متاسفانه پای کرونا همانطور که قابل پیش بینی هم بود به کشور ما باز شده و چند نفر از هموطنان از این بیماری فوت و چندین نفر مبتلا و بعضی نیز مشکوک به ابتلای بیماری شده اند، اگر از تجربه چین برای مقابله با پیشرفت و کنترل بیماری بخواهیم استفاده نماییم مهمترین نکته در مدیریت قاطع و همه جانبه برای کنترل و پیشگیری از شیوع آن بوده است.
حمید کلانتری- متاسفانه
پای کرونا همانطور که قابل پیش بینی هم بود به کشور ما باز شده و چند نفر
از هموطنان از این بیماری فوت و چندین نفر مبتلا و بعضی نیز مشکوک به
ابتلای بیماری شده اند، اگر از تجربه چین برای مقابله با پیشرفت و کنترل
بیماری بخواهیم استفاده نماییم مهمترین نکته در مدیریت قاطع و همه جانبه
برای کنترل و پیشگیری از شیوع آن بوده است. قرنطینه کردن کامل شهر یازده
میلیونی ووهان یا استان چهل میلیونی آن با شرایط محدودتر، کار کوچکی نیست.
خوبست یک لحظه تجسم کنیم شرایط این شهر و استان را. تمام شهر را تعطیل کرده
اند. همه ارتباطات شهروندان با شهر جز برای درمان و خرید صرفا مواد غذایی و
بهداشتی و پاره ای از وسایل ضروری تقریبا قطع شده است. به نوعی همه در
مجتمعهای مسکونی یا خانهها در حبس و حصر قرار گرفته اند.
طبیعتا این
اتفاق ممکن است برای دو سه روز مدیریت سختی نداشته باشد اما برای یک دوره
حداقل چند ماهه نیازمند تدابیر متعدد و متنوعی از بعد اقتصادی، سلامتی،
امنیتی و آرامش روحی خانوادهها و جبران فرصتهای از دست رفته است. به نظر
میرسد ابعاد و تبعات موضوع کرونا در ایران در فرازهای ذیل به نحوی قابل
توجه و رسیدگی میباشد.
1- از بعد رسانه ای. اطلاع رسانی و هدایت درست و
صادقانه افکار عمومی. در این راستا مرجع اصلی و رسمی اطلاع رسانیهای
بهداشتی و درمانی وزارت بهداشت و درمان میباشد. صدا و سیما ضمن انعکاس
اخبار و واقعیتها به مردم باید از ایجاد هرگونه نگرانی و استرس کاذب
بپرهیزد. جنبههای آموزش مسائل بهداشتی، مقابله با زمینههای پیدایش و رشد
ویروس و چگونگی تعامل با افراد مبتلا را تقویت و در زمینه پخش فیلمهای
شاد، با نشاط و امیدبخش بیشتر اقدام نماید. رسانه مجازی به عنوان یک رسانه
فراگیر مردمی لازم است شرایط و روندهای رسیدگی را به خوبی رصد نماید و مردم
را به تحمل، پایداری و نشاط ترغیب نماید. و از انعکاس هرگونه اخبار ضعیف
غیرمستند و نامعتبر به شدت پرهیز نماید تا به جو نگرانی، نا امیدی و
پریشانی در جامعه دامن زده نشود. البته مطالبه گری و پیگیری تحقق راه
کارهای اجرایی برای کنترل و کاهش بیماری جزء وظایف قطعی و جاری همه فعالان
فضای مجازی میباشد.
2- نقش مردم در این برهه زمانی. لازمست به
ابلاغیهها، توصیهها و دستورالعملهای صادره از طرف مراجع رسمی بویژه
وزارت بهداشت و درمان و حسب مورد سایر وزارتخانهها مثل آموزش و پرورش،
ورزش و جوانان، گردشگری، ارشاد و شهرداریها اعتماد لازم بنمایند و در ایجاد
آرامش در محیطهای کاری یا جمعهای خانوادگی و فامیلی مشارکت فعال داشته
باشند. توصیههای بهداشتی و اجتماعی را ترویج کنند. قطعا یکی از تبعات مثبت
این بلا و ویروس، ارتقاء سطح بهداشت فردی و عمومی و افزایش دقت و توجه
آحاد جامعه خواهد بود.
3- اصحاب مشاغل مرتبط با تولید و تهیه موادغذایی،
رستورانها، فست فودها، مدیران مراکز ورزشی، استخرها، مدیران هتلها،
تورهای گردشگری، مراکز نمایشگاهی، مدیران مدارس، متولیان مساجد،
برگزارکنندگان مجالس عروسی و عزا، رانندگان اتوبوسهای بین شهری و مامورین
قطارها در پذیراییها و همه در تمیز نگاه داشتن محیطها و سرویسهای
بهداشتی در مجموعه خود لازم است حداکثر توجه و دقت لازم را به عمل آورند.
4-
به نظر میرسد مدیریت همه جانبه شرایط خاص این ویروس و تبعات ناشی از آن
نیازمند یک برنامه ریزی همه جانبه و ابعادمند میباشد. در این رابطه لازم
است ستادی که زیر نظر معاون اول رئیس جمهوری و با عضویت وزرا و اعضای ذیربط
تشکیل شده است، با استفاده از آخرین اطلاعات، گزارشها و رویدادها و با
استفاده از تجربه موفق چینیها، موضوع را جامع و به طور مستمر رصد نماید.
سخنگوی ستاد یا وزیر بهداشت و درمان به عنوان مسئول محوری در این رابطه
گزارش مصوبات و اخبار ستاد را به اطلاع جامعه برسانند. برای تقویت کار ستاد
و وزارت بهداشت پیشنهاد مینماید اتاق فکری از مدیران مجرب و نخبگان تخصصی
از گرایشهای مختلف در کنار ستادها تشکیل شود تا با فراغت و طمانینه و
استفاده از اخبار و اطلاعات تصمیم سازیهای موثر بنمایند.
5- بدیهی است
که بسیاری از آنچه برای ما ناخوشایند میآید میتواند در واقع و با نگاهی
جامع تر در آن خیری برای ما نهفته باشد. ( سی ان تکرهو شیا و هو خیر لکم..)
و هنر مدیریت جامعه و مردم در این است که از این حادثه نگران ساز که
میتواند هزینههای فراوانی را به کشور و مردم تحمیل کند یک فرصت خوب
بسازیم برای بازسازی روابط و سرمایه اجتماعی، برای کنار گذاشتن کدورتها،
برای بازگشت مسئولین و دولتمردان به مردم، برای رشد اخلاق اجتماعی در پرهیز
از بی انصافیها و اسراف و تبذیرها، برای توجه به اقشار ضعیف و آسیب
پذیر، برای فعالتر شدن موسسات خیریه و نهادی اجتماعی و مدنی برای اطلاع
رابطه مردم با دولت و در نهایت برای تحقق یک همبستگی و وحدت ملی
انشاءالله.