کد خبر: ۲۴۱۴
تاریخ انتشار: ۰۳ دی ۱۳۹۸ - ۰۹:۱۱
printنسخه چاپی
sendارسال به دوستان
برای بار دوم مقصر بوی بدی که در تهران پیچیده بود، معرفی شد: «به احتمال زیاد گوگرد. ‏بویی که شهروندان به بوی گندیدگی و زباله آن را تشبیه می‌کردند، نخستین بار دوازدهم دی‌ سال پیش در نقاط مرکزی ‏شهر آمد و همان وقت‌ها گفته شد که باید به‌عنوان پدیده‌ای جدید بررسی‌شود.

[مهتاب جودکی] برای بار دوم مقصر بوی بدی که در تهران پیچیده بود، معرفی شد: «به احتمال زیاد گوگرد. ‏بویی که شهروندان به بوی گندیدگی و زباله آن را تشبیه می‌کردند، نخستین بار دوازدهم دی‌ سال پیش در نقاط مرکزی ‏شهر آمد و همان وقت‌ها گفته شد که باید به‌عنوان پدیده‌ای جدید بررسی‌شود. هرچند بعد از برگزاری ‏جلسات مختلف، بوی بد فراموش شد تا آذر امسال. هفدهم، یازدهم و بیست‌وسوم آذر بوی بد دوباره در شهر پیچید و دوباره ‏همان واکنش‌های قبلی:   جلسات متعدد، اظهارنظرهای مختلف و ارتباط‌دادن پدیده به منابع مختلف و ‏گشت‌زنی برای پیداکردن محل بو. دور از این واکنش‌ها پژوهشکده محیط‌زیست دانشگاه علوم پزشکی تهران ‏دیروز یافته‌های مطالعات مرکز تحقیقات آلودگی هوا را منتشرکرد که نشان می‌دهد علت این پدیده، انتشار ‏سهوی یا عمدی ترکیبات حاوی گوگرد بوده است. براساس گفته‌های سرپرست شرکت کنترل کیفیت هوای ‏تهران، در عین کاهش بیش از 40‌درصد میزان گوگرد موجود در هوا نسبت به ‌سال 92، عامل انتشار این ‏عنصر، خودروها نیستند و کار، کارِ صنایع است. صنایعی که به گفته معاونت انسانی سازمان محیط‌زیست ‏شمارشان به 86‌هزار و 400 می‌رسد و کنترل‌شان آسان نیست.‏ نتایج آخرین مطالعه درباره بو
خبرگزاری فارس دیروز گزارش شهرداری درباره منشأ بوی منتشر‌شده در آذرماه امسال را منتشر کرد که ‏چنین نتایجی داشت: منبع انتشار آلاینده نمی‌تواند به تنهایی منبع کانونی باشد و احتمال می‌رود منبعی ‏متحرک یا به صورت شبکه‌ای در سطح شهر باشد. از طرف دیگر سناریوهای محتمل درباره انتشار بوی ‏نامطبوع در سطح شهر تهران نشان می‌دهد موقعیت مکانی برخی نقاط گزارش‌شده مردمی در تماس با ‏سازمان پیشگیری و مدیریت بحران و سامانه 137 با انشعابات شبکه فاضلاب شهری مجاورت و مطابقت دارد‎.‎‏ ‏همچنین صنایع مستقر در جنوب تهران هم در انتشار آلاینده‌ها و بوی نامطبوع تهران تأثیرگذارند. در روزهای ‏اخیر (شانزدهم آذر تاکنون) کارخانه‌های سیمان جنوب تهران و پالایشگاه‌ شهرری از سوخت مازوت و نیروگاه ‏باقرشهر از گازوییل استفاده کرده‌اند که علاوه بر افزایش ذرات معلق در هوای ‏محیط، گازهای دی‌اکسید گوگرد را هم به محیط انتشار می‌دهند.‏از سوی دیگر یافته‌های مطالعات مرکز تحقیقات آلودگی هوا در پژوهشکده محیط‌زیست دانشگاه علوم پزشکی ‏تهران حاکی از این است که به احتمال زیاد علت این پدیده ترکیبات حاوی گوگرد است و به علت ‏افزایش ناگهانی در غلظت 2‏SO‏ و تعداد ذرات معلق هوا شاید بتوان گفت انتشار (عمدی/سهوی) ترکیبات ‏حاوی گوگرد در منطقه‌ای از شهر تهران علت اصلی آن باشد، با توجه به اینکه براساس داده‌های کیفیت هوای ‏شهر تهران بیشترین میزان افزایش در غلظت 2‏SO‏ در حوالی ایستگاه شادآباد (جنوب‌غربی تهران) و مناطق ‏شهری 19 و 16 بود، بنابراین احتمالا این مناطق یا نواحی بالادست آنها در جهت وزش باد کانون این ‏پدیده هستند.‏ سال پیش هم کارِ گوگرد بود
