پس از شکستن و مخدوش کردن سنگ قبر برخي چهرههاي خاص در سالهاي اخير که عمدتا با دلايل خاص انجام ميشد، اينبار در يکي از شهرهاي مازندران، هيأت امناي مسجد و آرامگاه شهر رويان تصميم گرفتند که تصوير بانوان را از روي سنگقبرها بدون اطلاع دادن به خانوادهها حذف کنند.
آرمان ملي- اشکان جهانآراي:
پس از شکستن و مخدوش کردن سنگ قبر برخي چهرههاي خاص در سالهاي اخير که
عمدتا با دلايل خاص انجام ميشد، اينبار در يکي از شهرهاي مازندران، هيأت
امناي مسجد و آرامگاه شهر رويان تصميم گرفتند که تصوير بانوان را از روي
سنگقبرها بدون اطلاع دادن به خانوادهها حذف کنند. اتفاقي که روز گذشته در
رسانههاي داخلي و برخي رسانههاي فارسيزبان خارج از کشور بازتاب
گستردهاي داشته و انتقادهاي زيادي به از سوي کاربران و مخاطبان اين
رسانهها و شبکههاي اجتماعي به آن وارد شده است.تعدادي از شهروندان رويان
که عصر پنجشنبه براي فاتحهخواني به آرامگاه اين شهر رفتند با حذف تصوير
درگذشتگان خود از روي سنگ قبر مواجه شدند؛ اتفاقي که فقط براي قبر بانوان
رخ داده بود و پيگيريهاي بازماندگان نيز بلافاصه مشخص ميکرد اين اقدام به
صورت از پيشبرنامهريزي شده با تصميم هيأت امناي آرامستان انجام شده است.
پيگيريهاي خانوادهها براي رفع اين معضل نتيجهاي نداشت و در نهايت با
انتشار گزارشي از اين موضوع توسط خبرگزاري ايرنا در روز يکشنبه، اقدام
اعضاي هيأت امنا ابعادي گسترده پيدا کرد و واکنشهاي زيادي را در رسانههاي
فارسي زبان به دنبال داشت. فاطمه حاجياحمدي، يکي از شهروندان رويان که
تصوير مادرش روي سنگ مزار با رنگ پوشانده شده است در اين باره ميگويد: عصر
پنجشنبه که براي فاتحهخواني به آرامگاه رفتيم با اين وضعيت مواجه شديم.
ديدن سنگ قبر بدون تصوير مادرم بدون اينکه در جريان اين تصميم قرار بگيريم
براي ما شوکهکننده بود. ما وصيت مادرمان را که دو سال پيش درگذشته است به
جا آوردهايم و تصويرش را روي سنگ قبر قرار دادهايم. اين تنها خواسته
مادرم براي مسائل مربوط به پس از مرگش بوده است، اما بدون اجازه و خودسرانه
اين تصوير را با رنگ پوشاندند. وي ميافزايد: ابتدا از هر کسي که پيگير
ميشديم اظهار بياطلاعي ميکرد. اما بعد اينطور شنيديم که با تصميم هيأت
امنا اين کار انجام شده و گفتهاند قرار داشتن تصوير بانوان روي سنگ قبر از
نظر شرعي و عرفي درست نيست. اگر اينطور است پس چرا در تمام آرامگاههاي
ديگر درست است و فقط در رويان اين تصميم بايد گرفته شود؟
پيگيري حقوقي
اين اتفاق در رويان مورد انتقاد بسياري از شهروندان که حتي نسبتي با
متوفيان اين قبرها نداشتهاند نيز قرار گرفته و واکنشهايي را در فضاي
مجازي به دنبال داشته است. نکته قابلتوجه اينکه تصاوير عمدتا متعلق به
بانوان مسني بوده که حجاب اسلامي کاملي نيز داشتهاند. فرزندان يکي از
متوفيان نيز در اعتراض به اين اقدام با حضور در آرامگاه رنگ روي سنگ قبر را
پاک کردهاند تا چهره مادرشان دوباره روي سنگ قبر ديده شود. به گفته برخي
از شهروندان رويان که از بازماندگان اين بانوان درگذشته هستند، برخي اعضاي
هيأت امنا بر درستي اين تصميم اصرار دارند و معتقدند اين کار بايد انجام
ميشد و از اين پس نيز اجازه حک شدن تصوير بانوان روي سنگ قبر داده
نميشود. روحا... مازندراني يکي ديگر از شهروندان روياني که تصوير چهره
مادرش روي سنگ قبر با رنگ پوشانده شده، اقدام به ثبت شکايت رسمي از مسببان
اين موضوع کرده و ميگويد: اين رفتار چه از نظر اخلاقي و چه از نظر حقوقي
زير سوال است. با مشاوران و کارشناسان حقوقي مشورت کردهام و حتي پيگير
استفتائات مراجع تقليد نيز شدهام. از هر نظر اين تصميم پسنديده نيست و
معتقدم بياحترامي آشکار به فرد درگذشته و خانواده او محسوب ميشود. اين
شهروند اهل رويان اظهار ميکند: عصر پنجشنبه پس از حضور در آرامگاه براي
فاتحهخواني با اين اقدام مواجه شدم و در پيگيري از دفتر هيأت امنا متوجه
شدم هيأتامنا اين تصميم را گرفته و اجرايي کرده است. رئيس هيأت امنا نيز
اين موضوع را تأييد کرده است. پس از آن با پليس 110 تماس گرفتم و موضوع
صورتجلسه شد و اکنون نيز پيگير شکايت هستم. وي خاطرنشان ميکند: طبق نظر و
فتواي تعدادي از مراجع تقليد اگر تصوير با حجاب اسلامي باشد و مفسده نداشته
باشد منعي براي قرار گرفتن روي سنگ قبر وجود ندارد.
