نسخه چاپی
ارسال به دوستان
امریکا و رئیس جمهور آن چند سالی است که به‌واسطه اقدامات یکجانبه‌گرایانه خود، در نظام بین‌الملل به عنصری نامشروع تبدیل شده که البته بدون توجه به قواعد حقوقی و بین‌المللی، اهداف غیرقانونی خود را با تهدید و قلدری پیش می‌برد و خروج از برجام و تشدید فشار‌های چندجانبه غیرقانونی و غیرحقوقی علیه ملت ایران از جمله آنهاست.
سرویس سیاسی جوان
آنلاین: امریکا و رئیس جمهور آن چند سالی است که به‌واسطه اقدامات
یکجانبه‌گرایانه خود، در نظام بین‌الملل به عنصری نامشروع تبدیل شده که
البته بدون توجه به قواعد حقوقی و بین‌المللی، اهداف غیرقانونی خود را با
تهدید و قلدری پیش می‌برد و خروج از برجام و تشدید فشار‌های چندجانبه
غیرقانونی و غیرحقوقی علیه ملت ایران از جمله آنهاست. ترامپ، اما طی ماه
گذشته به صرافت افتاده تا در اعمال فشار‌های غیرقانونی علیه ایران با توسل
به مکانیسم ماشه، جامعه جهانی را با خود همراه سازد. تلاشی که البته با
شکست همراه شد و جز جمهوری دومنیکن هیچ کشور دیگری با او همراهی نکرد و
علاوه بر مخالفت صریح روسیه و چین در شورای امنیت، دیگر شرکای اروپایی
امریکا در شورای امنیت هم با او همراهی نکردند.
توجیه حقوقی و قانونی این ناهمراهی هم به این نکته اساسی برمی گردد که امریکا، چون از برجام خارج شده است، بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل اهلیت و صلاحیت فعال کردن مکانیسم ماشه علیه ایران را ندارد. شوی تبلیغاتی یک ماهه ترامپ اوایل هفته آینده به پایان می‌رسد و او می‌کوشد به زعم خود با توسل به مکانیسم ماشه تحریم‌های سازمان ملل از جمله تحریم تسلیحاتی ایران را فعال کند. در هرحال امریکا هیچ حقی در برجام و هیچ امکانی برای هیچ مکانیسمی ندارد، اما اروپا اگر روز شنبه رسماً‌و عملاً مکانیسم ماشه را باطل نکند، پرده آخر برجام را به تماشا نشسته‌است. ایران باید دوربین‌ها را خاموش و غنی‌سازی ۹۰ درصد را اجرا کند و همچنان به جهان اعلام دارد که به برجام متعهد است و اروپا و امریکا باید به تعهدات برجامی عمل کنند، همانگونه که اروپا هر روز بر تعهد خودش به برجام تاکید می‌کند!
روحانی روز گذشته در جلسه هیئت دولت، تلاش امریکا را برای فعال کردن مکانیسم ماشه به دلیل مخالفت و عدم همراهی دیگر کشورها، شکست خورده و بی نتیجه خواند و تأکید کرد: «اکنون این امریکای تنهای رسوا، در این ماجرا دنبال این است که روز شنبه و یک‌شنبه برای خودش شادمانی درست کند و بگوید موفق شدم این مکانیسم را فعال کنم!» او مقام‌های کاخ سفید را مورد خطاب قرار داد و با طرح این پرسش که شما چطور موفق شدید، اضافه کرد: «شما که اصلاً نتوانستید به جز رژیم صهیونیستی و دو کشور کوچک منطقه، کشوری را با خود همراه کنید، چطور صحبت از موفقیت می‌کنید. بنابراین ملت ما کاملاً حواس‌شان جمع باشد روز شنبه و یک‌شنبه روز پیروزی ملت ایران و روز شکست مفتضحانه امریکاست».
رئیس جمهور البته طعنه‌ای هم به کانال‌های اجاره‌ای و ضد انقلاب خارج از کشور هم زد و گفت: «باز کانال‌های ضدایرانی خارج از کشور نیایند برای خودشان خبر جعل کنند و بگویند امریکا یک ادعایی کرده و یک ماه هم صبر کرده، بنابراین می‌تواند از این مکانیزم استفاده کند. اصلاً مکانیسمی شروع نشد تا به نتیجه‌ای برسد.»