انتشار نتایج مطالعه‌ اخیر درحالی است که‌ مطالعه مشابهی درباره بوی مشمئزکننده‌ای که ‏حوالی ساعت 2 تا 5 عصر چهارشنبه دوازدهم دی‌ سال گذشته در مناطق مرکزی شهر تهران منتشرشد، نتیجه ‏مشابهی داشت. مرکز تحقیقات آلودگی هوا در مطالعه‌ای با عنوان «بررسی داده‌های ایستگاه‌های پایش و دستگاه‌های سنجش کیفیت هوا و ارتباط احتمالی آن با پدیده انتشار بو در شهر تهران در روز ‏چهارشنبه دوازدهم دی ماه 1397»، در پژوهشکده محیط‌زیست دانشگاه علوم پزشکی تهران موضوع بو را بررسی ‏کرده بود. در این مطالعه که نسخه‌ای از آن به «شهروند» رسیده است، تشکیل جلسه بدون بررسی داده‌های  ‏موجود و قابل اعتماد، اظهارنظرهای بسیار متفاوت و ارتباط دادن این پدیده به منبع غیرمرتبط و گشتزنی ‏برای پیدا کردن محل بو به‌عنوان اقدامات کلی در رابطه با بو مطرح و به این اظهارنظر فاطمه ذوالقدر، ‏نماینده تهران در مجلس، به نقل از فرماندار تهران هم اشاره شده است: «منشأ بوی نامطبوع ایستگاه ‏مترو ملت است.»‏در بخش داده‌های هواشناسی گفته شده در آن روز آسمان تهران پوشش ابر قابل‌ملاحظه‌ای داشت و ‏این شرایط برای تشکیل ترسیب خشک و ‌تر آلاینده‌هایی نظیر 2‏so‏ مناسب بوده است. میانگین حرارت 6 ‏درجه و در ساعت 13 تا 16؛ 8 درجه بوده و رطوبت نسبی بین 35 تا 45‌درصد به ثبت رسیده است، ‏بنابراین داده‌های هواشناسی بیانگر این است که در زمان وقوع پدیده، جهت باد از سمت غرب و جنوب غربی ‏بوده است.‏
نتایج به دست آمده درباره کیفیت هوا در زمان پدیده براساس داده‌های ایستگاه‌های پایش هم نشان داد ‏آلاینده اصلی که در انتشار بو تغییر چشمگیری داشته دی‌اکسید گوگرد بوده است: «با توجه به اینکه این ‏آلاینده بوی تندی دارد، احتمال اینکه عامل پدیده بو ناشی از انتشار ترکیبات گوگرد باشد، بسیار زیاد ‏است، چراکه دقیقا در زمان پدیده، غلظت 2‏so‏ در بعضی ایستگاه‌ها روندی افزایشی داشته است.» این ‏پژوهش اعلام می‌کند که این پدیده ناشی از انتشار ناگهانی (سهوی/عمدی) یکی از ترکیبات حاوی گوگرد بوده ‏است. نکته قابل تأمل این است که براساس بررسی‌های صورت گرفته در شرایط عادی تقریبا در هیچ موردی ‏غلظت ساعتی دی‌اکسید گوگرد، در حوالی ساعت 13 تا 17 روند افزایشی نداشته و این افزایش ‏ناگهانی نشان از رخداد یک پدیده در این شهر بوده است. ‏نتایج روند تغییرات ساعتی دی‌اکسید گوگرد در بخش محل احتمالی انتشار ترکیبات مولد بو هم حاکی از آن ‏است که در ایستگاه‌های شادآباد و مناطق 19 و 21، محل انتشار ترکیبات حاوی گوگرد در جنوب و جنوب ‏غرب تهران و حوالی شادآباد بوده، چراکه میزان افزایش ناگهانی غلظت دی‌اکسید گوگرد در زمان پدیده ‏بو در این منطقه مشاهده شده است و پس از آن در مناطق 21 و 19 شهری. همچنین با توجه به جهت باد غالب ‏‏(غرب و جنوب‌غربی) انتشار بو به سمت غرب شهر اتفاق نیفتاده و این پدیده عمدتا در مناطق مرکزی بیشتر ‏دیده شد.