نسخه چاپی
ارسال به دوستان
«ابتکار» از تحولات اخیر آمریکای لاتین گزارش می‌دهد
چپ‌ها مجددا در آمریکای لاتین سربرآورده‌اند. آرژانتین به چپ چرخیده، چپگراها در بولیوی مجددا انتخاب شده‌اند و زمین زیرپای معترضان به بازار آزاد در شیلی، اکوادور و هائیتی می‌لرزد. اما این پایان ماجرا نیست و تحولات جدیدتر، پای ساکنان برزیل را نیز به اعتراضات باز خواهد کرد؛ لولا داسیلوا از زندان آزاد شده است.
علی اسدی خمامی- چپ‌ها
مجددا در آمریکای لاتین سربرآورده‌اند. آرژانتین به چپ چرخیده، چپگراها در
بولیوی مجددا انتخاب شده‌اند و زمین زیرپای معترضان به بازار آزاد در شیلی،
اکوادور و هائیتی می‌لرزد. اما این پایان ماجرا نیست و تحولات جدیدتر، پای
ساکنان برزیل را نیز به اعتراضات باز خواهد کرد؛ لولا داسیلوا از زندان
آزاد شده است.
چند سال پیش، آمریکای لاتین عرصه دولت‌های چپگرا بود، اما ورق برگشت و دول دست راستی، حکمرانی را در کشورهایی که پیش از آن حکومت چپگرا داشتند، به دست گرفتند. در آرژانتین و شیلی احزاب دست راستی انتخابات را برنده شدند، رئیس جمهوری چپگرای اکوادور گردش به راست کرد و در برزیل، دولت چپگرا با دستور قضایی ساقط شد و یک راستگرایی افراطی از صندوق‌های رای سر برآورد.
حال چند سال پس از حکومت راست و ترویج ارزش‌های «بازار آزاد» در کشورهای آمریکای لاتین، جنبش‌های چپ مجددا فعالیت را برای به دست‌گرفتن دولت آغاز کرده‌اند. در جدیدترین تحولات این قاره، «لولا داسیلوا»، رئیس جمهوری سابق برزیل و یکی از چهره‌های کلیدی چپ در این کشور، از زندان آزاد شده و می‌رود تا دولت دست راستی این کشور را به چالش بکشد.
به گزارش گاردین، داسیلوا روز گذشته با دستور دادگاه عالی برزیل از زندان آزاد شد. اتفاقی که خوشحالی طرفداران او و ناراحتی پیروان «ژائیر بولسونارو» رئیس جمهوری راستگرای افراطی برزیل را رقم زده است.
داسیلوا پیش‌تر با اتهام فساد به 12 سال زندان محکوم شده بود و این حکم مانع از رقابت او در انتخابات اخیر برزیل شد. نظرسنجی‌ها نشان می‌دادند که او می‌تواست راستگراها را در انتخابات شکست دهد و طرفدارانش، جنبش‌های دست راستی را به «کودتای قضایی» برای دور نگهداشتن داسیلوا از انتخابات متهم می‌کنند.
با این حال روز پنجشنبه دادگاه عالی برزیل حکم کرد که متهمان تنها در‌صورتی زندانی شوند که تمام مراحل در دادگاه‌های فرجام‌خواهی به پایان رسیده باشد. با این حکم لولا داسیلوا و 5 هزار زندانی دیگر از زندان آزاد شدند. این اتفاق پس از آن رخ داد که مشخص شد «سرجیو مورو»، قاضی جنجالی که حکم زندان داسیلوا را صادر کرده بود، با دادستان‌هایی که پرونده «کارواش» مرتبط با رشوه و زدوبند شرکت «پتروبراس» و دولت برزیل را پیگیری می‌کردند، تبانی کرده بوده است.