روحانی بار دیگر عدم صلاحیت امریکا در توسل به مکانیسم ماشه را یادآوری کرد و با بیان اینکه مکانیزم ماشه مربوط به اعضای برجام است نه کشوری که نه تنها از آن خارج شده بلکه دیگران را تشویق به خروج از آن کرده و هر کشوری را هم که قطعنامه شورای امنیت را اجرا کرده، تنبیه می‌کند، گفت: «اینکه خیلی روشن است چنین آدمی صلاحیت چنین کاری را ندارد. این پروسه معمولاً پروسه یک ماهه است، پایان شهریور این پروسه تمام می‌شود و امریکا خوشبختانه نتوانست این پروسه را آغاز کند. امریکا باید به دنیا بگوید در مکانیسم ماشه شکست خورده است. این شکست امریکا، از پیروزی‌ها و موفقیت‌های بزرگ تاریخی ایران است.»
روحانی همچنین با اشاره به شکست مفتضحانه امریکایی‌ها در تمدید تحریم تسلیحاتی کشورمان و در ادامه تلاش از پیش شکست خورده برای فعال کردن مکانیسم ماشه، اظهار داشت: «امروز همانطور که پیروزی ملت ایران در دفاع مقدس را تبریک می‌گویم، پیشاپیش پیروزی بزرگ و تاریخی ملت ایران در به شکست انجامیدن تلاش امریکا برای فعال کردن مکانیسم ماشه را نیز تبریک می‌گویم.»
طرح مقابله‌ای مجلس
مجلس شورای اسلامی هم در مواجهه با اقدامات خصمانه امریکا منفعل و بی تفاوت نیست. نمایندگان طرحی سه فوریتی تدوین کرده‌اند که بر اساس آن اگر مکانیسم ماشه علیه ایران به هر کیفیتی جنبه اجرایی پیدا کند، دولت ملزم به اجرای اقداماتی نظیر کنار گذاشتن محدودیت‌های برجامی شود. موضوعی که در سخنان رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس مورد تأکید قرار گرفته است.
یک سوی دیگر این ماجرا، اما به برخورد عملی و «نه شعاری» اروپا با اقدام غیرقانونی امریکا باز می‌گردد. شرکای ترامپ گرچه در گام اول با رأی ممتنع به پیشنهاد رئیس جمهور امریکا، او را تنها گذاشتند، اما اگر برخورد آن‌ها از مخالفت کاغذی فراتر نرود، آنگاه معادله کمی پیچیده‌تر خواهد شد. چرا که پس از خروج امریکا از برجام و اعمال تحریم‌های ظالمانه علیه ملت ایران، به رغم اینکه شرکای اروپایی در شعار اقدام امریکا را محکوم و از ایران خواستند به تعهدات برجامی خود عمل کند، اما در عمل با تحریم‌های امریکا همراهی کردند. اکنون این نگرانی وجود دارد که طرف‌های اروپایی در اقدامی نانوشته عملاً از سیاست‌های خصمانه امریکا علیه ایران در عملی کردن مکانیسم ماشه دنباله‌روی کنند.
اینجاست که اقدام قاطع و فوری جمهوری اسلامی ایران با توجه به تجربه برجام اهمیت پیدا می‌کند. اما طرح مقابله‌ای ایران برای فعال کردن احتمالی مکانیسم ماشه چیست و مختصات آن کدام است؟
مجتبی ذوالنوری، رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس روز شنبه این هفته با بیان اینکه در راستای مقابله با اقدامات خصمانه امریکا طرحی سه‌فوریتی به مجلس داده‌ایم، گفت: «اگر امریکا بخواهد به صورت یکجانبه مکانیسم ماشه را علیه جمهوری اسلامی فعال کند، این طرح، دولت را ملزم به مقابله به مثل با اقدامی نظیر کنار گذاشتن محدودیت‌های برجامی می‌کند.»
ذوالنوری البته به این نکته هم اشاره کرد که مبنای اظهارات مسئولان ایالات متحده مبنای قانونی و حقوقی ندارد و با توجه به مکانیزم پیش‌بینی شده در برجام نمی‌توانند چنین اقدامی صورت دهند، اما در عین حال هشدار می‌دهد که اگر بخواهند اقدامی در راستای فعال‌سازی مکانیسم ماشه و تمدید تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران صورت دهند، جمهوری اسلامی بی‌تفاوت نخواهد بود.
