیست.
این کارشناس اقتصادی به تمایل باید به بازگشت به برجام اشاره کرد و گفت: اخیرا نتیجه انتخابات آمریکا پیام‌هایی را برای ایران به همراه داشت، بایدن طی صحبت‌هایش به بازگشت آمریکا به برجام با شروطی اشاره کرده بود. در چنین شرایطی که زمینه برای مذاکره فراهم بود مجلس می‌توانست به جای این مصوبه نسبت به شروط آمریکا، تصمیمات بهتری را اتخاذ کند، نه اینکه تصمیم به خروج بگیرد.
وی افزود: این مصوبه به آمریکا اعلام می‌کند که ایران در برابر تفاهم‌نامه خواهد ایستاد، در آن شرایط نرمش‌هایی که ممکن بود بایدن در مقابل کشور ما داشته باشد با تردید همراه می‌شود. تصمیم‌گیران باید با مدنظر قرار دادن روابط کشور در عرصه بین‌المللی و همچنین پس از بررسی تبعات این مصوبه برای اقتصاد چنین تصمیم را می‌گرفتند.
پس از انتخابات آمریکا، قیمت‌ها در مسیر کاهش قرار گرفت
نکو با اشاره به فروکش کردن قیمت‌ها در بازارهای اقتصادی در روزهای اخیر گفت: پس از انتخابات آمریکا، اقتصاد کشور شاهد فروکش کردن قیمت‌ها در بازارهای مختلف بود، این مساله نشان می‌داد بازار در حال حرکت به سمت‌وسویی آرام‌تر است. در این میان اگر پیش از تغییر کامل دولت آمریکا با تصمیمات عجولانه آرامش به وجود آمده را برهم بزنیم قطعا بر مشکلات اقتصاد افزوده می‌شود.
وی در بخش دیگری از صحبت‌هایش از پیش‌رو بودن انتخابات ریاست جمهوری ایران گفت: علاوه بر چالش‌های بین‌المللی ما انتخابات ریاست جمهوری کشور را نیز در پیش رو داریم، مجلس باید به گونه‌ای عمل کند که دست رئیس‌جمهوری بعدی که قطعا متمایل به این مجلس خواهد بود را برای ادامه راه و مذاکرات بهتر باز باشد. بستن راه، راهکار منطقی در شرایط فعلی نیست، ما باید توجه داشته باشیم شاید بستن راه، اقدامی ساده باشد اما ساختن و باز کردن دوباره راه به شدت کار دشواری خواهد بود.
نکو در پاسخ به این پرسش که چه زمانی تاثیر تصمیمات اخیر مجلس خود را در معیشت مردم نمایان می‌کند، گفت: پس از رسانه‌ای شدن مصوبه مجلس درخصوص طرح اقدام فوری لغو تحریم‌ها بازارهای اقتصادی از خود واکنش نشان دادند، متاسفانه نتیجه این واکنش‌ها علاوه‌بر کوتاه‌مدت، می‌تواند در میان‌مدت و بلندمدت تاثیراتی را بر سفره‌های مردم بگذارد.
وی افزود: بررسی بازارها نشان می‌دهد که اقتصاد با یک تصمیم، مصوبه و یا یک خبر به سرعت از خود واکنش نشان می‌دهد. چنین سرعتی در عکس‌العمل به معنای این است که اقتصاد از یک بیماری رنج می‌برد و برای این بیماری باید هرچه سریع‌تر درمانی پیدا کرد. متاسفانه به‌جای یافتن درمان دائما اقتصاد را با شعار و تصمیمات متلاطم‌تر از گذشته می‌کنیم.
این کارشناس اقتصادی اظهار کرد: پایه‌های ضعیف اقتصاد از یک سو و تصمیمات تازه از سوی دیگر بیش از هر زمانی معیشت مردم را دچار مشکل کرده است. شاید این مصوبه در زمان دیگری می‌توانست به نفع کشور باشد اما در شرایط کنونی صبوری بهترین راه‌حل بود، این تصمیم می‌تواند بهانه‌ای در دست آمریکا باشد و آسیب‌های زیادی را به اقتصاد و جامعه وارد کند.
نظر شما
آخرین اخبار
پربیننده ترین