شاید خیلیها ندانند که بارشهای سیلآسای امسال یا سالهای گذشته دلیل خوبی برای فراغت خیال از خشکسالی و بحران آب نیست، چون به لحاظ علمی، بارش برف است که سفرههای آب زیرزمینی را پر خواهد کرد، درحالیکه زور و تاثیر باران بسیار کم و ناچیز است.
شهروند: شاید خیلیها
ندانند که بارشهای سیلآسای امسال یا سالهای گذشته دلیل خوبی برای فراغت
خیال از خشکسالی و بحران آب نیست، چون به لحاظ علمی، بارش برف است که
سفرههای آب زیرزمینی را پر خواهد کرد، درحالیکه زور و تاثیر باران بسیار
کم و ناچیز است. بنابراین هنوز جای نگرانی زیادی برای خشکسالی وجود دارد؛
موضوعی که شنبه شب در مراسم جایزه آکادمی سینما-سینما از سوی نرگس آبیار،
کارگردان فیلم شبی که ماه کامل شد، با محوریت پیوستن هنرمندان به کمپین نذر
آب مطرح شد. حالا او از کمپین نذر آب، مشکلات مترتب بر خشکسالی و
خیریههای دروغین با «شهروند» صحبت کرده است و اینکه هنرمندان چطور
میتوانند به حل این بحران کمک کنند. در دومین دوره جایزه آکادمی
سینما-سینما وقتی بهعنوان چهره موثر سال سینمای ایران انتخاب شدید،
درباره خشکسالی و مواجهه با آن صحبت کردید. ضرورت پرداختن به این موضوع چه
بود؟
امسال به دلیل بارانهای زیاد، این تصور به وجود آمد که خشکسالی
برطرف شده، درحالیکه این نگاه خطرناکی است و مناطق سالها از مشکلات
خشکسالی رنج میبرند، مشکل دارند و بحران به قوت خود باقی است. این مناطق
همچنان درحال تخریب است و به همین واسطه بسیاری از مناطق خالی از سکنه شده
است. در این مراسم هم اشاره کردم که مردم بسیاری از مناطق سیستان به شهرهای
شمالی ایران مهاجرت کردند، بنابراین این مسأله جدی است و نباید فراموش
شود. هنرمندان میتوانند یادآور این مسأله باشند و باید دستبهدست بدهیم
تا از این بحران عبور کنیم و درنهایت مسئولان هم فکری اساسی به حال این
بحران کنند که البته میدانم کمی زمانبر است.
هنرمندان چطور میتوانند در این حوزه کمک کنند تا فعالیتهایشان فقط در حد شعار نباشد؟
بخش زیادی از مسئولیت آنها اطلاعرسانی وآگاهیدادن به مردم است. آنها در
صفحات خود میتوانند بحران کمبود آب را تذکر بدهند. البته در دورههای
اخیر کمپینها و خیریههای دروغین زیادی راه افتاده است و از احساسات مردم
سوءاستفاده میکنند. بنابراین باید در مورد خیریه و کمپینی که در این حوزه
معرفی میکنند، تحقیقات لازم را انجام دهند و از آنها رزومه و گزارشهای
کارساز بخواهند. اخیرا خیریهای از نام من سوءاستفاده کرده بود، بعد متوجه
شدم که پوشالی بوده است. حضور هنرمندان در مناطقی که با بحران خشکسالی
مواجه هستند، در آگاهیرساندن دراینباره بسیار موثر است، ضمن اینکه آنها
میتوانند فیلمها و تصاویری در این زمینه را در صفحاتشان منتشر کنند تا
مردم با آگاهی کامل کمک کنند.
شما به واسطه فیلم شبی که ماه کامل
شد در مناطقی از استان سیستانوبلوچستان حضور داشتید، بنابراین با مشکلات
مترتب بر خشکسالی هم آشنا هستید، مشکلاتی که بعد از خشکسالی یا همراه
خشکسالی اتفاق میافتد. دراینباره چه تجربهای دارید؟
البته سفرهای
من خیلی طولانیمدت نبود، مثلا هر بار دو هفته در آنجا بودم، اما براساس
دیدههایم روستاهای زیادی در منطقه سیستان، بخشی از بلوچستان و خراسان
جنوبی وجود دارند که درههای سرسبز زیبایی داشتهاند و کشاورزی در آن رونق
زیادی داشته است، اما مردم به شهرهای دیگر مهاجرت کردهاند. مثلا 95درصد
مردم روستایی که بافت تاریخی جذابی هم داشت، رفته بودند و این خیلی تلخ و
وحشتناک است. از طرفی نباید فراموش کنیم که مناطق اغلب مناطق مرزی ما هستند
و تقریبا میشود گفت مردم آن، مرزبانان ما هستند. از طرفی بهداشت و معیشت
مردم به خاطر کمبود آب به خطر میافتد، کسانی که اغلب کارشان کشاورزی بوده
است، دیگر نمیتوانند به کار خود ادامه دهند، بنابراین رونق اقتصادی از
بین میرود. در نتیجه هم مردم و هم مسئولان به شرط آگاهی باید در این زمینه
کمک کنند و مشکل را جدی بگیرند.
با دیدی که نسبت به هنرمندان دارید، فکر میکنید عزم جدی برای کمک دارند؟
بله. مثلا آقای کیانیان و پرستویی سالهاست در این زمینه فعال هستند یا
مثلا خانم تهمینه میلانی، هدیه تهرانی، مهتاب کرامتی و خیلیهای دیگر که
ممکن است اسمشان از قلم بیفتد. اما تمام این کمکها به شرطی است که از
خیرخواهی آنها سوءاستفاده نشود. وجود این همه کمپین و خیریه قابل تقدیر
است، اما بسیاری از خیریهها دروغین هستند و از عواطف و احساسات هنرمندان
برای کسب درآمد استفاده میکنند، واقعا نمیدانم که چه کسی باید این موضوع
را پیگیری کند. فکر میکنم نهادی باید به کار اینها نظارت کند.
کمپین نذر آب که سالهای گذشته از سوی هلالاحمر به راه افتاد، به نظرتان چقدر در حل بحران موثر است؟
البته چون آماری در این حوزه ندارم، نمیتوانم بهطور قطعی نظر بدهم، اما
کمپین نذر آب که به صورت سقایی است و پراکنده آبرسانی میکند. ضمن اینکه
این کمپین از لحاظ معیشتی هم به مردم میرسد و حتی به برطرفشدن مشکلات
سلامت و بهداشتی که بر اثر خشکسالی به وجود میآید، کمک میکند. بنابراین
کمپین قابل اعتمادی برای پیوستن است و باید جدی گرفته شود تا به حل بحران
کمک شود.
شاید در گذشته نگاه مثبتی نسبت به فعالیتهای اینچینی از سوی چنین نهادهایی نبود، حالا فکر میکنید این نگاه تغییر کرده است؟
هلالاحمر در ماجرای سیل گذشته خوب عمل کرد، حداقل از نظر آماری اینطور
است. بههرحال مردم خیلی راضی بودهاند، چون کمکها منسجمتر شد. بههرحال
اتفاقات خوبی افتاد، آن هم درحالیکه تجربه مردم در سیل و زلزلههای گذشته
نسبت به برخی نهادها مثبت نبود و مردم اعتماد زیادی به کمکهای اینچنینی
نداشتند.