نسخه چاپی
ارسال به دوستان
با پیشروی‌های ارتش سوریه به سمت ادلب و با تصرف شهر سراقب و احاطه کامل نیروهای دولتی بر بزرگراه ادلب- حلب، شاید جنگ داخلی سوریه به سرنوشت‌سازترین مرحله خود رسیده باشد.
محمدرضا ستاری
با پیشروی‌های ارتش سوریه
به سمت ادلب و با تصرف شهر سراقب و احاطه کامل نیروهای دولتی بر بزرگراه
ادلب- حلب، شاید جنگ داخلی سوریه به سرنوشت‌سازترین مرحله خود رسیده باشد.
ادلب به عنوان آخرین ایستگاه مخالفان اسد اکنون به نقطه کانونی تنش‌ها در
سوریه بدل شده است. هرچند بیش از یک سال و نیم است که کشمکش‌ها برسر
آزادسازی ادلب میان بازیگران حاضر در تحولات میدانی سوریه بالا گرفته و
کشورهای غربی به شدت با عملیات نظامی نیروهای دولتی با همراهی روسیه برای
بازپس‌گیری این استان مخالفت کرده‌اند، اما اکنون مهمترین تنش‌ها در
عملیات کنونی ادلب میان دمشق، مسکو و آنکارا در جریان است.
ترکیه با اعزام نیرو به ادلب و نیز تقویت مواضع مخالفان اسد که ارتش آزاد و نیروهای جبهه النصره را شامل می‌شود به صراحت چندین بار بشار اسد را تهدید به واکنش نظامی شدید کرده و در آخرین اظهارنظرهای مطرح شده از سوی اردوغان، وی تصریح کرده که نیروهای دولتی به واسطه کشته شدن سربازان ترکیه تاوان سختی خواهند پرداخت. ترک‌ها همچنین تاکید دارند که دوازده پست بازرسی خود در ادلب را به هیچ عنوان تعطیل نخواهند کرد و همین موضوع سبب شده تا با پیشروی نیروهای دولتی و نیز پشتیبانی هوایی روسیه از دمشق، هر لحظه امکان درگیری مستقیم میان آنها با نظامیان ترکیه محتمل باشد.
در این میان و با پیچیده‌تر شدن تحولات میدانی ادلب، عمده تحلیل‌های کارشناسی بر پایه چند موضوع مهم می‌چرخد. نخست اینکه ترکیه به هیچ عنوان خواستار از دست رفتن نفوذ خود در ادلب نیست. هر چند آنها با اشغال عفرین و عقب راندن نیروهای دموکراتیک خلق در شمال سوریه که آن هم با چراغ سبز آمریکا و روسیه صورت گرفته، به میزان زیادی خیالشان از بابت ژئوپلتیک مرزهای جنوبی ترکیه راحت شده، اما با از دست رفتن آخرین پایگاه مخالفان اسد در ادلب، دیگر برگ برنده‌ای در خلال مذاکرات آتی سوریه در دست نخواهند داشت.
از سوی مقابل هر چند اکنون روسیه و ترکیه در ادلب رویاروی هم قرار گرفته‌اند، اما آنچه که تاکنون از مذاکرات میان دو کشور طی چند روز اخیر بیرون آمده، بیانگر آن است که روس‌ها به واسطه هزینه انسانی و نیز عملیاتی، مایل به رویارویی مستقیم با ترکیه در ادلب نخواهند بود و ممکن است طی تغییراتی در توافق سوچی و نیز مبنا قرار دادن توافقنامه آدنا به نوعی جدید از توافق دوجانبه دست پیدا کنند.
از سوی مقابل برای کشورهای غربی به خصوص اروپایی‌ها، تعیین نهایی وضعیت ادلب بسیار مهم و حیاتی است. اگر اسد بتواند ادلب را به عنوان ایستگاه آخر مخالفان خود بازپس بگیرد، به تنهایی پیروز نهایی جنگ داخلی روی کاغذ خواهد بود. لذا این مهم باید برای دمشق و حامیانش تا جایی که ممکن است به تعویق و تاخیر توام باشد. از سوی دیگر مسئله ادلب برای ترکیه و اروپا بیانگر موج گسترده‌ای از مهاجران خواهد بود. تاکنون میلیون‌ها نفر از این استان آواره شده که نخستین مقصد آنها ترکیه و سپس اروپا خواهد بود. از سوی دیگر شکست نهایی مخالفان اسد در ادلب به خصوص گروه‌های تروریستی و افراط‌گرا منجر به پخش شدن آنها در سراسر منطقه خواهد شد، که این امر از نظر امنیتی برای ترکیه و کشورهای اروپایی بسیار مهم ارزیابی می‌شود؛ به خصوص آنکه طبق آماری که نماینده سازمان ملل طی چند روز قبل ارائه کرده است، در حدود 27 هزار تروریست در سوریه و عراق به سر می‌برند که هر آن ممکن است با ایجاد شکاف‌های امنیتی هسته‌های عملیاتی خود را فعال کنند. درنتیجه در چنین شرایطی پیروزی اسد با همراهی روسیه در ادلب علاوه بر اینکه دست آنها را در میدان سوریه از نظر امتیازی خالی خواهد کرد، پیامدهای امنیتی مهمی را نیز برایشان در بر خواهد داشت. امری سبب شده تا تحولات این استان روز به روز پیچیده‌تر از هر زمان دیگری در حال رقم خوردن است.