‏ایستگاه‌های گفته‌شده در جنوب غربی شهر واقع شده‌اند و بعد از آنها ایستگاه دیگری وجود ندارد، بنابراین اگر ‏منشأ احتمالی انتشار بو در خارج از مناطق شهری باشد، این ایستگاه‌ها نزدیک‌ترین ‏ایستگاه‌هایی بوده‌اند که توانسته‌اند آلاینده‌ها را سنجش کنند، پس احتمال انتشار آلاینده عامل بو در خارج ‏از شهر و انتقال آن با جریان باد و آن‌گاه سنجش آن توسط ایستگاه‌های نام‌برده را نباید از نظر دور ‏داشت. ‏در پایان این مطالعه این‌طور نتیجه‌گیری شده است که برخورد با این پدیده بسیار ابتدایی و اظهارنظرها عمدتاً ‏غیر علمی و بدون اتکا به  شواهد موجود بوده است و ضروری است سازمان‌های مرتبط آموزش‌های لازم را ‏در دستور کار خود قرار دهند و به تجهیزات و امکانات لازم مجهز شوند و در تحلیل داده‌ها از ‏متخصصان مرتبط استفاده کنند. جالب اینکه این گزارش با توجه به داده‌های موجود و در دسترس، تهیه شده ‏است و فعال بودن دستگاه اندازه‌گیری، تعداد و غلظت ذرات، که در تهیه داده‌های این گزارش بسیار تعیین ‏کننده بوده است، به‌صورت اتفاقی در زمان رخداد پدیده در حال نمونه‌برداری بوده است و در صورتی که این ‏دستگاه در حال نمونه‌برداری نبود، بخشی از اطلاعات مورد  نیاز  این گزارش وجود نداشت. یافته‌های این ‏بررسی حاکی از این است که به احتمال زیاد علت این پدیده ترکیبات حاوی گوگرد بوده است و به‌واسطه ‏افزایش ناگهانی در غلظت ‏SO‏2 و تعداد ذرات معلق هوا شاید بتوان گفت انتشار (عمدی/سهوی)  ترکیبات ‏حاوی گوگرد در یک منطقه شهر تهران علت اصلی آن باشد و با توجه به اینکه براساس داده‌های کیفیت ‏هوای شهر تهران بیشترین میزان افزایش در غلظت ‏SO‏2 در حوالی ایستگاه شادآباد (جنوب غربی تهران) و ‏مناطق شهری 19 و 16 بوده است، لذا احتمالا این مناطق یا نواحی بالادست آنها در جهت وزر شاد کانون این ‏پدیده بوده است. ‏ کنترل 86‌هزار و 400 صنعت ممکن نیست
مسعود تجریشی، معاون محیط‌ زیست انسانی سازمان حفاظت محیط ‌زیست هم انتشار گوگرد از ‏کارخانه‌ها و صنایع را تأیید می‌کند، هرچند براساس گفته‌های او، سازمان محیط‌ زیست به‌عنوان ناظر نتوانسته ‏از پس متخلفان بربیاید. او به «شهروند» توضیح می‌دهد که بخش بزرگی از گوگرد موجود در هوا به صنایع ‏آلاینده و کارخانه‌هایی مربوط است که به جای استفاده از گاز، مازوت یا گازوییل استفاده می‌کنند: «86‌هزار و ‏‏400 صنعت در سیستم پایش سازمان قرار گرفته‌اند و این تعداد بسیار زیاد و گسترده است. از سوی دیگر بر ‏اساس قانون، زمانی که صنعتی بخواهد سوختش را از گاز تغییر دهد باید به سازمان محیط ‌زیست مراجعه  و برای این مورد مجوز دریافت کند. سیستم ما براساس خوداظهاری تنظیم شده است.» به گفته او، ‏وقتی کارخانه‌ای برای خوداظهاری مراجعه نکند، ممکن است به‌صورت رندوم به صنایع سرکشی شود؛ این ‏اتفاقی است که در این یک هفته رخ داده است: «دیدیم که دو کارخانه سیمان تهران از مازوت استفاده می‌کنند ‏و در اصفهان هم یک کارخانه سیمان و پالایشگاه چنین وضعیتی داشت که پلمپ شدند.»‏تجریشی می‌گوید قانون وظیفه همه را مشخص کرده است و در این میان بسیاری از سازمان‌های دیگر همراهی ‏و همکاری لازم را ندارند و صرفا در این‌باره صحبت می‌کنند: «ما هم در سازمان محیط ‌زیست امکان پایش ‏روزانه این حجم از صنایع را نداریم و صرفا براساس حضور ناگهانی در محل برخی از این صنایع یا ‏خوداظهاری صنایع می‌توانیم دست به پلمپ و برخورد بزنیم.» به گفته معاون محیط ‌زیست انسانی سازمان ‏محیط ‌زیست، در شرایط بحرانی چون حال حاضر، این نظارت‌ها بیشتر می‌شود و این در حالی است که تأثیر ‏استفاده نکردن از مازوت و گازوییل توسط همین تعداد معدود کارخانه‌ در هوای شهر قابل لمس و بررسی ‏است.‏ دی اکسید گوگرد با ما چه می‌کند
