روابط متشنج امریکا و چین که از جنگ تجاری شروع شد، اکنون به بیماری کرونا کشیده شده است و هر دو کشور بر مبدأ شیوع این ویروس با یکدیگر بحث و مجادله دارند.
سرویس بین الملل
جوان آنلاین: روابط متشنج امریکا و چین که از جنگ تجاری شروع شد، اکنون به
بیماری کرونا کشیده شده است و هر دو کشور بر مبدأ شیوع این ویروس با یکدیگر
بحث و مجادله دارند. درحالی که سازمان بهداشت جهانی از همه کشورها خواسته
است همه توان خود را برای مهار ویروس کرونا به کار بگیرند، مقامات
امریکایی با موج سواری روی این مسئله، به دنبال اختلافات شخصی با چین
هستند. به گزارش خبرگزاری فرانسه، دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا دو شنبه
شب در نشست خبری کاخ سفید بار دیگر اتهامات علیه چین را تکرار کرد و گفت:
«ما از چین خرسند نیستیم. ما بابت تمام این وضعیت ناراحتیم، چون بر این
باوریم که پکن میتوانست منشأ آن را متوقف کند. چین میتوانست به سرعت شیوع
این بیماری ویروسی را متوقف کند و اجازه ندهد که این بیماری در جهان گسترش
یابد. راههای زیادی برای شما وجود دارد که آنها را مسئول بدانید.
همانطور که میدانید ما تحقیقات جدی انجام میدهیم». ترامپ درباره سوژه
اخیر یک روزنامه آلمانی که نوشته بود چین باید به آلمان ۱۶۵ میلیارد دلار
غرامت بپردازد و علت آن هم خسارتهای اقتصادی ناشی از ویروس است و در پاسخ
به اینکه آیا امریکا هم چنین چیزی را مدنظر دارد یا خیر، گفت: «ما
میتوانیم کاری بسیار سادهتر از این انجام دهیم. آلمان به این مسئله نگاه
میکند و ما هم آن را بررسی میکنیم. ما درباره مبلغی بیش از آنچه آلمان
دربارهاش صحبت میکند، حرف میزنیم. ما مبلغ نهایی را هنوز نمیدانیم. این
مبلغ بسیار قابل ملاحظه است. این یک خسارت بینالمللی است. این خسارت نه
تنها برای امریکا بلکه برای تمام جهان است.»
علاوه بر امریکا، برخی
کشورهای دیگر هم ظاهراً به تحریک امریکا با نسبت دادن منشأ ویروس کرونا به
چین، در پی گرفتن غرامتهای سنگین از پکن هستند. گروهی از وکلای نیجریهای
از چین به دلیل تأثیرات شیوع کروناویروس بر کشور و مردمشان شکایت کردند.
به گزارش روزنامه دیلیصباح، «این وکلا درخواست ۲۰۰ میلیارد دلار غرامت از
چین به دلیل مرگ شهروندان، خسارتهای اقتصادی، ترس و وحشت، مشکلات اقتصادی،
مشکلات روانی و اجتماعی و اختلال در زندگی روزانه و عادی مردم کردهاند.»
درحالی که واشنگتن شهر ووهان چین را منشأ شیوع کرونا در جهان میداند،
اما سخنگوی وزیر خارجه چین پیشتر این احتمال را مطرح کرد که شاید نظامیان
امریکا این ویروس را به چین آوردهاند. دونالد ترامپ در دو سال گذشته
سیاست تنش با چین را در پیش گرفته است و با اعمال تعرفههای سنگین بر
کالاهای چینی، به دنبال این است تا قدرت روزافزون چین را از مهار کند و به
همین خاطر با بهرهبرداری از شیوع ویروس کرونا از چین، به دنبال این است
تا جامعه بینالمللی را علیه پکن تحریک کرده و برنامههای ناتمام خود را
عملی کند. در برنامه راهبرد جدید امنیتی امریکا، چین به عنوان رقیب این
کشور در جهان معرفی شده است که باید جلوی قدرتگیری آن گرفته شود.