ترکیه با اعزام نیرو به ادلب و نیز تقویت مواضع مخالفان اسد که ارتش آزاد و نیروهای جبهه النصره را شامل می‌شود به صراحت چندین بار بشار اسد را تهدید به واکنش نظامی شدید کرده و در آخرین اظهارنظرهای مطرح شده از سوی اردوغان، وی تصریح کرده که نیروهای دولتی به واسطه کشته شدن سربازان ترکیه تاوان سختی خواهند پرداخت. ترک‌ها همچنین تاکید دارند که دوازده پست بازرسی خود در ادلب را به هیچ عنوان تعطیل نخواهند کرد و همین موضوع سبب شده تا با پیشروی نیروهای دولتی و نیز پشتیبانی هوایی روسیه از دمشق، هر لحظه امکان درگیری مستقیم میان آنها با نظامیان ترکیه محتمل باشد.
در این میان و با پیچیده‌تر شدن تحولات میدانی ادلب، عمده تحلیل‌های کارشناسی بر پایه چند موضوع مهم می‌چرخد. نخست اینکه ترکیه به هیچ عنوان خواستار از دست رفتن نفوذ خود در ادلب نیست. هر چند آنها با اشغال عفرین و عقب راندن نیروهای دموکراتیک خلق در شمال سوریه که آن هم با چراغ سبز آمریکا و روسیه صورت گرفته، به میزان زیادی خیالشان از بابت ژئوپلتیک مرزهای جنوبی ترکیه راحت شده، اما با از دست رفتن آخرین پایگاه مخالفان اسد در ادلب، دیگر برگ برنده‌ای در خلال مذاکرات آتی سوریه در دست نخواهند داشت.
از سوی مقابل هر چند اکنون روسیه و ترکیه در ادلب رویاروی هم قرار گرفته‌اند، اما آنچه که تاکنون از مذاکرات میان دو کشور طی چند روز اخیر بیرون آمده، بیانگر آن است که روس‌ها به واسطه هزینه انسانی و نیز عملیاتی، مایل به رویارویی مستقیم با ترکیه در ادلب نخواهند بود و ممکن است طی تغییراتی در توافق سوچی و نیز مبنا قرار دادن توافقنامه آدنا به نوعی جدید از توافق دوجانبه دست پیدا کنند.
از سوی مقابل برای کشورهای غربی به خصوص اروپایی‌ها، تعیین نهایی وضعیت ادلب بسیار مهم و حیاتی است. اگر اسد بتواند ادلب را به عنوان ایستگاه آخر مخالفان خود بازپس بگیرد، به تنهایی پیروز نهایی جنگ داخلی روی کاغذ خواهد بود. لذا این مهم باید برای دمشق و حامیانش تا جایی که ممکن است به تعویق و تاخیر توام باشد. از سوی دیگر مسئله ادلب برای ترکیه و اروپا بیانگر موج گسترده‌ای از مهاجران خواهد بود. تاکنون میلیون‌ها نفر از این استان آواره شده که نخستین مقصد آنها ترکیه و سپس اروپا خواهد بود. از سوی دیگر شکست نهایی مخالفان اسد در ادلب به خصوص گروه‌های تروریستی و افراط‌گرا منجر به پخش شدن آنها در سراسر منطقه خواهد شد، که این امر از نظر امنیتی برای ترکیه و کشورهای اروپایی بسیار مهم ارزیابی می‌شود؛ به خصوص آنکه طبق آماری که نماینده سازمان ملل طی چند روز قبل ارائه کرده است، در حدود 27 هزار تروریست در سوریه و عراق به سر می‌برند که هر آن ممکن است با ایجاد شکاف‌های امنیتی هسته‌های عملیاتی خود را فعال کنند. درنتیجه در چنین شرایطی پیروزی اسد با همراهی روسیه در ادلب علاوه بر اینکه دست آنها را در میدان سوریه از نظر امتیازی خالی خواهد کرد، پیامدهای امنیتی مهمی را نیز برایشان در بر خواهد داشت. امری سبب شده تا تحولات این استان روز به روز پیچیده‌تر از هر زمان دیگری در حال رقم خوردن است.
نظر شما
آخرین اخبار