استفتائات مرتبط
نگاهي به برخي فتواهاي ارائه شده توسط تعدادي از مراجع تقليد نيز نشان
ميدهد اعتراض و ادعاي شهروندان معترض به اين تصميم هيأت امنا ميتواند
درست باشد؛ چرا که عمدتا عنوان شده در صورت رعايت حجاب اسلامي در تصوير،
مشکلي براي قرار گرفتن عکس روي سنگ قبر وجود ندارد.از نظر آيتا...
موسوياردبيلي اگر تصوير بانوي فوت شده با حجاب اسلامي باشد و مفسدهاي هم
نداشته باشد اشکال ندارد. پاسخ آيتا... هاشميشاهرودي نيز به پرسش درباره
حک تصوير بانوان روي سنگ مزار اين بوده است که حک تصوير بانوان روي سنگ
مزار فينفسه اشکال ندارد، به شرط آنکه مفسدهاي بر آن مترتب نشود.
ورود مديريت شهري به ماجرا
معمولا در شهرهاي بزرگ مديريت و نظارت بر تصميمهاي مربوط به
آرامگاهها توسط سازمان آرامستانها، که يکي از نهادهاي زيرمجموعه شهرداري
است انجام ميشود. اما در شهرهاي کوچک سازمان آرامستان وجود ندارد و
شهرداري بر عملکرد هيأت امنا نظارت ميکند. در رويان نيز مديريت آرامگاه به
اين شکل انجام ميشود و حالا منتقدان اين تصميم خواهان رسيدگي مديران شهري
به اعتراض خود هستند. رئيس شوراي اسلامي شهر رويان از پيگيري براي برگزاري
جلسهاي با اعضاي هيأت امنا به منظور بررسي اين موضوع خبر ميدهد و
ميگويد: ما هم در جريان اين تصميم نبودهايم و در فضاي مجازي از اين موضوع
با خبر شدهايم. پس از اعتراض برخي شهروندان و مطرح شدن اين موضوع در فضاي
مجازي، شهرداري رويان در نامهاي رسمي به هيأت امناي آرامگاه رويان خواهان
توضيح درباره اين تصميم شده که قرار است دوشنبه اين جلسه برگزار
شود.کامبخش سالاريان اظهار ميکند: ما هم معتقديم اين اتفاق نبايد ميافتاد
و اگر هم هيات امنا با ارائه دلايل شرعي و قانوني تصميم به انجام آن گرفته
بود، بايد ابتدا با خانوادههاي درگذشتگان جلسه برگزار ميکرد و پس از
بيان دلايل و توجيه و اقناع آنان اقدام به پوشاندن تصوير ميکرد. ضمن اينکه
اگر قرار دادن تصوير بانوان روي سنگ قبر مشکلي دارد از ابتدا نبايد اجازه
اين کار داده ميشد، نه اينکه مدتها پس از نصب سنگ قبر روي مزارها، بدون
اطلاع قبلي اين کار انجام شود. علاوه بر اظهارات رئيس شوراي اسلامي رويان
که در خبرگزاري ايرنا منتشر شده، شهردار اين شهر از انجام اين اقدام اظهار
بياطلاعي کرده و حتي خبر از بيپاسخ ماندن پيگيري شهرداري از هيأت امنا
بابت دليل اين اقدام ميدهد. جعفر حسينزاده ميگويد: محوطه آرامستان و
گلزاره شهداي در کنار يکي از بقاع متبرکه و مسجد جامع شهر قرار دارد و به
همين دليل بهطور عرفي از گذشته مديريت آرامستان با هيأت امناي مسجد بوده
است. متاسفانه هيأت امنا در اقدامي خودسرانه و بدوناطلاع شهرداري و شوراي
شهر، مبادرت به مخدوش کردن تصاوير حکاکي شده تعدادي از بانوان از روي سنگ
قبر کردهاند. بلافاصله پس از اطلاع از اين موضوع از هيأت امناي شهر تقاضاي
پاسخ شفاف کردهايم، اما پاسخ مناسبي نرسيده و در نتيجه صبح شنبه با صدور
نامه رسمي خواستهايم تا در جلسهاي پيرامون اين موضوع توضيح دهند. وي
ميافزايد: امروز قرار است در جلسهاي با حضور اعضاي هيأت امنا و اعضاي
شورا در شهرداري ابعاد را بررسي کنيم. تلاش ميکنيم اگر آسيب مادي و معنوي
به هر کدام از خانوادهها رسيد در آن جلسه رفع و رجوع شود. شهروندان معترض
به اين اقدام معتقدند اين کار نوعي تخريب اموال محسوب ميشود و همچنين سبب
جريحهدار کردن احساسات مردم ميشود. از نگاه اين افراد اگر قرار داشتن
تصوير با حجاب کامل بانوان درگذشته روي سنگ مزار رفتاري خلاف شرع و عرف است
بايد در همه آرامگاههاي کشور رعايت شود، نه اين که فقط در يک آرامگاه و
صرفا بنا بر سليقه هيأت امنا و بدون توجه به استفتائات موجود انجام شود.
اعضاي هيات امناي آرامگاه رويان در جلسه روز دوشنبه احتمالا دلايل خود را
براي اجراي اين اقدام مطرح خواهند کرد و پس از آن تصميم نهايي براي اين
موضوع اتخاذ خواهد شد. ضمن اينکه بروز اين چالشهاي سليقهاي در آرامگاهها
و همچنين مسائلي مانند تفاوتهاي ظاهري از نظر طراحي و اجرا در سنگمزارها
جاي خالي تعيين اساسنامه و طرح مستقل و مناسب براي تدفين در آرامگاهها،
به ويژه آرامگاههاي شهرهاي کوچک و روستاها را نمايان ميکند.