ذوالنوری در بیان جزییات این طرح می‌گوید: «اگر امریکا بخواهد به صورت یکجانبه مکانیسم ماشه را علیه جمهوری اسلامی فعال کند، این طرح، دولت را ملزم به مقابله به مثل با اقدامی نظیر کنار گذاشتن محدودیت‌های برجامی می‌کند. به واسطه این طرح در صورت قانون شدن، جمهوری اسلامی می‌تواند اورانیوم را در هر حجمی که نیاز فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای کشور باشد صورت داده و غنای آن را بالا برده و انباشت کند، همچنین می‌توانیم برای تولید سوخت هسته‌ای تا ۹۰ هزار سو اقدام کرده و آب سنگین را به هر میزان تولید و انباشت کرده و به فروش برسانیم.» رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس همچنین گفته است بر اساس این طرح خواهیم توانست سانتریفیوژ‌ها را به میزان نیاز خود ساخته، نصب و فعال کنیم و اجرای پروتکل الحاقی را که به صورت داوطلبانه به خاطر برجام پذیرفتیم، متوقف کنیم.
زهره الهیان، نماینده مردم تهران و عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس هم دیروز بار دیگر عزم جدی مجلس برای مقابله با فعال شدن احتمالی مکانیسم ماشه را یادآوری و تأکید کرد: «اقدامات و تحرکات اخیر امریکا با برجام منافات دارد و اگر ایالات متحده موفق به بازگشت خودکار تحریم‌ها شود دیگر چیزی به نام برجام نخواهیم داشت و قطعاً جمهوری اسلامی ایران تعهداتی که ذیل متن برجام و الزام به اجرای آن داشته را کنار خواهد گذاشت.»
الهیان تأکید کرد: «مجلس شورای اسلامی مصمم است که در صورت بازگشت تحریم‌ها در پایان شهریور ماه تعهدات جمهوری اسلامی ایران ذیل برجام را کنار گذاشته و مجدداً صنعت صلح‌آمیز هسته‌ای کشورمان فعالیت خود را بدون محدودیت‌های مطرح در برجام ادامه دهد و قاعدتاً مجلس یازدهم در قبال تحرکات ایالات متحده امریکا و همراهان آن ساکت نخواهد نشست.»
استراتژی ایران چه باشد؟
استراتژی اصلی تهران در مقابله با «ماشه امریکا» و نیز در تدبیر با «لاشه برجام» باید متکی بر عمل خود و امکانات و داشته‌های خود باشد و این نافی انتظارات و مطالباتی که از طرف‌های برجام دارد، نیست. لیکن آنچه برای ما قطعی و حتمی و مایه عزت و استقلال ایران است، آن چیزی است که خود قادر به انجام آن هستیم و همان برای ما و آیندگان می‌ماند. فراموش نکنیم که شهید بزرگوار مدرس وقتی روس‌ها اولتیماتوم دادند و مجلس ایران ترسیده بود، پشت تریبون رفت و گفت: «اگر قرار است از بین برویم چرا به دست خود از بین برویم؟!» و مجلس جرئت پیدا کرد و رأی به مخالفت داد. اکنون نیز با شرایط مشابهی روبه رو هستیم و نباید اجازه بدهیم در آنچه امریکا و اروپا برای ما خواب دیده‌اند-امریکا علنی و اروپا مخفی- خودمان هم در نابودی خود شریک شویم.
توجیه حقوقی و قانونی این ناهمراهی هم به این نکته اساسی برمی گردد که امریکا، چون از برجام خارج شده است، بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل اهلیت و صلاحیت فعال کردن مکانیسم ماشه علیه ایران را ندارد. شوی تبلیغاتی یک ماهه ترامپ اوایل هفته آینده به پایان می‌رسد و او می‌کوشد به زعم خود با توسل به مکانیسم ماشه تحریم‌های سازمان ملل از جمله تحریم تسلیحاتی ایران را فعال کند. در هرحال امریکا هیچ حقی در برجام و هیچ امکانی برای هیچ مکانیسمی ندارد، اما اروپا اگر روز شنبه رسماً‌و عملاً مکانیسم ماشه را باطل نکند، پرده آخر برجام را به تماشا نشسته‌است. ایران باید دوربین‌ها را خاموش و غنی‌سازی ۹۰ درصد را اجرا کند و همچنان به جهان اعلام دارد که به برجام متعهد است و اروپا و امریکا باید به تعهدات برجامی عمل کنند، همانگونه که اروپا هر روز بر تعهد خودش به برجام تاکید می‌کند!
