نسخه چاپی
ارسال به دوستان
«ابتکار» موضوع جانشینی هیثم بن طارق به جای سلطان قابوس را بررسی می‌کند
پس از درگذشت سلطان قابوس پادشاه فقید عمان، اکنون تحلیلگران درخصوص جانشین او یعنی هیثم بن طارق گمانه‌زنی‌های مختلفی را مطرح می‌کنند. سلطان قابوس در طول پنجاه سال سلطنت خود بر عمان توانست کشورش را از انزوای کامل و فقر به یکی از وزنه‌های دیپلماتیک و اقتصادی خاورمیانه تبدیل کند
گروه
ایران و جهان - پس از درگذشت سلطان قابوس پادشاه فقید عمان، اکنون
تحلیلگران درخصوص جانشین او یعنی هیثم بن طارق گمانه‌زنی‌های مختلفی را
مطرح می‌کنند. سلطان قابوس در طول پنجاه سال سلطنت خود بر عمان توانست
کشورش را از انزوای کامل و فقر به یکی از وزنه‌های دیپلماتیک و اقتصادی
خاورمیانه تبدیل کند؛ کشوری که نامش همواره در مدارا و تعامل با تمامی
کشورها و نیز میانجی‌گری به منظور مهار تنش‌ها گره خورده است.
حالا به نقل از خبرگزاری بلومبرگ، سلطان جدید عمان مسئولیت یک ملتی را عهده‌دار است که تنها در نیم قرن گذشته فقط یک حاکم را شناخته است؛ سلطان قابوس. اکنون هیثم بن طارق مسئولیت کشوری را پذیرفته که دیگر شبیه به زمان به قدرت رسیدن سلطان قابوس در 1970 نیست. با این حال اگر چه فقر و انزوا از عمان در طول 50 سال گذشته رخت بر بسته اما همچنان چالش‌ها برای سلطان جدید عمان وجود خواهد داشت.
سلطان قابوس که روز جمعه گذشته در 79 سالگی درگذشت، رهبری گذار عمان از کشوری عقب‌مانده به کشوری توسعه یافته را بر عهده داشت و در این میان عمده شهرت او در این مسئله بود که توانست در منطقه‌ای بی‌ثبات، عمان را به عنوان سرزمین آرامش و صلح معروف کند. اما عمان که از لحاظ استراتژیک در نزدیکی خطوط مهم حمل و نقل نفت در نوک شرقی شبه جزیره عربستان واقع شده است، سال‌ها است تلاش می‌کند خود را از رکود اقتصادی بیرون بکشد و مخالفان بالقوه داخلی را نیز به نوعی مهار کند. به همین دلیل است که ممکن است در زمان پادشاه جدید، کشوری که برنامه‌های خاص و مستقل خود را برای مدیریت چالش‌ها اعمال می‌کرده، ناچار به تجدید نظر در سیاست‌های پیشین شود.
درباره هیثم بن طارق چه می‌دانیم؟
پادشاه جدید در سه دهه گذشته مناصب دولتی مختلفی را داشته است. از جمله وزیر فرهنگ، دبیرکل امور خارجه، ریاست فدراسیون فوتبال و رهبری برنامه توسعه اقتصادی و اجتماعی عمان تا سال 2040. هیثم بن طارق همچنین برخلاف سلف خود سلطان قابوس و برادرانش فاقد سابقه نظامی است و قبل از به دست گرفتن و تاج و تخت بیشتر در زمینه‌های اقتصادی، ورزشی، فرهنگی و روابط خارجی فعالیت داشته است. همچنین تصور می‌شود که وی با انگلستان و کشورهای عرب همسایه عمان نیز روبط محکمی دارد.
طبق سندی که از سفارت آمریکا در مسقط توسط ویکی لیکس در سال 2009 منتشر شده است، هیثم بن طارق بیشتر سرمایه خود را در رسانه‌ها، تبلیغات، ارتباطات، گردشگری، ساخت و ساز و خدمات انرژی سرمایه‌گذاری کرده است. او برای املاک و مستغلاتش شهرت خاصی کسب کرده و این امر سبب شده بود که زمانی یکی از دیپلمات‌های آمریکایی پیش‌بینی کند این موارد ممکن است چشم‌انداز جانشینی او برای سلطنت را با مخاطرات زیادی همراه سازد.
