وزارت بهداشت تجویز داروی «تامیفلو» برای درمان مبتلایان به کرونا را از روز یکشنبه ممنوع اعلام کرد، اما روز گذشته مردم برای خرید این دارو مقابل تنها داروخانههای عرضهکننده آن یعنی شهید کاظمی در خیابان ولیعصر(عج) و 29فروردین در میدان حر تهران صف بسته بودند، وقتی قاسم جانبابایی، معاون درمان وزارت بهداشت در داخل ساختمان سفید این وزارتخانه نامه ابلاغ ممنوعیت مصرف دارو برای مبتلایان به کرونا را امضا میکرد.
[زهرا جعفرزاده] وزارت
بهداشت تجویز داروی «تامیفلو» برای درمان مبتلایان به کرونا را از روز
یکشنبه ممنوع اعلام کرد، اما روز گذشته مردم برای خرید این دارو مقابل
تنها داروخانههای عرضهکننده آن یعنی شهید کاظمی در خیابان ولیعصر(عج) و
29فروردین در میدان حر تهران صف بسته بودند، وقتی قاسم جانبابایی، معاون
درمان وزارت بهداشت در داخل ساختمان سفید این وزارتخانه نامه ابلاغ
ممنوعیت مصرف دارو برای مبتلایان به کرونا را امضا میکرد، پزشکان در
بیمارستانها دفترچه بیمه و نسخههای بیماران را مهر و آنها را برای تهیه
«تامیفلو» روانه صفهای طولانی خرید این داروی کمیاب میکردند. در نامه
معاون درمان وزارت بهداشت به روسای دانشگاهها و دانشکدههای علوم پزشکی
آمده بود که این دارو تنها در موارد درمان بستری و سرپایی عفونت آنفلوآنزا
باید تجویز شود و با توجه به روند کاهش موارد ابتلا به آنفلوآنزا، درحال
حاضر مصرف این دارو در سایر موارد اندیکاسیونی ندارد و مجاز نیست.
داروی تامیفلو یا «اوسلتامی ویر» بهعنوان یک داروی ضدویروس در کنار
هیدروکسی کلروکین سولفات و در مواردی کلترا بهعنوان داروهایی شناخته
میشود که با شیوع ویروس کرونا در ایران برای مبتلایان به این بیماری یا
افراد مشکوک تجویز میشد و با شدتگرفتن موارد ابتلا در کشور «تامیفلو»
که بیش از سایر داروها تجویز میشد، کمیاب شد و تنها در دو داروخانه شهید
کاظمی در خیابان ولیعصر (عج) و داروخانه 29 فروردین در میدان حر پیدا
میشد. در روزهای گذشته صفهای طولانی افرادی که خود یا یکی از اعضای
خانوادهشان به کرونا مبتلا شدند، در مقابل این دو داروخانه دیده میشد که
شلوغی جمعیت و قرار گرفتن افراد در فاصله بسیار کم از هم در این صفها،
نگرانی از شیوع کرونا اینبار در داروخانهها را تشدید میکرد. دو روز پیش
که وزارت بهداشت تجویز تامیفلو را ممنوع کرد، اینگونه برداشت میشد که
صفها هم کوتاه شود، اما صبح روز گذشته همچنان مردم در انتظار خرید دارو
در مقابل این دو داروخانه صف بسته بودند. پیش از این اعلام میشد دو
داروخانه 13 آبان و داروخانه هلالاحمر شعبه طالقانی هم داروهای کرونا را
میفروشند، اما روز گذشته از این چهار داروخانه، تنها شهید کاظمی و 29
فروردین دارو داشتند و به گفته مسئول پاسخگویی به مراجعهکنندگان در
داروخانه هلالاحمر طالقانی دو سه روزی است که موجودی تامیفلو در این
داروخانه تمام شده، اما هیدروکسی کلروکین سولفات موجود است. داروخانه 13
آبان هم اعلام کرد که هیچکدام از داروهای این بیماری را ندارد و هر دو
داروخانه مراجعهکنندهها را به داروخانه 29 فروردین و شهید کاظمی
ارجاعمیدادند. قیمت آزاد «تامیفلو»؛ یکمیلیون تومان برای هر ورق