داسیلوا پس از آزادی از زندان، در جمع هوادارانی که به استقبال او آمده بودند، گفت: «آن‌ها یک مرد را زندانی نکردند. آن‌ها تلاش کردند که یک ایده را بکشند. برزیل رشد نکرده است، وضعیت در برزیل بدتر شده است. مردم بیکارند و به سمت گرسنگی پیش می‌روند. مردم شغل رسمی ندارند، در «اوبر» کار می‌کنند و برای تحویل پیتزا دوچرخه می‌رانند.»
بسیاری از تحلیلگران معتقدند آزادی داسیلوا می‌تواند برزیل را مجددا به سمت چپگرایی سوق دهد. «مائوریکو ساناتو»، استاد روابط بین‌الملل دانشگاه دولتی ریودوژانیرو معتقد است آزادی لولا داسیلوا ممکن است با ایجاد یک دو‌قطبی، میزان طرفداری از بولسونارو را افزایش دهد، اما از سوی دیگر می‌گوید: «کاریزما و توانایی سیاسی داسیلوا می‌تواند اپوزیسیون قدرتمندتر و کارآمدتری را در مقابل بولسونارو قرار دهد. داسیلوا به عنوان رهبر اپوزیسیون، پرستیژ بین‌المللی بیشتری از رئیس جمهوری فعلی برزیل دارد.»
این اتفاق، یعنی آزادی چهره شاخص جنبش چپ برزیل از زندان، همزمان با تحولات اخیر آمریکای لاتین رخ می‌دهد. تحولاتی که بسیاری از آن با عنوان «خیزش دوباره چپ» یاد می‌کنند.
به گزارش گاردین، تظاهراتی که به دنبال افزایش قیمت حمل‌ونقل عمومی در شیلی آغاز شده بود، همچنان ادامه دارد و تا دو روز گذشته، به دستگیری بیش از 4500 نفر، زخمی شدن بیش از 2500 نفر و قتل بیش از 20 معترض منجر شده است. معترضان به سیاست‌های راستگرایانه و ریاضت اقتصادی در شیلی اعتراض دارند و شعار «مرگ نئولیبرالیسم» را سر می‌دهند. هرچند رئیس جمهوری راستگرای شیلی، «سباستین پینرا» این اعتراضات را جنگ علیه کشور توصیف کرده و به سرکوب آن پرداخته است، نشانه‌ای از فروکش کردن اعتراضات دیده نمی‌شود.
اما شیلی تنها کشوری در آمریکای لاتین نیست که تظاهرات در آن جریان دارد. اکوادور نیز در شعله‌های آتش می‌سوزد. به گزارش «نیویورک تایمز»، هنگامی که «لنین مونرو»، رئیس جمهوری این کشور که با شعارهای چپگرایانه انتخاب اما به راست گردش کرده بود، اعلام کرد که قصد دارد وام صندوق بین‌المللی پول را بپذیرد و سیاست‌های ریاضت اقتصادی را به اجرا در بیاورد، تظاهرات در اکوادور آغاز شد. تظاهراتی که سرکوب آن از سوی دولت تاکنون به زخمی شدن بیش از 1000 نفر و مرگ بیش از 10 معترض منجر شده، اما همچنان ادامه دارد. معترضان در هائیتی نیز چند هفته‌ای می‌شود که به تظاهرات و تحمل سرکوب ادامه می‌دهند.
در این میانه، چپگراها توانسته‌اند در دو انتخابات نیز پیروز میدان باشند. «آلبرتو فرناندز»، چهره چپگرای آرژانتینی به تازگی به ریاست جمهوری این کشور انتخاب و «اوو مورالس» رئیس جمهوری چپگرای بولیوی در سمت خود ابقا شده است. هرچند تظاهراتی نیز علیه انتخاب مجدد مورالس به راه افتاده، اما بیش از یک دهه رشد اقتصادی در بولیوی و کاهش شدید نابرابری در این کشور، شانس راستگراها را برای ایجاد آشوب در این کشور کاهش داده است.