جدال واشنگتن و پکن
هرچند
ویروس کرونا به آوردگاه جدیدی برای امریکا و چین تبدیل شده است، اما
ناظران دامنه این رقابت را فراتر از این مسائل میدانند. جان مرشایمر،
استاد دانشگاه شیکاگو امریکا درباره تنشهای به وجود بین امریکا و چین در
سالهای اخیر معتقد است: «چین به احتمال زیاد قدرت متوازنکننده امریکا در
جهان خواهد بود و واشنگتن اجازه نخواهد داد که یک رقیب جدید در مقابلش ظهور
کند و از هر ابزاری برای مهار چین استفاده خواهد کرد». به معتقد است او،
امریکا چندین بار رقبایش را در گذشته شکست داده و این بار نیز نوبت چین
است. این استاد امریکایی پیشبینی کرده که امریکا این بار هم چین را شکست
خواهد داد و توصیه کرده که واشنگتن باید پکن را مهار کند. کیشور محبوبانی،
پژوهشگر هندی هم در یادداشتی در سایت مارکت واچ نوشته است: «برای اینکه
بتوانیم جهان بعد از کرونا را تحلیل کنیم، باید یک آمار انسانی را در
ذهنمان در نظر داشته باشیم، اینکه ۳۰۰ میلیون نفر در امریکا زندگی میکنند
و بیش از یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون نفر در چین زندگی میکنند، تقریباً ۶
میلیارد نفر هم در سایر جهان زندگی میکنند و این افراد خودشان را برای
رقابت ژئوپلتیک چین و امریکا آماده میکنند و انتخاب آنها تعیین خواهد کرد
که کدام طرف (چین یا امریکا) پیروز رقابت خواهد شد.»
نظر تحلیلگران
درباره نتیجه رقابت امریکا و چین در آینده و اقبال کشورها به یکی از طرفین
دعوا، در شرایطی است که سیاستهای دونالد ترامپ در خروج از عهدنامههای
بینالمللی و کاهش حمایتهای نظامی از متحدان واشنگتن، نگاه کشورها را
نسبت به اتحاد با واشنگتن منفی کرده است. اما چین در یک دهه گذشته در
راستای تقویت مناسبتش با دیگران، سرمایهگذاریهای بنیادین در تمام مناطق
جهان انجام داده و به طور خزندهای از لحاظ اقتصادی کشورها را به خود
وابسته کرده است. چین همچنین در رقابت با امریکا یک برگ برندهای در اختیار
دارد و این است که در امور سیاسی هیچ کشوری مداخله نکرده است، ولی
اشغالگریهای واشنگتن در سراسر جهان، موجی از واکنشها را در دهههای اخیر
به راه انداخته است.
۱۲ هشداری که ترامپ نادیده گرفت
دولت چین
روز دو شنبه از امریکا خواست به جای متهم کردن این کشور به نشر اطلاعات
گمراهکننده در خصوص ویروس کرونا به برخی سؤالات پیرامون این ویروس پاسخ
دهد. به گزارش خبرگزاری رویترز، وزارت خارجه چین تأکید کرد: «این کشور
قربانی اطلاعات نادرست در خصوص شیوع بیماری کووید۱۹ است». وزارت خارجه چین
در حساب کاربری رسمی خود در توئیتر نوشت: «چین همواره در برابر کارزار
اطلاعات گمراهکننده ایستادگی میکند. ما قربانی اطلاعات گمراهکنندهایم
نه تولیدکننده آن. طرح اطلاعات گمراهکننده و اتهامپراکنی به هیچ عنوان به
جای همکاری بینالمللی علیه این بیماری همهگیر پیشنهاد نمیشود و باید به
کل رد شوند.» وزارت خارجه چین همچنین در توئیت دیگری نوشت: «تردیدهای
فزایندهای درباره نحوه مدیریت امریکا در کووید۱۹ وجود دارد، به عنوان مثال
اولین عفونت کرونا چه زمانی در امریکا اتفاق افتاد؟ آیا دولت امریکا چیزی
را پنهان میکند؟ چرا آنها میخواهند دیگران را مقصر کنند؟ مردم امریکا و
جامعه بینالمللی از دولت امریکا جواب میخواهند».
مقامات واشنگتن
مدعی هستند که چین شیوع ویروس کرونا را به موقع اعلام نکرده است تا دیگر
کشورها ترتیبات لازم را برای مقابله با آن در پیش بگیرند. این ادعا در
حالی است که منابع نزدیک به کاخ سفید گفتهاند که ترامپ هفتهها پیش از
شیوع جهانی این ویروس از خطرات آن آگاه بوده، اما به این هشدارها اعتنایی
نکرده است.
روزنامه واشنگتنپست روز دو شنبه در گزارشی نوشته است:
«این هشدارها که تعداد آنها بیش از ۱۲ مورد است، در اسناد طبقهبندی شده
موسوم به «گزارش روزانه به رئیسجمهور» قید شده بود و زمانی در اختیار
ترامپ قرار گرفته بود که او به صورت عمومی، کرونا را کماهمیت جلوه
میداد». ترامپ زمانی که اولین مبتلا به ویروس کرونا در امریکا تأیید شد،
ادعا کرد که این ویروس خطر چندانی ندارد و این کشور به راحتی میتواند با
آن مقابله کند. اما اکنون امریکا به بزرگترین مرکز شیوع کرونا در جهان
تبدیل شده و یک سوم مبتلایان امریکایی هستند و همین مسئله موجی از
انتقادهای داخلی را به همراه داشته است.