صف خرید داروهای کرونا از طبقه دوم داروخانه 29 فروردین نیروی زمینی ارتش
شروع و به خیابان کشیده شده، بیشتر آنها که در صف ایستادهاند، دارو را
برای یک عضو خانوادهشان میخواهند، اغلب ماسک زده و دفترچه به دست منتظر
نوبتشاناند. یکی از آنها آقای امیری است. پدر شصتوهفت ساله او مبتلا
به کروناست و در خانه بستری شده است: «دکتر همین دیروز برای پدرم این
دارو را نوشت، صد جا هم رفتم، اما پیدانکردم، به ما گفتند بروید داروخانه
هلال. رفتیم. آنجا هم نبود. آخر سر پرسوجو کردیم و رسیدیم به این
داروخانه.» ریههای پدرش درگیر شده و تشخیص پزشکان ابتلای خفیف به کرونا
بوده است: «گفتند نیاز به بستری در بیمارستان نیست. ما در خانه قرنطینهاش
کردیم.» نخستین دارویی که در دفترچه تجویز شده، تامیفلو است. زنی
ماسکزده هم با سر تأیید میکند که برای پدر شصتوپنج سالهاش تامیفلو
تجویز شده است: «پدرم بسترینشده، در خانه است، به ما گفتند باید تامیفلو
بخرید، خیلی گشتیم پیدا نکردیم، در نهایت به یک آقایی زنگ زدم، برایمان
به صورت آزاد تهیه کرد، یک ورقش شد یکمیلیون تومان. درحالیکه اگر در
داروخانه پیدا شود، یک ورق آن 35 تا 40هزار تومان است.» او میگوید که در
روزهای گذشته تامیفلو به سختی پیدا میشد، حالا حداقل این داروخانه دارد:
«پدرم از هفدهم اسفند در خانه بستری است. دارو برای آنهایی که در
بیمارستان بستری میشوند، از طرف خود بیمارستان داده میشود، اما کسانی که
در خانه بستری میشوند، باید خودشان دارو را تهیه کنند. بهتر بود این
داروها در خود بیمارستان توزیعمیشد، نه اینکه مردم دربهدر پیدا کردن
دارو باشند، آنهم در این شرایط که میگویند در خانه بمانید.» اشاره او به
صفهای طولانی و تنگ هم برای خرید دارو است که منجر به شیوع بیشتر کرونا
میشود. براساس آخرین اعلام وزارت بهداشت تاکنون 14هزار و 991 نفر به این
بیماری مبتلا شده و 853 نفر هم جانشان را از دست دادهاند. تنها در 24
ساعت اخیر، یکهزار و 53 نفر به تعداد مبتلایان و 129 نفر هم به آمار
فوتیها اضافه شده است. دلالها از داروخانه میخرند، بازار آزاد
میفروشند
آنهایی که در صف خرید دارو ایستادهاند، میگویند بسیاری از
دلالان در همین صفها میایستند و با نسخههای تقلبی، دارو را به قیمت
دولتی میخرند و در بازار آزاد با نرخهای میلیونی میفروشند: «برخی از
داروخانهها دارو دارند اما میگویند مجوز توزیع نداریم.» آن یکی برای مادر
همسرش دارو میخواهد و تنها چند نفر مانده تا نوبت به او برسد: «سه روز
دنبال دارو بودیم، همه جا رفتیم، داروخانههای تهران و اطراف تهران را زیر
پا گذاشتیم، بیمارستان امام خمینی(ره)، داروخانههای دماوند و ... حتی
گفتیم از دلال بخریم، اما آخرش اینجا پیدا کردیم.» او میگوید دوره درمانی
که برای مادر همسرش تجویز شده یک ورق برای پنج روز است که هر 12ساعت باید
مصرف شود. با اینکه تنها یک روز از ابلاغ معاون درمان وزارت بهداشت مبنی
بر ممنوعیت تجویز تامیفلو میگذرد، اما هیچ کدام از آنها که صبح دیروز
در صف خرید دارو ایستاده بودند، حتی به گوششان هم این موضوع نخورده بود.
مسئول مراجعه مردمی داروخانه29فروردین از ابلاغ وزارت بهداشت خبر دارد
اما میگوید که پزشکان این دارو را تجویز میکنند و آنها هم میآورند.