چالش‌های هیثم بن طارق
برای سلطان جدید عمان شاید مهم‌ترین چالش و اولویت اصلی، نجات کشور از رکود اقتصادی باشد. در این رابطه زیاد داوود، اقتصاددان به خبرگزاری بلومبرگ می‌گوید: سلطان جدید با سه چالش اقتصادی روبه‌رو است؛ کنترل افزایش بدهی‌های عمومی، حفظ ارزش پول و تنوع بخشیدن به اقتصاد از نفت. دو موضوع اول نیاز به اقدام فوری دارند و هیثم بن طارق به عنوان مسئول پروژه «عمان ویژن 2040»، مشکلات دستیابی به تنوع در این موارد را به خوبی درک می‌کند. همچنین منابع مالی بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت خام کشورهای عرب، خارج از سازمان کشورهای صادرکننده نفت با کاهش قیمت نفت روبه‌رو شده است. عمان قصد دارد 2 میلیارد ریال (5.2 میلیارد دلار) قرض بدهد تا بتواند بخش عمده‌ای از کسری بودجه سال 2020 خود که پیش‌بینی می‌شود به 2.5 میلیون ریال برسد را جبران کند.
طبق نظرسنجی بلومبرگ از اقتصاددانان، پیش‌بینی می‌شود تولید ناخالص داخلی عمان در سال 2019 از 1.5 درصد به 2.8 درصد در سال 2020 برسد و معتقد است که اوضاع اقتصادی عمان از زمان شروع اعتراضات در سال 2011 و همچنین سقوط قیمت نفت در سال 2014 بدتر شده و روند متنوع‌سازی منابع درآمدی دولت در این سال‌ها نیز بسیار کند بوده است. به همین دلیل ممکن است چنین شرایطی روابط هیثم بن طارق با همسایگان ثروتمند خود را دستخوش تغییراتی کند.
آیا سیاست خارجی عمان تغییر می‌کند؟
به نظر می‌رسد سلطان قابوس با جانشین قرار دادن هیثم بن طارق به دنبال ادامه روند کنونی سیاست خارجی کشورش باشد، اما اکنون نیازهای عمان مانند اتحادهای قدیمی تغییر کرده است. سلطان‌نشین عمان از لحاظ تاریخی روابط نزدیکی با ایالات متحده آمریکا داشته، اما نیازهای اقتصادی این کشور در کنار سایر همسایگان بیانگر تغییر است. در طول سال‌های اخیر سیاست خارجی سلطان قابوس در روابط این کشور با همسایگان به خصوص امارات تاثیرگذار بوده و ممکن است اگر هیثم بن طارق بخواهد اصلاحات اقتصادی خود را آغاز کند، ناچار به تقویت بیشتر روابط خود باشد. این در حالی است که کشورهای مرفه‌تر حوزه خلیج فارس در گذشته از حمایت اقتصادی عربی-عربی حمایت کرده‌اند اما عمان مایل نبود هزینه سیاسی استقلال از دست رفته را بپردازد. اما اکنون عمان ناچار است برای حفظ استقلال خود سیاستش در روابط با آمریکا و عربستان را متعادل کند؛ امری که به واسطه مشارکت اقتصادی بالای این دو کشور در اقتصاد عمان، واقعیتی دشوار برای این کشور خواهد بود.
حالا به نقل از خبرگزاری بلومبرگ، سلطان جدید عمان مسئولیت یک ملتی را عهده‌دار است که تنها در نیم قرن گذشته فقط یک حاکم را شناخته است؛ سلطان قابوس. اکنون هیثم بن طارق مسئولیت کشوری را پذیرفته که دیگر شبیه به زمان به قدرت رسیدن سلطان قابوس در 1970 نیست. با این حال اگر چه فقر و انزوا از عمان در طول 50 سال گذشته رخت بر بسته اما همچنان چالش‌ها برای سلطان جدید عمان وجود خواهد داشت.
سلطان قابوس که روز جمعه گذشته در 79 سالگی درگذشت، رهبری گذار عمان از کشوری عقب‌مانده به کشوری توسعه یافته را بر عهده داشت و در این میان عمده شهرت او در این مسئله بود که توانست در منطقه‌ای بی‌ثبات، عمان را به عنوان سرزمین آرامش و صلح معروف کند. اما عمان که از لحاظ استراتژیک در نزدیکی خطوط مهم حمل و نقل نفت در نوک شرقی شبه جزیره عربستان واقع شده است، سال‌ها است تلاش می‌کند خود را از رکود اقتصادی بیرون بکشد و مخالفان بالقوه داخلی را نیز به نوعی مهار کند. به همین دلیل است که ممکن است در زمان پادشاه جدید، کشوری که برنامه‌های خاص و مستقل خود را برای مدیریت چالش‌ها اعمال می‌کرده، ناچار به تجدید نظر در سیاست‌های پیشین شود.