آیا تحولات اخیر به معنای قدرت گرفتن مجدد چپ در کشورهای آمریکای لاتین است؟ تنها تاریخ می‌تواند به این پرسش پاسخ گوید. اما در صورتی که پاسخ مثبت باشد، می‌توان گفت در آینده نه چندان دور، از فشار بر ونزوئلا، کوبا، نیکاراگوئه و بولیوی کاسته شده و فضا برای ظهور جنبش‌های چپ در سایر کشورهای آمریکای لاتین نیز باز خواهد شد. این تحولات همچنین می‌تواند به معنای کاهش نفوذ ایالات متحده آمریکا در آمریکای لاتین و تنگ‌تر شدن دست این کشور برای بازی در عرصه بین‌المللی باشد.
چند سال پیش، آمریکای لاتین عرصه دولت‌های چپگرا بود، اما ورق برگشت و دول دست راستی، حکمرانی را در کشورهایی که پیش از آن حکومت چپگرا داشتند، به دست گرفتند. در آرژانتین و شیلی احزاب دست راستی انتخابات را برنده شدند، رئیس جمهوری چپگرای اکوادور گردش به راست کرد و در برزیل، دولت چپگرا با دستور قضایی ساقط شد و یک راستگرایی افراطی از صندوق‌های رای سر برآورد.
حال چند سال پس از حکومت راست و ترویج ارزش‌های «بازار آزاد» در کشورهای آمریکای لاتین، جنبش‌های چپ مجددا فعالیت را برای به دست‌گرفتن دولت آغاز کرده‌اند. در جدیدترین تحولات این قاره، «لولا داسیلوا»، رئیس جمهوری سابق برزیل و یکی از چهره‌های کلیدی چپ در این کشور، از زندان آزاد شده و می‌رود تا دولت دست راستی این کشور را به چالش بکشد.
به گزارش گاردین، داسیلوا روز گذشته با دستور دادگاه عالی برزیل از زندان آزاد شد. اتفاقی که خوشحالی طرفداران او و ناراحتی پیروان «ژائیر بولسونارو» رئیس جمهوری راستگرای افراطی برزیل را رقم زده است.
داسیلوا پیش‌تر با اتهام فساد به 12 سال زندان محکوم شده بود و این حکم مانع از رقابت او در انتخابات اخیر برزیل شد. نظرسنجی‌ها نشان می‌دادند که او می‌تواست راستگراها را در انتخابات شکست دهد و طرفدارانش، جنبش‌های دست راستی را به «کودتای قضایی» برای دور نگهداشتن داسیلوا از انتخابات متهم می‌کنند.
با این حال روز پنجشنبه دادگاه عالی برزیل حکم کرد که متهمان تنها در‌صورتی زندانی شوند که تمام مراحل در دادگاه‌های فرجام‌خواهی به پایان رسیده باشد. با این حکم لولا داسیلوا و 5 هزار زندانی دیگر از زندان آزاد شدند. این اتفاق پس از آن رخ داد که مشخص شد «سرجیو مورو»، قاضی جنجالی که حکم زندان داسیلوا را صادر کرده بود، با دادستان‌هایی که پرونده «کارواش» مرتبط با رشوه و زدوبند شرکت «پتروبراس» و دولت برزیل را پیگیری می‌کردند، تبانی کرده بوده است.
داسیلوا پس از آزادی از زندان، در جمع هوادارانی که به استقبال او آمده بودند، گفت: «آن‌ها یک مرد را زندانی نکردند. آن‌ها تلاش کردند که یک ایده را بکشند. برزیل رشد نکرده است، وضعیت در برزیل بدتر شده است. مردم بیکارند و به سمت گرسنگی پیش می‌روند. مردم شغل رسمی ندارند، در «اوبر» کار می‌کنند و برای تحویل پیتزا دوچرخه می‌رانند.»