روحانی روز گذشته در جلسه هیئت دولت، تلاش امریکا را برای فعال کردن مکانیسم ماشه به دلیل مخالفت و عدم همراهی دیگر کشورها، شکست خورده و بی نتیجه خواند و تأکید کرد: «اکنون این امریکای تنهای رسوا، در این ماجرا دنبال این است که روز شنبه و یک‌شنبه برای خودش شادمانی درست کند و بگوید موفق شدم این مکانیسم را فعال کنم!» او مقام‌های کاخ سفید را مورد خطاب قرار داد و با طرح این پرسش که شما چطور موفق شدید، اضافه کرد: «شما که اصلاً نتوانستید به جز رژیم صهیونیستی و دو کشور کوچک منطقه، کشوری را با خود همراه کنید، چطور صحبت از موفقیت می‌کنید. بنابراین ملت ما کاملاً حواس‌شان جمع باشد روز شنبه و یک‌شنبه روز پیروزی ملت ایران و روز شکست مفتضحانه امریکاست».
رئیس جمهور البته طعنه‌ای هم به کانال‌های اجاره‌ای و ضد انقلاب خارج از کشور هم زد و گفت: «باز کانال‌های ضدایرانی خارج از کشور نیایند برای خودشان خبر جعل کنند و بگویند امریکا یک ادعایی کرده و یک ماه هم صبر کرده، بنابراین می‌تواند از این مکانیزم استفاده کند. اصلاً مکانیسمی شروع نشد تا به نتیجه‌ای برسد.»
روحانی بار دیگر عدم صلاحیت امریکا در توسل به مکانیسم ماشه را یادآوری کرد و با بیان اینکه مکانیزم ماشه مربوط به اعضای برجام است نه کشوری که نه تنها از آن خارج شده بلکه دیگران را تشویق به خروج از آن کرده و هر کشوری را هم که قطعنامه شورای امنیت را اجرا کرده، تنبیه می‌کند، گفت: «اینکه خیلی روشن است چنین آدمی صلاحیت چنین کاری را ندارد. این پروسه معمولاً پروسه یک ماهه است، پایان شهریور این پروسه تمام می‌شود و امریکا خوشبختانه نتوانست این پروسه را آغاز کند. امریکا باید به دنیا بگوید در مکانیسم ماشه شکست خورده است. این شکست امریکا، از پیروزی‌ها و موفقیت‌های بزرگ تاریخی ایران است.»
روحانی همچنین با اشاره به شکست مفتضحانه امریکایی‌ها در تمدید تحریم تسلیحاتی کشورمان و در ادامه تلاش از پیش شکست خورده برای فعال کردن مکانیسم ماشه، اظهار داشت: «امروز همانطور که پیروزی ملت ایران در دفاع مقدس را تبریک می‌گویم، پیشاپیش پیروزی بزرگ و تاریخی ملت ایران در به شکست انجامیدن تلاش امریکا برای فعال کردن مکانیسم ماشه را نیز تبریک می‌گویم.»
طرح مقابله‌ای مجلس
مجلس شورای اسلامی هم در مواجهه با اقدامات خصمانه امریکا منفعل و بی تفاوت نیست. نمایندگان طرحی سه فوریتی تدوین کرده‌اند که بر اساس آن اگر مکانیسم ماشه علیه ایران به هر کیفیتی جنبه اجرایی پیدا کند، دولت ملزم به اجرای اقداماتی نظیر کنار گذاشتن محدودیت‌های برجامی شود. موضوعی که در سخنان رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس مورد تأکید قرار گرفته است.
یک سوی دیگر این ماجرا، اما به برخورد عملی و «نه شعاری» اروپا با اقدام غیرقانونی امریکا باز می‌گردد. شرکای ترامپ گرچه در گام اول با رأی ممتنع به پیشنهاد رئیس جمهور امریکا، او را تنها گذاشتند، اما اگر برخورد آن‌ها از مخالفت کاغذی فراتر نرود، آنگاه معادله کمی پیچیده‌تر خواهد شد. چرا که پس از خروج امریکا از برجام و اعمال تحریم‌های ظالمانه علیه ملت ایران، به رغم اینکه شرکای اروپایی در شعار اقدام امریکا را محکوم و از ایران خواستند به تعهدات برجامی خود عمل کند، اما در عمل با تحریم‌های امریکا همراهی کردند. اکنون این نگرانی وجود دارد که طرف‌های اروپایی در اقدامی نانوشته عملاً از سیاست‌های خصمانه امریکا علیه ایران در عملی کردن مکانیسم ماشه دنباله‌روی کنند.