درباره هیثم بن طارق چه می‌دانیم؟
پادشاه جدید در سه دهه گذشته مناصب دولتی مختلفی را داشته است. از جمله وزیر فرهنگ، دبیرکل امور خارجه، ریاست فدراسیون فوتبال و رهبری برنامه توسعه اقتصادی و اجتماعی عمان تا سال 2040. هیثم بن طارق همچنین برخلاف سلف خود سلطان قابوس و برادرانش فاقد سابقه نظامی است و قبل از به دست گرفتن و تاج و تخت بیشتر در زمینه‌های اقتصادی، ورزشی، فرهنگی و روابط خارجی فعالیت داشته است. همچنین تصور می‌شود که وی با انگلستان و کشورهای عرب همسایه عمان نیز روبط محکمی دارد.
طبق سندی که از سفارت آمریکا در مسقط توسط ویکی لیکس در سال 2009 منتشر شده است، هیثم بن طارق بیشتر سرمایه خود را در رسانه‌ها، تبلیغات، ارتباطات، گردشگری، ساخت و ساز و خدمات انرژی سرمایه‌گذاری کرده است. او برای املاک و مستغلاتش شهرت خاصی کسب کرده و این امر سبب شده بود که زمانی یکی از دیپلمات‌های آمریکایی پیش‌بینی کند این موارد ممکن است چشم‌انداز جانشینی او برای سلطنت را با مخاطرات زیادی همراه سازد.
چالش‌های هیثم بن طارق
برای سلطان جدید عمان شاید مهم‌ترین چالش و اولویت اصلی، نجات کشور از رکود اقتصادی باشد. در این رابطه زیاد داوود، اقتصاددان به خبرگزاری بلومبرگ می‌گوید: سلطان جدید با سه چالش اقتصادی روبه‌رو است؛ کنترل افزایش بدهی‌های عمومی، حفظ ارزش پول و تنوع بخشیدن به اقتصاد از نفت. دو موضوع اول نیاز به اقدام فوری دارند و هیثم بن طارق به عنوان مسئول پروژه «عمان ویژن 2040»، مشکلات دستیابی به تنوع در این موارد را به خوبی درک می‌کند. همچنین منابع مالی بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت خام کشورهای عرب، خارج از سازمان کشورهای صادرکننده نفت با کاهش قیمت نفت روبه‌رو شده است. عمان قصد دارد 2 میلیارد ریال (5.2 میلیارد دلار) قرض بدهد تا بتواند بخش عمده‌ای از کسری بودجه سال 2020 خود که پیش‌بینی می‌شود به 2.5 میلیون ریال برسد را جبران کند.
طبق نظرسنجی بلومبرگ از اقتصاددانان، پیش‌بینی می‌شود تولید ناخالص داخلی عمان در سال 2019 از 1.5 درصد به 2.8 درصد در سال 2020 برسد و معتقد است که اوضاع اقتصادی عمان از زمان شروع اعتراضات در سال 2011 و همچنین سقوط قیمت نفت در سال 2014 بدتر شده و روند متنوع‌سازی منابع درآمدی دولت در این سال‌ها نیز بسیار کند بوده است. به همین دلیل ممکن است چنین شرایطی روابط هیثم بن طارق با همسایگان ثروتمند خود را دستخوش تغییراتی کند.
آیا سیاست خارجی عمان تغییر می‌کند؟
به نظر می‌رسد سلطان قابوس با جانشین قرار دادن هیثم بن طارق به دنبال ادامه روند کنونی سیاست خارجی کشورش باشد، اما اکنون نیازهای عمان مانند اتحادهای قدیمی تغییر کرده است. سلطان‌نشین عمان از لحاظ تاریخی روابط نزدیکی با ایالات متحده آمریکا داشته، اما نیازهای اقتصادی این کشور در کنار سایر همسایگان بیانگر تغییر است. در طول سال‌های اخیر سیاست خارجی سلطان قابوس در روابط این کشور با همسایگان به خصوص امارات تاثیرگذار بوده و ممکن است اگر هیثم بن طارق بخواهد اصلاحات اقتصادی خود را آغاز کند، ناچار به تقویت بیشتر روابط خود باشد. این در حالی است که کشورهای مرفه‌تر حوزه خلیج فارس در گذشته از حمایت اقتصادی عربی-عربی حمایت کرده‌اند اما عمان مایل نبود هزینه سیاسی استقلال از دست رفته را بپردازد. اما اکنون عمان ناچار است برای حفظ استقلال خود سیاستش در روابط با آمریکا و عربستان را متعادل کند؛ امری که به واسطه مشارکت اقتصادی بالای این دو کشور در اقتصاد عمان، واقعیتی دشوار برای این کشور خواهد بود.
نظر شما
آخرین اخبار