بسیاری از تحلیلگران معتقدند آزادی داسیلوا می‌تواند برزیل را مجددا به سمت چپگرایی سوق دهد. «مائوریکو ساناتو»، استاد روابط بین‌الملل دانشگاه دولتی ریودوژانیرو معتقد است آزادی لولا داسیلوا ممکن است با ایجاد یک دو‌قطبی، میزان طرفداری از بولسونارو را افزایش دهد، اما از سوی دیگر می‌گوید: «کاریزما و توانایی سیاسی داسیلوا می‌تواند اپوزیسیون قدرتمندتر و کارآمدتری را در مقابل بولسونارو قرار دهد. داسیلوا به عنوان رهبر اپوزیسیون، پرستیژ بین‌المللی بیشتری از رئیس جمهوری فعلی برزیل دارد.»
این اتفاق، یعنی آزادی چهره شاخص جنبش چپ برزیل از زندان، همزمان با تحولات اخیر آمریکای لاتین رخ می‌دهد. تحولاتی که بسیاری از آن با عنوان «خیزش دوباره چپ» یاد می‌کنند.
به گزارش گاردین، تظاهراتی که به دنبال افزایش قیمت حمل‌ونقل عمومی در شیلی آغاز شده بود، همچنان ادامه دارد و تا دو روز گذشته، به دستگیری بیش از 4500 نفر، زخمی شدن بیش از 2500 نفر و قتل بیش از 20 معترض منجر شده است. معترضان به سیاست‌های راستگرایانه و ریاضت اقتصادی در شیلی اعتراض دارند و شعار «مرگ نئولیبرالیسم» را سر می‌دهند. هرچند رئیس جمهوری راستگرای شیلی، «سباستین پینرا» این اعتراضات را جنگ علیه کشور توصیف کرده و به سرکوب آن پرداخته است، نشانه‌ای از فروکش کردن اعتراضات دیده نمی‌شود.
اما شیلی تنها کشوری در آمریکای لاتین نیست که تظاهرات در آن جریان دارد. اکوادور نیز در شعله‌های آتش می‌سوزد. به گزارش «نیویورک تایمز»، هنگامی که «لنین مونرو»، رئیس جمهوری این کشور که با شعارهای چپگرایانه انتخاب اما به راست گردش کرده بود، اعلام کرد که قصد دارد وام صندوق بین‌المللی پول را بپذیرد و سیاست‌های ریاضت اقتصادی را به اجرا در بیاورد، تظاهرات در اکوادور آغاز شد. تظاهراتی که سرکوب آن از سوی دولت تاکنون به زخمی شدن بیش از 1000 نفر و مرگ بیش از 10 معترض منجر شده، اما همچنان ادامه دارد. معترضان در هائیتی نیز چند هفته‌ای می‌شود که به تظاهرات و تحمل سرکوب ادامه می‌دهند.
در این میانه، چپگراها توانسته‌اند در دو انتخابات نیز پیروز میدان باشند. «آلبرتو فرناندز»، چهره چپگرای آرژانتینی به تازگی به ریاست جمهوری این کشور انتخاب و «اوو مورالس» رئیس جمهوری چپگرای بولیوی در سمت خود ابقا شده است. هرچند تظاهراتی نیز علیه انتخاب مجدد مورالس به راه افتاده، اما بیش از یک دهه رشد اقتصادی در بولیوی و کاهش شدید نابرابری در این کشور، شانس راستگراها را برای ایجاد آشوب در این کشور کاهش داده است.
آیا تحولات اخیر به معنای قدرت گرفتن مجدد چپ در کشورهای آمریکای لاتین است؟ تنها تاریخ می‌تواند به این پرسش پاسخ گوید. اما در صورتی که پاسخ مثبت باشد، می‌توان گفت در آینده نه چندان دور، از فشار بر ونزوئلا، کوبا، نیکاراگوئه و بولیوی کاسته شده و فضا برای ظهور جنبش‌های چپ در سایر کشورهای آمریکای لاتین نیز باز خواهد شد. این تحولات همچنین می‌تواند به معنای کاهش نفوذ ایالات متحده آمریکا در آمریکای لاتین و تنگ‌تر شدن دست این کشور برای بازی در عرصه بین‌المللی باشد.
نظر شما
آخرین اخبار