مرکز تحقیقات آلودگی هوای دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره دی اکسید گوگرد چنین توضیح داده است: ‏‏«بیش از 80‌درصد اکسیدهای گوگرد به دست بشر در جریان احتراق سوخت‌های فسیلی از منابع ثابت آلوده‌‏کننده تولید می‌شود. اکسیدهای گوگرد در ترکیب با مواد معلق و رطوبت زیان‌بارترین آثار مرتبط با آلودگی ‏هوای اتمسفری را ایجاد می‌کنند و به اثبات رسیده است که مجزا کردن آثار ناشی از دی‌ اکسید گوگرد به ‏تنهایی مشکل است‎.‎‏» بر این اساس تنگ شدن راه‌های هوایی تنفس، اسپاسم برونش، سرفه شدید، سوزش ‏چشم و مجاری تنفسی، کاهش کارایی تنفسی و تنگی نفس، کم‌شدن عمق تنفس و درنهایت تشدید عوارض ‏قلبی و عروقی و تنفسی از آثار بهداشتی منتسب به دی‌ اکسید گوگرد به شمار می‌رود. گوگرد از کارخانه‌ها و صنایع می‌آید حسین شهیدزاده، سرپرست شرکت کنترل کیفیت هوای تهران درباره گزارش جدید شهرداری به ‏‏«شهروند» می‌گوید: «ما فقط اطلاعاتی را که مربوط به بالارفتن دی اکسید گوگرد در ایستگاه‌هایی که بو در آنها ‏استشمام می‌شد برای این تحقیق در اختیارشان گذاشته‌ایم. براساس این اطلاعات، دقیقا در همان ‏ایستگاه‌هایی که بو استشمام شده، میزان ‏SO‏2 بالا رفته است و این آمار در سوابق آرشیو ایستگاه‌ها هم قابل ‏بررسی است.» او توضیح می‌دهد که در آلودگی‌های اخیر هیچ‌وقت دی اکسید گوگرد عامل وضع قرمز ‏نبوده و البته میزان این عنصر در هوا به نسبت سال‌های گذشته، کاهش چشمگیری داشته است: «در چند ‏روز از تابستان اُزن عامل این اتفاق بوده و در زمستان معمولا ‏PM‏2.5 باعث چنین وضعیتی می‌شود. یعنی هنوز مشکل آنچنانی از بالارفتن میزان ‏so‏2 که باعث مشکلات سلامت شود، نداشته‌ایم. در سیاهه ‏انتشار جدید شرکت کنترل کیفیت هوا میزان دی اکسید گوگرد‎ ‎در هوای تهران، نسبت به آمار ‌سال 92 ‏بیشتر از 40‌درصد کاهش پیدا کرده است.» به گفته شهیدزاده، دلیل عمده این روند کاهشی، کاهش میزان ‏گوگرد موجود در سوخت توزیع‌شده در تهران است. با این توضیح این‌بار احتمالا منشأ گوگرد متفاوت است: ‏‏«عامل انتشار گوگرد این‌بار خودروها نیست. ممکن است سوخت کارخانه‌ها و صنایع به چنین وضعیتی ‏دامن زده باشد.»‏
‏بیست‌وششم آذر، محسنی بندپی، استاندار تهران درباره سه منشأ آلاینده بوی نامطبوع گفته بود: «سه گاز سولفید ‏هیدروژن، دی اکسید گوگرد و با احتمال کمتر آمونیاک به‌عنوان منشأ بوی نامطبوع مشخص شده است.» او ‏متهمان اصلی را کارخانه‌هایی دانسته بود که از سوخت مازوت استفاده می‌کنند: «در شهر ری در ساعتی ‏میزان دی اکسید گوگرد حدود ۲۰۰ برابر روز قبل بوده است.» بعد از این اتفاق بود که مقرر شد کارخانه ‏سیمان شهر ری از سوخت گاز استفاده کند و مصرف سوخت مازوت متوقف شود.‏  
نام:
ایمیل:
* نظر: