یک هفته پس از آغاز گام چهارم هستهای ایران، سه کشور اروپایی تهدید به بازگشت تحریمهای بینالمللی کردند .
گروه
ایران و جهان - یک هفته پس از اینکه ایران گام چهارم هستهای خود را به
صورت رسمی آغاز کرد، وزرای خارجه سه کشور انگلیس، آلمان و فرانسه دوشنبه شب
در بروکسل طی بیانیهای خواستار بازگشت کامل ایران به برجام شده و تهدید
کردند که آماده اجرای مکانیسمهایی مانند مکانیسم ماشه برای بازگرداندن
تحریمهای ایران هستند.
در بیانیه این سه کشور اروپایی گامهای هستهای
ایران نقض توافق هستهای عنوان شده و آمده است که این اقدامات باعث دشوار
شدن کاهش تنشها در خاورمیانه خواهد شد. در این راستا و در حالی که وزیر
خارجه آلمان نیز دو روز قبل مدعی شده بود اروپا آماده بازگرداندن تحریمهای
بینالمللی علیه ایران است، در بیانیه وزرای خارجه انگلیس، فرانسه و آلمان
ادعا شده که اروپا ممکن است اقداماتی علیه ایران صورت دهد و به همین دلیل
این کشور باید تمامی اقدامات ناسازگار با برجام را متوقف کند. در بخش دیگری
از این بیانیه همچنین آمده است: اروپا آماده ادامه تلاشهای دیپلماتیک
برای ایجاد شرایط و تسهیل تنشزدایی در خاورمیانه است. اگرچه این تلاشها
به طور فزایندهای به دلیل اقدامات اخیر ایران سختتر میشوند، ما
آمادگیمان را برای در نظر گرفتن تمامی مکانیسمها در برجام از جمله
مکانیسم ماشه، برای حل کردن مسائل اعلام میکنیم.
استاندارد دوگانه آژانس
این
در حالی است که آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز در تازهترین گزارش خود
ضمن تاکید بر ادامه فرآیند راستی آزمایی بر برنامه هستهای ایران با تایید
غنیسازی ایران در سایت فردو، اعلام کرد که ذخایر اورانیوم غنیسازی شده و
درصد غنای ایران بالاتر از حد مجاز تعیین شده در برجام است. آژانس همچنین
در حالی که در 14 گزارش قبلی خود پیش از درگذشت یوکیو آمانو مدیرکل سابق
تعهد کامل ایران در برنامه هستهای خود را مورد تائید قرار داده بود، اکنون
در گزارش جدیدش و پس از تغییر و تحولات مدیریتی ایجاد شده در این نهاد،
مدعی وجود ذرات اورانیوم در یک سایت هستهای ایران شده است.
این مسئله
زمانی به شائبهها دامن میزند که هفته گذشته یکی از بازرسان آژانس که به
نطنز وارد شده بود در چندین نوبت مورد هشدار دستگاههای دتکتور قرار گرفت.
طبق گفته کاظم غریبآبادی نماینده ایران در سازمانهای بینالمللی این
بازرسیها سه نوبت انجام شده و سپس با بررسی سرویس بهداشتی مورد استفاده
این نماینده آژانس بار دیگر دستگاههای دتکتور وجود نیترات در محل را
تایید کرد. به همین دلیل ایران به صورت رسمی درخواست جایگزین شدن بازرسی
دیگر را مطرح کرد؛ امری که در جلسه شورای حکام دستمایه آمریکاییها جهت
ادعا درخصوص عدم همراهی ایران با آژانس شد.
نتایج یک بیعملی
با
گذشت یک سال و نیم از خروج آمریکا از توافق هستهای و بازگشت تحریمهای
ثانویه این کشور علیه ایران، برجام در حالی به صورت دشوار به کار خود ادامه
میدهد که اقدامات اروپا نیز درخصوص انجام تعهدات برجامی تاکنون به
نتیجهای نرسیده است. طبق گفته مقامات ایران، اروپا 11 تعهد در قبال برجام
دارد که راهاندازی کانال مالی اینستکس تنها مقدمه آنها محسوب میشود.
سازوکاری که همچنان پس از ماهها تراکنشی در آن صورت نگرفته است. به همین
دلیل ایران از اردیبهشت امسال سیاست تدریجی کاهش تعهدات برجامی خود را در
دستور کار قرار داده و تاکنون چهار گام هستهای را در این راستا برداشته
است. ایران تاکید میکند که این گامها در جهت بازگشت به برجام و مطابق
بندهای 26 و 36 برجام صورت گرفته است و هنوز کشورهای اروپایی زمان دارند تا
با انجام تعهدات خود مسیر عادیسازی توافق هستهای و بازگشت ایران به
برجام را فراهم سازند.
شرط ظریف برای بازگشت به برجام
از سوی دیگر
محمدجواد ظریف وزیر خارجه کشورمان نیز در واکنش به بیانیه اخیر سه کشور
اروپایی با ضمیمه کردن نامه ۶ نوامبر ۲۰۱۸ خود خطاب به هماهنگکننده سیاست
خارجی اتحادیه اروپا و سایر اعضای برجام نوشت: خطاب به همتایانم در اتحادیه
اروپا و سه کشور آلمان، فرانسه و انگلستان: 1- به تعهدات خود ذیل برجام
کاملا پایبند بودهایم. شما؟! واقعاً؟! فقط یک تعهد را نشان دهید که در ۱۸
ماه گذشته به آن عمل کردهاید.
۲- وقتی که شما مشغول دفعالوقت بودید،
ایران مکانیسم رفع اختلاف را به جریان انداخت و آن را به اتمام رساند. ما
اکنون در حال استفاده از اقدامات جبرانی مندرج در پاراگراف ۳۶ برجام هستیم.
به نامه ششم نوامبر ۲۰۱۸ من مراجعه کنید.
ظریف همچنین در حالی که به
قزاقستان سفر کرده است، روز گذشته در بخشی از سخنرانی خود در پنل خلع سلاح و
عدم اشاعه کلوپ آستانه با بیان اینکه ایران به دنبال سلاح هستهای نیست،
عادیسازی روابط اقتصادی با ایران را از شروط برجام عنوان و تصریح کرد: اگر
این مسئله حتی تا اندازهای هم محقق شود ما آمادهایم تا به اجرای کامل
تعهداتمان ذیل این توافق بازگردیم و حسن نیت خود را نشان دهیم.