اینجاست که اقدام قاطع و فوری جمهوری اسلامی ایران با توجه به تجربه برجام اهمیت پیدا می‌کند. اما طرح مقابله‌ای ایران برای فعال کردن احتمالی مکانیسم ماشه چیست و مختصات آن کدام است؟
مجتبی ذوالنوری، رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس روز شنبه این هفته با بیان اینکه در راستای مقابله با اقدامات خصمانه امریکا طرحی سه‌فوریتی به مجلس داده‌ایم، گفت: «اگر امریکا بخواهد به صورت یکجانبه مکانیسم ماشه را علیه جمهوری اسلامی فعال کند، این طرح، دولت را ملزم به مقابله به مثل با اقدامی نظیر کنار گذاشتن محدودیت‌های برجامی می‌کند.»
ذوالنوری البته به این نکته هم اشاره کرد که مبنای اظهارات مسئولان ایالات متحده مبنای قانونی و حقوقی ندارد و با توجه به مکانیزم پیش‌بینی شده در برجام نمی‌توانند چنین اقدامی صورت دهند، اما در عین حال هشدار می‌دهد که اگر بخواهند اقدامی در راستای فعال‌سازی مکانیسم ماشه و تمدید تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران صورت دهند، جمهوری اسلامی بی‌تفاوت نخواهد بود.
ذوالنوری در بیان جزییات این طرح می‌گوید: «اگر امریکا بخواهد به صورت یکجانبه مکانیسم ماشه را علیه جمهوری اسلامی فعال کند، این طرح، دولت را ملزم به مقابله به مثل با اقدامی نظیر کنار گذاشتن محدودیت‌های برجامی می‌کند. به واسطه این طرح در صورت قانون شدن، جمهوری اسلامی می‌تواند اورانیوم را در هر حجمی که نیاز فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای کشور باشد صورت داده و غنای آن را بالا برده و انباشت کند، همچنین می‌توانیم برای تولید سوخت هسته‌ای تا ۹۰ هزار سو اقدام کرده و آب سنگین را به هر میزان تولید و انباشت کرده و به فروش برسانیم.» رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس همچنین گفته است بر اساس این طرح خواهیم توانست سانتریفیوژ‌ها را به میزان نیاز خود ساخته، نصب و فعال کنیم و اجرای پروتکل الحاقی را که به صورت داوطلبانه به خاطر برجام پذیرفتیم، متوقف کنیم.
زهره الهیان، نماینده مردم تهران و عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس هم دیروز بار دیگر عزم جدی مجلس برای مقابله با فعال شدن احتمالی مکانیسم ماشه را یادآوری و تأکید کرد: «اقدامات و تحرکات اخیر امریکا با برجام منافات دارد و اگر ایالات متحده موفق به بازگشت خودکار تحریم‌ها شود دیگر چیزی به نام برجام نخواهیم داشت و قطعاً جمهوری اسلامی ایران تعهداتی که ذیل متن برجام و الزام به اجرای آن داشته را کنار خواهد گذاشت.»
الهیان تأکید کرد: «مجلس شورای اسلامی مصمم است که در صورت بازگشت تحریم‌ها در پایان شهریور ماه تعهدات جمهوری اسلامی ایران ذیل برجام را کنار گذاشته و مجدداً صنعت صلح‌آمیز هسته‌ای کشورمان فعالیت خود را بدون محدودیت‌های مطرح در برجام ادامه دهد و قاعدتاً مجلس یازدهم در قبال تحرکات ایالات متحده امریکا و همراهان آن ساکت نخواهد نشست.»
استراتژی ایران چه باشد؟
استراتژی اصلی تهران در مقابله با «ماشه امریکا» و نیز در تدبیر با «لاشه برجام» باید متکی بر عمل خود و امکانات و داشته‌های خود باشد و این نافی انتظارات و مطالباتی که از طرف‌های برجام دارد، نیست. لیکن آنچه برای ما قطعی و حتمی و مایه عزت و استقلال ایران است، آن چیزی است که خود قادر به انجام آن هستیم و همان برای ما و آیندگان می‌ماند. فراموش نکنیم که شهید بزرگوار مدرس وقتی روس‌ها اولتیماتوم دادند و مجلس ایران ترسیده بود، پشت تریبون رفت و گفت: «اگر قرار است از بین برویم چرا به دست خود از بین برویم؟!» و مجلس جرئت پیدا کرد و رأی به مخالفت داد. اکنون نیز با شرایط مشابهی روبه رو هستیم و نباید اجازه بدهیم در آنچه امریکا و اروپا برای ما خواب دیده‌اند-امریکا علنی و اروپا مخفی- خودمان هم در نابودی خود شریک شویم.
نظر شما
آخرین اخبار