داروخانه شهید کاظمی هم شرایط مشابهی دارد. تا چند روز پیش دارو در خود
داروخانه فروخته میشد اما حالا چند قدم بالاتر در محوطه پارکینگ
داروخانه، صف دارو دیده میشود که از پارکینگ شروع شده و به کیوسک قهوهای
رنگی که چندین پله بالاتر است میرسد. جلوی در ورودی پارکینگ خودروی پلیس
ایستاده و ورود و خروج افراد کنترل میشود. مسئولان حضور خبرنگار را در
محل برنمیتابند و به دلیل اخباری که در روزهای گذشته منتشر شده، با هر
گونه مصاحبه درباره شرایط توزیع دارو، مخالفت میکنند. تقاضا برای
«تامیفلو» بالاست؛ وارد میکنیم
کیانوش جهانپور، رئیس مرکز روابط
عمومی واطلاع رسانی وزارت بهداشت در حساب توییترش نوشته که این دارو
تأثیری در پیشگیری یا درمان کرونا ندارد: «تامیفلو یا Oseltamivir
مهارکننده رقابتی آنزیم نورآمینیداز ویروسی است و مطابق بررسیهای انجام
شده، در پیشگیری یا درمان کرونا تأثیری ندارد.» این تصمیم را یکی از
مصوبات جلسه ستاد مقابله با کرونا اعلام کرد، اما حسن صفاریه که سرپرست
سازمان تدارکات پزشکی جمعیت هلالاحمر است و از ابلاغیه وزارت بهداشت هم
خبر دارد، به «شهروند» میگوید که این دارو همچنان از سوی پزشکان تجویز
میشود و حتی اگر هم حالا استفاده نشود، به دلیل تاریخ مصرفی که دارد،
برایسال آینده و شیوع آنفلوآنزا قابل مصرف است یعنی با واردات آن، اتلاف
سرمایه نشده است: «داروی تامیفلو از پروتکل درمانی وزارت بهداشت خارج شده
اما درخواستهای مردم هنوز زیاد است، حالا هم شاهد التهاب و صفهای
طولانی برای دریافت دارو هستیم، بنابراین به دلیل حساسیت ایجاد شده در
افکار عمومی و سودجویی عدهای، این دارو وارد میشود.» او درباره تمام
شدن موجودی دارو در داروخانههای هلالاحمر توضیح میدهد که از بعدازظهر
روز گذشته دوباره دارو در اختیار دو داروخانه هلالاحمر مرکز، یعنی
جشنواره و طالقانی قرار گرفته است: «محموله 2میلیونی که قرار است وارد شود
فقط مربوط به داروخانههای هلالاحمر نمیشود، این داروها به سازمان غذا و
دارو داده میشود و آنها توزیع میکنند.» به گفته او در کنار واردات
داروی تامیفلو، داروی کلترا که ترکیبی از دو داروست هم وارد میشود. این
داروها هندی است و تولید داخل ندارد: «تامیفلو، از قبل هم وارداتی بود و
داروی کم مصرفی است. تا پیش از این برای درمان آنفلوآنزا مورد استفاده
قرار میگرفت، چرا که بهعنوان ضدویروس شناخته میشود، حتی اگر هم تجویز
آن ممنوع شود، سال آینده میتواند برای درمان آنفلوآنزا استفاده شود.» به
گفته او، ممنوعیت مصرف این دارو، از سوی مراجع علمی بررسی و اعلام شده و
به تصویب کمیته کشوری مبارزه با کرونا رسیده است. مردم آشفته شدهاند
داروی تامیفلو چندین هفته است که بهعنوان درمان موثر کرونا تجویز
میشود و حالا خبر از ممنوعیت تجویز و بیتأثیر بودن آن در درمان کرونا
منتشر میشود. اتفاقی که به گفته علی فاطمی، عضو هیأتمدیره انجمن
داروسازان ایران، با تجویزهای انفجاری پزشکان، منجر به آشفتگی بیماران شده
است. او به «شهروند» میگوید که از چند هفته قبل چون تشخیص بین آنفلوآنزا و
کرونا سخت بود، داروی تامیفلو که ضدویروس است تجویز میشد، به همین دلیل
هم تقاضا برای این دارو بالا رفت. تصور میکردند این دارو برای کرونا هم
مفید است این اقدام هم به صورت تجربی رخ داد، درحالیکه الزاما این دارو
برای کرونا مفید نیست. برخلاف این دارو، هیدروکسی کلروکین سولفات تأثیر
بهتری بر درمان کرونا دارد. این دارو برای درمان مالاریا تولید شد اما
برای سایر بیماریها هم کاربرد دارد. به گفته این داروساز، تامیفلو در
ایران منع مصرف ندارد اما تأکید بر تجویز برای درمان آنفلوآنزاست:
«بههرحال این دارو تنها با نسخه فروخته میشود و مردم مستقیما نمیتوانند
دارو را تهیه کنند، اینکه یک دارو تا الان تجویز میشد حالا ممنوعیت
تجویزش ابلاغ میشود مردم را آشفته میکند.»
حالا براساس اعلام سخنگوی وزارت بهداشت در کنار داروخانه شهید کاظمی و 29 فروردین، داروخانههای هلال احمر در خیابان طالقانی،
شهر ری، جشنواره و سوم خرداد و داروخانه دکتر علی هوشمند در میدان ولیعصر(عج) داروهای بیماران مبتلا به کرونا را عرضه میکنند.