امریکا گوشه رینگ مونیخ

زهره صفاری
خبرنگار
پنجاه‌و‌ششمین کنفرانس امنیتی مونیخ با محور «جهان منهای غرب» دیروز در حالی به‌کار خود پایان داد که جو ضد امریکایی حاکم بر این نشست، نمایندگان کاخ سفید را مجبور به پیش گرفتن سیاستی محافظه کارانه برای دفاع از هویت خود کرد.
نشست سه روزه مونیخ که از آن با عنوان به «داوس» سیاسی و امنیتی نیز یاد می‌شود، امسال به نوعی صحنه رجزخوانی رهبران و متفکران سیاسی جهان با امریکا بود. از «امانوئل مکرون» که در سال‎های اخیر شعار اروپای قدرتمند را سر داده بود تا نمایندگان چین و متفکران سیاسی بر امریکا تاختند اما براساس گزارش «دویچه وله» دست آخر آنچه مسلم بود هنوز چارچوب دقیقی برای تحقق آرمان اروپایی و آرمان آسیایی مطرح نشد.
سخنرانی «مکرون» کانون اصلی توجه رسانه‌ها  بود. او که پیش از این در لفافه برگزیت را فرصتی برای قدرت گرفتن کشورش دانسته بود، در برابر بیش از 500 دیپلمات خارجی و سیاستمداران ارشد کشورهای جهان گفت: «ما همیشه نمی‌توانیم دنباله روی امریکا باشیم بلکه باید به روش اروپایی هم فکر کنیم. آنچه روابط فعلی ما با امریکا را از دوران جنگ سرد متمایز می‌کند، انرژی هسته‌ای است. اگر بخواهیم حاکمیت اروپایی داشته باشیم، اگر بخواهیم از هویت اروپایی‌مان دفاع کنیم باید بر این موضوع نیز تأکید ویژه کنیم. در حال حاضر ما تنها کشور هسته‌ای اروپا هستیم و برای گسترش آن امیدوار به همکاری ناتو و اروپا هستیم. در این راه نگاه ویژه‌ای نیز به همکاری با آلمان داریم.» وی با تأکید بر اینکه ناتو یک ستون دفاعی جهان است، ادامه داد: «اروپا باید قدرت دفاعی اش را بالا ببرد اما این به معنای مقابله با ناتو نیست و اروپا و ناتو دو قطب دفاعی هستند.»
نقد مکرون و حمایت آلمان
اما «یان برمر»، رئیس اندیشکده اوراسیا، با وجود صحه گذاشتن بر ناتوانی امریکا در درک امنیت جهان، اهداف پرطمطراق مکرون را بیشتر شعاری خواند و گفت: «جهان منهای غرب یعنی عدم اطمینان از نقش غرب در جهان. امریکا نمی‌داند امنیت جهانی چطور تعبیر می‌شود اما اروپا نیز تفسیر درستی از این عبارت ندارد چرا که هیچ تمهید و جایگزینی در زمان تحقق این هدف تعریف نکرده است. مکرون بیشتر یک بازی سیاسی راه انداخته و هرگز رابطه‌اش با آلمان را آغاز نخواهد کرد. نمی‌توان پایان غرب را اعلام کرد اما غرب به ضعیف‌ترین شرایط خود در تاریخش رسیده است. روسیه و چین نیز چندان قدرتمند نیستند اما آنها می‌دانند چه می‌کنند.»
«کرمپ کارن باوئر»، وزیر دفاع آلمان با حمایت از طرح فرانسه برای همکاری مشترک گفت: «ما تجهیزات و منافع مشترک داریم و امیدواریم از نظر سیاسی نیز به توافق برسیم. ما به‌دنبال افزایش امنیت آلمان و اروپا هستیم.»
محافظه کاری امریکا
«مایک پمپئو»، وزیر خارجه امریکا که در میان هجمه «جهان منهای غرب»، با وعده پرداخت یک میلیارد دلار در حوزه انرژی به اروپا به‌دنبال حفظ موقعیت خود بود با تأکید بر پیشتازی امریکا در جهان گفت: «هر گونه تلاشی برای جدایی اروپا و امریکای شمالی نه تنها اتحاد ترانس آتلانتیک را ضعیف می‌کند که خطر چند پاره شدن اروپا را بیشتر خواهد کرد. من اعتقادی به اروپای مستقل ندارم و باورم بر اتحاد اروپا و امریکا است. خوشحالم که می‎توانم اعلام کنم، درباره مرگ پیمان ترانس آتلانتیک اغراق شده ‎است. غرب برنده است و ما با هم پیروز خواهیم بود.»
پمپئو سعی داشت همچنان از موضع قدرت صحبت کند اما «تری اسکولز»، تحلیلگر دویچه وله رفتار او را کاملاً محافظه کارانه توصیف کرد: «جالب است که او (پمپئو) به‌دنبال راهی برای برگرداندن روابط با حوزه ترانس آتلانتیک است. موضوعی که خود امریکایی‌ها سعی در تغییر آن داشتند.»
پیشنهاد چین برای امریکا
بدون شک چین در سال‌های اخیر به تهدید غیرقابل انکاری برای امریکا بدل شده است و به همین دلیل هم «مارک اسپر» وزیر دفاع امریکا نسبت به گسترش قدرت چین در حوزه تکنولوژی و نظامی هشدار داد و آن را خطرآفرین دانست.
موضوعی که «وانگ یی»، وزیر خارجه چین به آن چنین واکنش نشان داد: «امریکا دروغ می‌گوید. اگر غرب در حالی که همه در عقب ماندگی دست و پا می‌زنند، از پیشرفت و موفقیت لذت می‌برد، چند جانبه‌گرایی تعریفی نخواهد داشت. چین با 5 هزار سال تمدن، زندگی مدرنی را تجربه می‌کند که با کار سخت و هوشمندی مردمش به‌دست‌ آورده است. ما از الگوی غرب تبعیت نمی‌کنیم. آنچه ما می‌خواهیم پیشرفت صلح آمیز در کشور خودمان و روابط دو جانبه سودمند با جهان است. مهم‌ترین مسئولیت چین و امریکا این است که به‌عنوان دو کشور بزرگ با سیستم اجتماعی متفاوت پای میز مذاکره بنشینند و درباره صلح صحبت کنند. امیدوارم امریکا نیز به‌دنبال این باشد.»